Αντιγήρανση: Μύθοι και Αλήθειες

 

Το δέρμα γερνά όπως και τα υπόλοιπα όργανα του σώματος. Η γήρανση όμως του δέρματος διαφέρει από αυτήν των υπόλοιπων οργάνων, γιατί υπόκειται σε ενδογενή αλλά και εξωγενή γήρανση.

 

Ενδογενής γήρανση

'Αμεση: γήρανση των βιολογικών στοιχείων του δέρματος.

Έμμεση: η γήρανση του δέρματος επιδεινώνεται περαιτέρω από τη γήρανση των υπόλοιπων οργάνων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ελαττώνεται η ποσότητα και η ποιότητα της θρέψης, της οξυγόνωσης και της ανοσολογικής άμυνας του δέρματος, λόγω της γήρανσης του αναπνευστικού, κυκλοφορικού, ενδοκρινικού και ανοσοποιητικού συστήματος.

 

Εξωγενής γήρανση

Η αποστολή του δέρματος είναι να προστατεύει όλα τα όργανα του σώματος από το οξειδωτικό περιβάλλον της ατμόσφαιρας, τις τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος και την επιβλαβή ακτινοβολία του ηλίου. Έτσι, το δέρμα υφίσταται επιπρόσθετα χημειογήρανση και φωτογήρανση.

 

Με τον όρο γήρανση του δέρματος, λοιπόν, περιγράφουμε το άθροισμα της ενδογενούς και εξωγενούς γήρανσής του, που μπορεί να του προσδώσει όψη και υφή γηραιότερη από την πραγματική βιολογική του ηλικία.

 

Χαρακτηριστικά του γηρασμένου δέρματος

 

Το δέρμα με την πάροδο της ηλικίας γίνεται λεπτότερο, ανελαστικό, ρυτιδωμένο και υπέρχρωμο ή άχρωμο. Τα στοιχεία που το χαρακτηρίζουν είναι η αφυδάτωση, η φλεγμονή (λόγω των ελεύθερων ριζών), η ελαττωμένη ανάπλαση, η ευρυαγγεία, η κατακράτηση υγρών και τα σημάδια της φωτογήρανσης (π.χ. τηλεαγγειεκτασίες, φακίδες, ρυτίδες κ.τ.λ.).

 

Τέλος, παρατηρείται μείωση του κολλαγόνου και ελάττωση της πολλαπλασιαστικής ικανότητας των κυττάρων.

 

Η εικόνα αυτή μπορεί να γίνει δυσχερέστερη λόγω παραγόντων που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ, χρήση σκληρών απορρυπαντικών, αυξημένη έκθεση στον ήλιο, φαρμακευτική αγωγή, ακατάλληλα καλλυντικά κ.τ.λ.).

 

Τρόποι καταπολέμησης της γήρανσης του δέρματος

 

Μέχρι σήμερα, η κοσμητολογία δεν έχει καταφέρει να καταπολεμήσει τη βιολογική γήρανση του δέρματος, διότι ελέγχεται γονιδιακά και επομένως είναι χρονικώς προγραμματισμένη. Με άλλα λόγια, η γήρανση είναι αναπόφευκτη. Εκείνο που έχει όμως καταφέρει, έστω και μερικώς, είναι να περιορίσει τις ζημιές της εξωγενούς γήρανσης, βελτιώνοντας έτσι προσωρινά την εικόνα του δέρματος.

 

Αυτό γίνεται με:

· Αντιγηραντικά καλλυντικά.

· Botox και ενέσεις κολλαγόνου.

· Peeling.

· Laser.

· Πλαστική χειρουργική.

 

Όπως παρατηρούμε από τις παραπάνω ιδιότητες, ακόμη και ένα απλό μαλακτικό-ενυδατικό καλλυντικό κάνει το δέρμα να φαίνεται νεότερο (;). Αυτό δε σημαίνει ότι έχει επιτευχθεί ο στόχος της καταπολέμησης της γήρανσης. Έτσι εξηγείται γιατί στην αγορά κυκλοφορούν πολλά προϊόντα που περιέχουν «εξωτικά» συστατικά χωρίς εξωτικά αποτελέσματα.

