Ανδρέας Γαλανόπουλος, πρόεδρος της Ο.Σ.Φ.Ε.

Ο Ανδρέας Γαλανόπουλος δεν χρειάζεται συστάσεις. Το ενδιαφέρον είναι δεδομένο κάθε φορά που εκφράζει τη γνώμη του για τα τεκταινόμενα στο χώρο μας, είτε δημόσια, σε επίπεδο φορέων και οργάνων, είτε σε ιδιωτικές συζητήσεις. Είναι η τριαντάχρονη συνδικαλιστική και συνεταιριστική εμπειρία, η τεχνοκρατική αντίληψη και πρακτική του αλλά και η καλή γνώση της πραγματικής και της πολιτικής οικονομίας; Είναι μήπως οι προσεγγίσεις του που πατούν από τη μια στο στέρεο έδαφος του πραγματισμού και από την άλλη ακουμπούν στην «ποιητική» και οραματική μορφή των πραγμάτων; Σήμερα πάντως, την εποχή της μεγάλης κρίσης και της μεγάλης καμπής στη επαγγελματική μας ζωή, θεωρήσαμε αναγκαίο να πληροφορηθούμε τις αναλύσεις και προτάσεις του, τοποθετώντας τις —με τον τρόπο μας— στο επίκεντρο του προβληματισμού στον κλάδο.

συνέντευξη στον τάκη χονδρογιάννη

• To γενικό τοπίο

Δώσε μας καταρχήν μια γενική εκτίμηση για το πού βρισκόμαστε σήμερα, μετά από δύο χρόνια μνημονίου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το χρέος της χώρας δεν είναι διαχειρίσιμο. Ανεξάρτητα από τις τεχνικές που θα ακολουθηθούν για την αντιμετώπισή του, αυτό για τη χώρα σημαίνει μια μακρά περίοδο βίαιου αποπληθωρισμού, που μεταφράζεται σε φτωχοποίηση, φτώχεια αδιανόητη κυρίως για τις νεότερες γενιές, και καταναλωτικές συνήθειες που θα απέχουν έτη φωτός από την καταναλωτική «επιβεβαίωση» την οποία ζήσαμε —με δανεικά κεφάλαια— τα τελευταία 20 χρόνια.

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Δυστυχώς αυτή η χώρα δεν ολοκλήρωσε ποτέ την αστικοποίησή της από την ανεξαρτησία του 1821 και μετά. Ποτέ δεν δημιούργησε εθνική αστική τάξη. Ουσιαστικά μόνο οι κοτζαμπάσηδες και οι κατσαπλιάδες συνέχισαν να ευδοκιμούν αυτά τα 190 χρόνια, με αποτέλεσμα αυτό το συνονθύλευμα να οδηγηθεί στα σημερινά αδιέξοδα χωρίς να αναπτύξει καμία εξωστρέφεια, καμία μακρόπνοα αποδοτική επενδυτική προσπάθεια, με το 72% των θέσεων εργασίας και το 78% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος άμεσα ή έμμεσα να έχει εργοδότη και χορηγό το κράτος.

Βλέπεις κάποια λύση στα σημερινά αδιέξοδα;

Αν δεν «σκάσει» το ευρώ και κάνουμε σωστά κάποια πράγματα, προσαρμόζοντας τις δημοσιονομικές δαπάνες, σε ένα πολύ πιο φτωχό καταναλωτικό πρότυπο, πιθανόν μετά από 12-15 χρόνια να μπορέσουμε να επανέλθουμε στις αγορές.

Το γενικότερο τοπίο τι κινδύνους κυοφορεί; Βλέπουμε μια ευρωπαϊκή και παγκόσμια κρίση, η οποία επεκτείνεται ραγδαία.

