Το πρόσωπο είναι εκτεθειμένο στις περιβαλλοντικές συνθήκες, στον ήλιο, τον αέρα και τη μόλυνση της ατμόσφαιρας, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος. Εκτός, λοιπόν, από την ενδογενή γήρανση, στην οποία φυσιολογικά υπόκειται, υφίσταται και μεγάλη επίδραση από τις ηλιακές ακτίνες (φωτογήρανση) και από τις τοξικές ουσίες που συσσωρεύονται (χημειογήρανση).
Το ορατό αποτέλεσμα της γήρανσης είναι οι ρυτίδες.
Τι ακριβώς όμως είναι οι ρυτίδες και ποια η συχνότητα και οι συνήθεις περιοχές εμφάνισής τους;
Οι ρυτίδες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:
- Ρυτίδες έκφρασης: ρυτίδες που εμφανίζονται όταν γίνεται μια σύσπαση προσώπου και σχεδόν εξαφανίζονται όταν το πρόσωπο χαλαρώνει. Αυτές είναι ορατές από πολύ νωρίς, σχεδόν από τα 18 χρόνια, βαθαίνουν, δε, και γίνονται μόνιμες με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση των άλλων παραγόντων γήρανσης. Οι συχνότερα εμφανιζόμενες είναι οι ρυτίδες μετώπου, περιοφθαλμικές, μεσόφρυου, παρειών, λαιμού και οι ρυτίδες του καπνιστή (smoker’s lines).
- Ρυτίδες ενδογενούς γήρανσης ή απλά γήρανσης: προκύπτουν από τη μεταβολή της υφής και των μηχανικών ιδιοτήτων του συνεκτικού ιστού, με αποτέλεσμα δέρμα ατροφικό, «σπασμένο», χαλαρό. Πρόκειται για μόνιμες ρυτίδες που αυλακώνουν το δέρμα, ειδικά μετά την ηλικία των 60.
- Ρυτίδες φωτογήρανσης: η αρχική εικόνα του φωτογηρασμένου δέρματος είναι λεπτές ρυτίδες, κυρίως σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, που με την πάροδο του χρόνου βαθαίνουν και πληθαίνουν, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εκτεταμένες αλλαγές, έως και ρομβοειδές δέρμα, ιδίως στα πλάγια του λαιμού.
Συνήθως οι ρυτίδες είναι μεικτής προέλευσης, δηλαδή συνδυασμός των τριών παραπάνω κατηγοριών.
Προϊόντα για την αντιμετώπιση των ρυτίδων
Περιλαμβάνουν τις παρακάτω κατηγορίες:
- Αντιρυτιδικές κρέμες.
- Οροί αντιγήρανσης.
- Peeling.
- Μάσκες αντιγήρανσης.
Ένα ιδανικό αντιγηραντικό καλλυντικό θα πρέπει να:
- Ενυδατώνει το δέρμα (μαλακτική-ενυδατική δράση).
- Αναπληρώνει τα κενά στο φυσιολογικό φράγμα του δέρματος (σχηματισμός λεπτού υμενίου κατά μήκος της επιφάνειας του δέρματος).
- Προστατεύει το δέρμα από τη φωτογήρανση και γενικά από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (αντιοξειδωτική-φωτοπροστατευτική δράση).
- Αυξάνει τη δυνατότητα ανάπλασης του δέρματος (αναπλαστική δράση).
- Προστατεύει το δέρμα από τη φλεγμονή (αντιφλεγμονώδης δράση).
- Παρέχει στο δέρμα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (θρεπτική δράση).
Τα συστατικά
Το περιεχόμενο μιας κρέμας καθορίζει και το βαθμό βελτίωσης που επιτυγχάνεται στην καταπολέμηση των ρυτίδων.
Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες ουσίες είναι:
- Ρετινόλη: μορφή της βιταμίνης Α με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που παράγονται από το μεταβολισμό και προκαλούν ρυτίδες.