 

Ο παρακάτω πίνακας καταγράφει μερικώς την πραγματικότητα.

 

Μερικά εξωτικά αντιγηραντικά
Συστατικό αντιγηραντικού καλλυντικού	Υποστηρίζεται ότι	Η αλήθεια είναι ότι...
Κολλαγόνο	Αποκαθιστά την απώλεια του φυσικού κολλαγόνου.	Είναι ένας εξαίρετος μαλακτικός παράγοντας. Δεν μπορεί όμως να διαπεράσει το φράγμα του δέρματος.
Εκχύλισμα φυκιών	Έχει αντιρυτιδική δράση.	Αποτελεί παράγοντα πολύ καλής διασποράς των υπόλοιπων υλικών του καλλυντικού.
Αμνιακό υγρό	Έχει αναπλαστική δράση.	Δεν προκαλεί νεοκολλαγένεση.
Εκχύλισμα βρώμης	Έχει αντιγηραντική δράση.	Έχει αντιφλεγμονώδη αλλά όχι αντιγηραντική δράση.
Εκχύλισμα χαβιαριού	Έχει αντιγηραντική δράση.	Εξαίρετο μαλακτικό αλλά δεν έχει αντιγηραντική δράση.
Εκχύλισμα πλακούντα	Έχει αντιρυτιδική δράση.	Ακόμη και τα νεογέννητα έχουν ρυτίδες! Χρησιμοποιείται ως φορέας αμινοξέων.
Έλαιο χελώνας	Έχει αναπλαστική δράση.	Δεν προκαλεί νεοκολλαγένεση. Χρησιμοποιείται ως μαλακτικό.
Ορός βοδιού	Έχει αντιρυτιδική δράση.	Έχει μαλακτικές και συσφιγκτικές ιδιότητες αλλά όχι αντιρυτιδική δράση.

 

Επιλογή

Μέχρι σήμερα, οι ουσίες που πραγματικά έχουν δώσει τεκμηριωμένη ως ένα βαθμό κλινική αποτελεσματικότητα είναι:

 

• Ουσίες που μπορούν να αυξήσουν τη σύνθεση του κολλαγόνου:

» Ρετινοειδή (π.χ. τρετινοΐνη).

» Καλσιπροτριόλη (βιταμίνη D).

» Οξέα φρούτων (α-υδροξυ-οξέα π.χ. γλυκολικό, γαλακτικό, κιτρικό οξύ κ.τ.λ.).

 

• Αντιοξειδωτικές ουσίες

» Εστέρες της βιταμίνης C.

» Τοκοφερόλη.

» Γλουταθειόνη.

 

• Αντιφλεγμονώδεις ουσίες

» Εκχύλισμα αλόης.

» Εκχύλισμα αμαμελίδας.

» Αλλαντοΐνη.

» Βισαμπολόλη και αμαζουλένιο (matricaria chamomilla).

 

• Φωτοπροστατευτικές ουσίες

» Πρόκειται για τις ίδιες ουσίες που χρησιμοποιούνται στα αντηλιακά κατά της UV-A και UV-B ακτινοβολίας.

 

'Αλλες ουσίες

Έχει αποδειχθεί ότι η χορήγηση οιστρογόνων βελτιώνει δραστικά την όψη και την υφή του δέρματος, ειδικά στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ο κίνδυνος όμως για την εμφάνιση καρκίνου αντισταθμίζει το πλεονέκτημα αυτό. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι, με εξαίρεση ίσως τα διαβητικά άτομα, η θρέψη του δέρματος και η παροχή βιταμινών και ιχνοστοιχείων φτάνει στα όρια του μύθου. Ένα πολυβιταμινούχο ιδιοσκεύασμα που δίνεται από του στόματος δίνει πολύ καλύτερα αποτελέσματα.