Είναι σημαντική μια ανακοίνωση της παγκόσμιας τράπεζας που προσδιόρισε παγκόσμια την πραγματική οικονομία σε κάτι λιγότερο από 20%, 19,87% για την ακρίβεια. Όλο το άλλο είναι λογιστικές εγγραφές, αυτό που λέμε αγορές, χρηματιστήρια, τα οποία δεν παράγουν θέσεις εργασίας, δεν διανέμουν υπεραξίες, αφορούν δύο χιλιάδες ανθρώπους παγκόσμια και οδηγούν χώρες σε καταστροφή. Παράλληλα, δεν υπάρχει όραμα για το πού οδεύει και για ποιους αυτή η οικονομία, ενώ αποδεικνύεται ότι και οι πολιτικές ηγεσίες αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσα από ιδεοληψίες και δογματισμούς, δεν μπορούν να ξεφύγουν από το μονεταρισμό και τη βραχυπρόθεσμη στόχευση του συμφέροντος της Γερμανίας.

Φαντάζομαι ότι το ποτήρι το βλέπεις μισοάδειο ή κάνω λάθος;

Ναι, γιατί δεν υπάρχουν καν ακαδημαϊκές συζητήσεις για ένα νέο μοντέλο ή για να διερευνηθούν τα αδιέξοδα που υπάρχουν. Στο παρελθόν, ο ’νταμ Σμιθ προϋπήρξε των αστικών επαναστάσεων, ο Ένγκελς και ο Μαρξ προϋπήρξαν των σοσιαλιστικών. Εδώ τώρα πέθανε ο Φρίντμαν, οι επίγονοί του έχουν βρεθεί σε ένα αδιέξοδο διαχείρισης του μοντέλου που εφάρμοσαν, ενώ από τις δυνάμεις του κοινωνισμού δεν υπάρχει καμία ιδεολογική επεξεργασία σε κανένα επίπεδο.

Οπότε θα καταλήξουμε σε μια άρχουσα και ευημερούσα τάξη ελαχίστων και όλους τους άλλους υποταγμένους στα όρια της φτώχειας;

Ελπίζω ότι λόγω αυτοσυντήρησης το σύστημα δεν θα επιβεβαιώσει τους χειρότερους φόβους του Όργουελ, θα βρει νέες ισορροπίες, αλλά θα φανώ μάλλον απαισιόδοξος αν μιλάμε για κοινωνικά ευαίσθητες προοπτικές.

• Δαπάνες υγείας —η φαρμακευτική—

Για να ξεφύγουμε από το πηχτό μαύρο του μέλλοντός μας, δεν πάμε καλύτερα στα δικά μας, εκεί που μπορεί η ορατότητα να είναι καλύτερη;

Και εδώ επίτρεψέ μου να αμφιβάλλω... Στο μοντέλο πολιτικής διαχείρισης της Ευρώπης που κυριαρχεί σήμερα, οι δαπάνες υγείας του κοινωνικού κράτους πρέπει να μειωθούν. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης —πλην της Ελλάδας— εδώ και χρόνια είχαν παρθεί μέτρα, που εμπρός τους αυτά που υφιστάμεθα εμείς προς το παρόν είναι πολύ μικρά. Υπάρχει αλλοίωση περιθωρίων κέρδους των εμπλεκομένων στη διανομή, μείωση ή δυσκολία πρόσβασης στην παροχή περίθαλψης, ιδιωτικοποιήσεις κρατικών συστημάτων παροχής υγείας, αποκλεισμοί καταναλωτικών ομάδων από καινοτόμα προϊόντα στη σχέση κόστους-οφέλους κλπ.

Ποιοι θα θιγούν περισσότερο από αυτήν την προσπάθεια σμίκρυνσης του κοινωνικού κράτους;

Η σμίκρυνση του κοινωνικού κράτους δεν μπορεί να θίξει πέρα από ένα σημείο αυτούς που παράγουν την υπεραξία και τις θέσεις εργασίας. Επομένως, κυρίως θα προστατευθούν τα συμφέροντα των φαρμακευτικών βιομηχανιών, ενώ θιγμένοι θα είναι οι πάροχοι, γιατροί, φαρμακοποιοί, τα κρατικά νοσοκομεία, οι τιμές φαρμάκου και η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας των καταναλωτών —που ούτως ή άλλως θα είναι και οικονομικά χειμαζόμενοι. Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται ότι στοχεύουν σε μια μείωση των δαπανών υγείας κατά 25%-30%, χωρίς να είναι ισόποση η μείωση των κερδών της βιομηχανίας.