- Τρετινοΐνη (ρετινοϊκό οξύ): παράγωγο της βιταμίνης Α, ισχυρότερο από τη ρετινόλη, με ισχυρές αναπλαστικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
- Υδροξυ-οξέα: πρόκειται για τα άλφα και βήτα υδροξυ-οξέα. Είναι συνθετικές μορφές οξέων, που προέρχονται από τα φρούτα που περιέχουν σάκχαρα. Έχουν απολεπιστικές ιδιότητες και αφαιρούν το εξωτερικό στρώμα του δέρματος, που έχει γεράσει ή / και απονεκρωθεί, ενώ ταυτόχρονα προάγουν την παραγωγή νέου απαλού δέρματος με ομοιόμορφη χροιά.
- Συνένζυμο Q10: θρεπτική ουσία που βοηθά στη ρύθμιση παραγωγής ενέργειας από τα κύτταρα. Συμβάλλει στη μείωση των λεπτών ρυτίδων και κυρίως αυτών γύρω από τα μάτια.
- Πρωτεΐνες με χαλκό: ο χαλκός είναι ιχνοστοιχείο που υπάρχει στα κύτταρα. Χρησιμοποιείται στις αντιρυτιδικές κρέμες συνδυασμένος με πεπτίδια. Ο συνδυασμός αυτός προάγει την ανάπλαση του δέρματος, την παραγωγή κολλαγόνου και πιθανώς τη δράση των αντιοξειδωτικών.
- Κινετίνη: η κινετίνη είναι παράγοντας ανάπτυξης στα φυτά. Συμβάλλει στη βελτίωση των ρυτίδων και προάγει την ομοιογενή χροιά του δέρματος. Ο μηχανισμός δράσης της δεν είναι απόλυτα γνωστός.
- Αποστάγματα τσαγιού: στις κρέμες χρησιμοποιείται κυρίως απόσταγμα πράσινου τσαγιού.
- Παράγωγα της βιταμίνης D (καλσιποτριόλη): χρησιμοποιούνται κατά της ενδογενούς γήρανσης.
- Πανθενόλη: ονομάζεται και προβιταμίνη Β5. Είναι άριστος ενυδατικός παράγοντας. Χρησιμοποιείται και σε αντιρυτιδικές κρέμες, όχι όμως με μεγάλη επιτυχία, γιατί ενώ προσδίδει πάχος προσωρινά στο δέρμα, δεν προκαλεί νεοκολλαγένεση και δεν αναστρέφει την ατροφία από ενδογενή γήρανση.
- Υαλουρονικό οξύ: επιτρέπει στο δέρμα την καλύτερη αντοχή στις μηχανικές επιρροές και αυξάνει την πλαστικότητα, την ελαστικότητα και τον τόνο του δέρματος.
Προσοχή!
- Να αποφεύγεται η αγωγή απολέπισης με υδροξυ-οξέα σε ευαίσθητα δέρματα, γιατί μπορεί να προκληθεί ερεθισμός. Η χρήση των υδροξυ-οξέων πρέπει πάντα να συνοδεύεται από εφαρμογή αντηλιακής κρέμας υψηλής προστασίας, γιατί προκαλούν αύξηση των φωτογενών βλαβών.
- Να αποφεύγεται η χρήση κρεμών με τρετινοΐνη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιατί μπορεί να προκαλέσει αύξηση της ευαισθησίας του δέρματος. Γενικά, τα παράγωγα της βιταμίνης Α είναι καλό να μη χρησιμοποιούνται κατά την περίοδο αυτή.
- Σημαντικό ρόλο παίζει η ενυδάτωση του προσώπου. Πολλές φορές σχηματίζονται λεπτές γραμμές στο πρόσωπο, λόγω αφυδάτωσης, οι οποίες δεν είναι ρυτίδες και δεν αντιμετωπίζονται με αντιρυτιδική κρέμα, αλλά απαιτείται βαθιά και συστηματική ενυδάτωση για την εξάλειψή τους. Η αντιρυτιδική κρέμα, λοιπόν, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ενυδατική κρέμα ημέρας.