Τις κυβερνητικές προσπάθειες των τελευταίων δύο χρόνων για τη μείωση των φαρμακευτικών δαπανών, πώς τις κρίνεις;

Ας δούμε πρώτα πώς έχει η κατάσταση. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μέσω φαρμακείων έφτασε από το 1,4 δις το 2000 στα 5,1 δις το 2009. Αυτό ήταν μια ασυδοσία, μια κραιπάλη. Αν υπήρχε εθνικός εισαγγελέας θα έπρεπε να είχε παρέμβει. Όπως καταλαβαίνεις, οι κυβερνητικές παρεμβάσεις δεν είναι παράλογες εδώ που έφτασε το σύστημα. Όμως εφαρμόζουν λάθος μέτρα, αποσπασματικά, κάτω από τις πιέσεις της Τρόικας, με άγνοια του πραγματικού στόχου. Οι γραμμικές προσεγγίσεις αντιμετώπισης του προβλήματος (όπως το -25% στις τιμές όλων των φαρμάκων, η επιχειρούμενη μείωση του ποσοστού κέρδους του φαρμακείου κλπ.) διατηρούν τις στρεβλώσεις που ακολουθήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, μέσα από το πελατειακό σύστημα αδειοδότησης και προσδιορισμού τιμών των φαρμάκων, πολύ δε περισσότερο της συνταγογράφησης. Έτσι, σήμερα, με όλο αυτό τον ορυμαγδό μέτρων που μονοσήμαντα έπεσε πάνω στις τιμές, η μέση τιμή του φαρμάκου είναι 9,22€, πάλι 1€ πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης, ενώ και προϊόντα με ίδιες συσκευασίες και ίδιες περιεκτικότητες έχουν διαφορετική τιμή από παραγωγό σε παραγωγό.

Τι θα έπρεπε να γίνει;

Πρέπει, πρώτον, να δούμε το πού δημιουργείται η υπέρβαση της δαπάνης, σε ποιες θεραπευτικές κατηγορίες, σε ποια γκάμα προϊόντων και, δεύτερον, να δούμε ποιες πολιτικές θα εφαρμόσουμε για να ελέγξουμε ή και σταματήσουμε την ετήσια αύξησή του κόστους που —ας σημειωθεί— οφείλεται κατά 82% παγκόσμια στο φαινόμενο της υποκατάστασης. Αυτό, πρώτα απ? όλα, σημαίνει επανατιμολόγηση/επανακαθορισμό των τιμών από μηδενική βάση και χρήση της κοινόχρηστης ονομασίας των φαρμάκων.

Και γιατί δεν γίνεται;

Τα πράγματα είναι απλά. Το πολιτικό προσωπικό άσκησε την πολιτική στη φάση της ασύδοτης διόγκωσης του κράτους με δανεικά. Δεν γνωρίζει «πού του πάνε τα τέσσερα» στο να διαχειριστεί πολιτικά και κοινωνικά τη φάση της συρρίκνωσης. Αν σ? αυτό προσθέσεις τη βαθιά εμπλοκή συμφερόντων και λόμπι στους διαδρόμους των ασκούντων την εξουσία, νομίζω ότι έχεις την απάντησή μου.

• Το φαρμακείο

Ας φτάσουμε, λοιπόν, στο φαρμακείο, το κέντρο της αναζήτησής μας. Ποια είναι σήμερα η κατάσταση;

Το 2009 ο συνολικός τζίρος που μοιράζονταν 10.023 φαρμακεία, 154 φαρμακαποθήκες και 289 προμηθευτές ήταν 8,4-8,6 δις ευρώ. Με βάση τους στόχους του μνημονίου, του μεσοπρόθεσμου κλπ., ο τζίρος αυτός για το τέλος του 2012, με τη δημόσια δαπάνη για τα φάρμακα στο 1,9-2 δις ευρώ, σημαίνει ότι η πίτα γίνεται στην καλύτερη περίπτωση 4,7 δις ευρώ. Τα φαρμακεία είναι πια 11.000, οι φαρμακαποθήκες έχουν γίνει 142, οι προμηθευτές παραμένουν 289. Μας χωράει όλους η νέα αγορά; Όποιος δώσει απάντηση άλλη από το «όχι», ψεύδεται. Δεν μας χωράει όλους. Πρέπει να σκεφτούμε δημιουργικά και παραγωγικά. Αυτό που ξέραμε τέλειωσε, κι αν δεν φτιάξουμε εμείς το καινούργιο, δεν θα έχουμε θέση όλοι.

Αυτονόητη ερώτηση: τι πρέπει να κάνουμε;

Πρώτον, διαχείριση κόστους. Είναι μια αμυντική κίνηση, όχι μεγάλου βεληνεκούς, αλλά είναι κάτι. Απλά πράγματα, το κόστος της καθαριότητας ή του ρεύματος, για παράδειγμα τα αναμμένα φώτα τη νύχτα, το κόστος του τηλεφώνου, η επαναδιαπραγμάτευση του ενοικίου κ.ά. Δεύτερον, μεγάλη προσοχή στη διαχείριση των υπαρχόντων χρηματικών αποθεμάτων. Πρέπει να διακανονίσουμε ανοίγματα σε τρίτους, μην μας βρει η κορύφωση της κρίσης με ανοίγματα σε άλλες δραστηριότητες εκτός φαρμακείων, σε σπίτια, σε καταναλωτική επιβεβαίωση, σε πολυτελή αυτοκίνητα κλπ. Τρίτον και κυριότερο, διαχείριση του κόστους πωληθέντων, δηλαδή του πόσο μου στοιχίζουν αυτά που πουλάω, του βασικού κόστους σ? ένα φαρμακείο. Το πρόβλημα του δεσμευμένου κεφαλαίου μου από τα αντίγραφα, πρώτα από όλα. Γιατί πρέπει να έχω δεσμευμένο κεφάλαιο στο φαρμακείο μου σε δεκάδες διαφορετικές ομεπραζόλες, σιμβαστατίνες ή ατορβαστατίνες, για να μπορέσω να καλύψω την όποια κατευθυνόμενη συνταγογραφία του όποιου συνταγογράφου;

Από τα μεγαλύτερα προβλήματα στο φαρμακείο...

Πρώτος συνδικαλιστικός στόχος πρέπει να είναι, αν όχι η κοινόχρηστη ονομασία, τουλάχιστον το δικαίωμα της αντικατάστασης. Πρώτα απ? όλα, αφορά μαύρο χρήμα στους γιατρούς, μη φορολογητέο, και δεν έχει κανένα λόγο το κράτος να το καλύπτει. Το κράτος, αφού αφήνει το δικαίωμα στο γιατρό να κάνει τη διάγνωση και να επιλέγει τη σύνθεση-σύσταση του φαρμάκου, πρέπει να μου δώσει κι εμένα το δικαίωμα της αντικατάστασης, έτσι ώστε να αντισταθμίσω όσο γίνεται με το μειωμένο δεσμευμένο κεφάλαιο μου τις παρεμβάσεις επί των περιθωρίων κέρδους ή επί των τιμών που επιχειρεί.

Ποιοι άλλοι παράγοντες επηρεάζουν, πέρα από το δεσμευμένο κεφάλαιο, το κόστος πωληθέντων;

Ο δεύτερος παράγοντας διαχείρισης του κόστους πωληθέντων: από πού αγοράζω, με τι όρους, σε ποιες τιμές. Οι συνθήκες τι απαιτούν; Οικονομίες κλίμακας, διαπραγμάτευση, υποκατάσταση όπου είναι εφικτό εισαγόμενων ειδών από εσωτερικά παραγόμενα είδη. Έτσι ώστε να δημιουργηθούν καινούργιες υπεραξίες.

Σε αντικατάσταση αυτών που χάνουμε από τις γραμμικές προσεγγίσεις της κυβέρνησης, υποθέτω...

Δεν είναι μόνο οι γραμμικές μειώσεις... Ένα κλασικό παράδειγμα αδιέξοδης πολιτικής που —είτε με τους νόμους της αγοράς είτε με τους νόμους φιλελεύθερων ή κοινωνιστικών παρεμβάσεων— δεν έχει καμία τεκμηρίωση, είναι η απαγόρευση των εκπτώσεων. Από πού κι ως πού σε μια οικονομία της αγοράς απαγορεύεις εκπτώσεις οι οποίες δεν επηρεάζουν την τιμή κτήσης σου; Τι είδους προσεγγίσεις είναι αυτές; Δεν είναι Κέυνς, δεν είναι σοβιετικό μοντέλο, δεν είναι τίποτα. Είναι μια παράλογη απόφαση που αυξάνει ακόμα περισσότερο την ασφυξία και τα αδιέξοδα της αγοράς. Εγκληματούν σε βάρος μιας αγοράς που υποτίθεται ότι επιχειρούν να ανατάξουν.

Διαχείριση κόστους, χρηματικών αποθεμάτων, κόστους πωληθέντων... Αν τηρήσουμε κατά γράμμα όλα αυτά, τι σημαίνει; Ότι θα σωθούμε, ακόμα κι αν έχουμε μικρό τζίρο;

Ήμουν σαφής, δεν μας χωράει όλους η καινούργια αγορά. Από εδώ και πέρα θα μου επιτρέψεις να μιλήσω μόνο ως συνεταιριστής. Ο δικός μας στρατηγικός στόχος ως Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας για τα επόμενα τρία χρόνια —γιατί η κορύφωση της κρίσης θα είναι το 2014-2015— είναι ξεκάθαρος. Αν και εφόσον πρόκειται να φύγουν —ας πούμε έναν τυχαίο αριθμό— 3.000 φαρμακεία από την αγορά και τουλάχιστον 120 φαρμακαποθήκες, ο στρατηγικός μας στόχος είναι να μην είναι τα δικά μας φαρμακεία και οι δικές μας φαρμακαποθήκες. Ή αν είναι και κάποια από τα δικά μας, να είναι μόνο 200-300 δικοί μας, τους οποίους έχουμε τη δυνατότητα μέσα στα νέα μερίδια αγοράς, τις νέες υπεραξίες και τις νέες καθετοποιήσεις που επιχειρούμε, να τους απορροφήσουμε σε εναλλακτικές λύσεις.

Με ποιον τρόπο;

Εδώ θα ήθελα να βάλω το δεύτερο συνδικαλιστικό αίτημα που —κατά τη γνώμη μου— θα έπρεπε να έχει ο κλάδος. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πλαίσιο συστεγάσεων, δεν υπάρχει καθεστώς συγχώνευσης και δημιουργίας μεγάλων μονάδων. Πρέπει να επιχειρήσουμε να το διεκδικήσουμε στη φάση της συρρίκνωσης, γιατί θα είναι ένα από τα εργαλεία μας για να μπορέσουν να ζήσουν τις οικογένειές τους και οι όποιοι συνάδελφοι θα βρεθούν «εκτός παιχνιδιού».

Υπάρχει μια διαδεδομένη άποψη μεταξύ των συναδέλφων, ότι τα κυβερνητικά μέτρα αποσκοπούν στη δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων από μεγάλα πολυεθνικά χονδρεμπορικά κεφάλαια. Πόσο υπαρκτός είναι αυτός ο κίνδυνος;

Θα μου επιτρέψεις να είμαι λίγο ποιητικός. Οι στίχοι του Καβάφη λένε ότι τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες τους συναντάς μόνο αν τους κουβαλάς μέσα σου. Λένε, δηλαδή, πως ό,τι φέρουμε μέσα μας ως φόβο θα συμβεί. Από την άλλη, ας σκεφτούμε ότι «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Σήμερα δεν υπάρχουν θαύματα. Πρέπει να βρούμε μια νέα συλλογικότητα. Ένα νέο βηματισμό στις νέες συνθήκες. Στη ζωή δεν υπάρχουν συμβόλαια. Κανένας δεν μας υποσχέθηκε όταν πήραμε ένα πτυχίο ότι αενάως και μέχρι τα γεράματά μας θα ασκούμε τη φαρμακευτική. Όπως κανένας δεν υπέγραψε το αντίστοιχο στο μανάβη, στον κρεοπώλη, στο μηχανικό, στο δικηγόρο.

Ας επανέλθουμε, λοιπόν, από το φαντασιακό στο πραγματικό επίπεδο. Μιλάγαμε για την είσοδο των μεγάλων πολυεθνικών χονδρεμπορικών κεφαλαίων...

Υπάρχουν δύο τόξα άσκησης της φαρμακευτικής, το νότιο ή μεσογειακό τόξο και το βόρειο. Η είσοδος και η κυριαρχία των μεγάλων πολυεθνικών χονδρεμπόρων, Celesio, Alliance, Phoenix, επισυνέβη στις χώρες του βορρά όπου δεν υπήρχε συνεταιριστικό κεφάλαιο. Στις χώρες του νότου, Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, δεν κατόρθωσαν να πάρουν μερίδια αγοράς παραπάνω από το 9% που έχουν αυτή τη στιγμή στην Πορτογαλία. Καμία πολυεθνική δεν θα έρθει αν εμείς καλύψουμε τα νώτα μας και τα κενά μας, αν το εσωτερικό φαρμακευτικό κεφάλαιο σε ανθρώπινο δυναμικό και κεφάλαια οργανωθεί έτσι που να είναι δεδομένες οι υπεραξίες.

• Το συνεταιριστικό κεφάλαιο

Ποιος είναι ο στρατηγικός στόχος για το συνεταιριστικό κεφάλαιο στην περίοδο της κρίσης;

Η «μεταμόρφωση» του φαρμακείου ως νέου καναλιού ευρείας διανομής και διακίνησης προϊόντων με την ποιότητα του φαρμακείου και παροχή υπηρεσιών του φαρμακοποιού στο φαρμακείο, στο σπίτι (home care) και, γιατί όχι, και στο νοσοκομείο (hospital care).

Ποιες είναι οι προτάσεις σας, όσον αφορά τα προϊόντα καταρχήν;

Αποσκοπούμε σε προϊόντα on-label (με δική μας ετικέτα) στο παραφάρμακο, με σημαντικά περιθώρια κέρδους για το φαρμακοποιό, περιθώρια που μέχρι τώρα νέμονταν οι διαφημιστικές δαπάνες και τα υπερκέρδη των παραγωγών εταιρειών.
Η πρώτη μας πρόταση είναι να δημιουργήσουμε προϊόντα ποιότητας φαρμακείου, αν είναι δυνατόν, σε τιμές των υπεραγορών (super markets). Αν η διάγνωση που κάνουμε είναι ότι για τα επόμενα 10-15 χρόνια θα έχουμε φτωχοποίηση των δυνάμει καταναλωτών μας, πρέπει να δώσουμε τη λύση, ώστε οι καταναλωτές χωρίς να χάνουν εργατοώρες, χωρίς να μπαίνουν στο αυτοκίνητο να κυνηγήσουν σε κάποιο σούπερ μάρκετ την ευκαιρία, να μπορούν να πάρουν αυτό που χρειάζονται με βάση τις μειωμένες αγοραστικές δυνατότητές τους στο φαρμακείο της γειτονιάς τους, δίπλα στο σπίτι τους.
Η δεύτερη πρότασή μας είναι να μπούμε εμείς με δικούς μας κωδικούς ή με κωδικούς που θα είναι co-marketing με εταιρείες ελληνικών ή ξένων συμφερόντων, που ενδιαφέρονται να εκμεταλλευτούν το δίκτυο των συνεταιρισμένων φαρμακείων, στα ανελαστικής ζήτησης και διατιμημένα προϊόντα, όπως το φάρμακο.

Πώς σχεδιάζετε την παροχή υπηρεσιών του φαρμακοποιού στο φαρμακείο;

Θα παρέχουμε στα μέλη μας τη συνεχιζόμενη και διαρκή εκπαίδευση και επιμόρφωση μέσα από σεμινάρια, ημερίδες, συνέδρια, και την πρόσβαση σε έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές επιστημονικής πληροφόρησης. Η συμβουλευτική του πάγκου, η φαρμακευτική φροντίδα (pharmaceutical care) επιδιώκουμε να ταυτιστεί με τις υπηρεσίες των φαρμακοποιών-μελών μας.

Μίλησε μου διεξοδικότερα για τα νέα πεδία υπηρεσιών, πρώτα για το home care…

Δεν μπορεί ο κάθε φαρμακοποιός να έχει αυτοπρόσωπη παρουσία στο σπίτι του ασθενή του για περιποίηση τραυμάτων, φυσιοθεραπεία, περιποίηση κατάκοιτου κλπ. Δεν έχουμε πρόβλημα όμως, σε ομαδικά σχήματα όπως είναι οι συνεταιρισμοί, να έχουμε μια υπηρεσία νοσοκόμων με πιστοποιημένη λειτουργία και ποιότητα παροχής υπηρεσιών. Με ένα τηλέφωνο του φαρμακοποιού —ο οποίος θα παίρνει την προμήθειά του— θα πηγαίνει νοσοκόμα στο σπίτι, θα διαχειρίζεται και θα περιποιείται τον ασθενή, το φάρμακό του, θα είναι από πάνω του ακόμα και για να συμπληρώσει το έντυπο για τις παρενέργειες του φαρμάκου. Έτσι, αναβαθμίζουμε το ρόλο και τη λειτουργία μας και παράλληλα δημιουργούμε προστιθέμενες αξίες.

Και το hospital care, πώς το φαντάζεσαι;

Κατά ανάλογο τρόπο με το home care, να πάρουν οι φαρμακοποιοί επάνω τους όλη την παροχή υπηρεσιών προς τους ασθενείς στο νοσοκομείο. Περιποίηση, αναλώσιμα, ενοικίαση τηλεόρασης μέσα στο θάλαμο, πώληση ή/και ενοικίαση ορθοπαιδικών ειδών, αμαξιδίων κλπ.

Το μεταμορφωμένο φαρμακείο που στοχεύετε είναι το green pharmacy;

Ναι, το πράσινο φαρμακείο. Τα green pharmacies είναι το εικονικό δίκτυο του ελληνικού συνεταιριστικού κινήματος και στόχος μας είναι να μάθει ο καταναλωτής ότι, όταν τα επιλέγει, θα βρει σ? αυτά, πέρα από προϊόντα με την καλύτερη σχέση ποιότητας/κόστους, και έναν επιστημονικά ενήμερο φαρμακοποιό και ένα πλέγμα ποιοτικών υπηρεσιών για αυτόν και την οικογένειά του παντού: στο φαρμακείο, το σπίτι, ακόμα και στο νοσοκομείο.

Τι προοπτικές υπάρχουν για την ανάπτυξη των green pharmacies;

Στρατηγικός μας στόχος είναι, αν και εφόσον οι συνάδελφοι ανταποκριθούν, να σηματοδοτηθούν και τα 6.000 συνεταιρισμένα φαρμακεία μας. Αλλά ακόμη και τα 3.500 αν ανταποκριθούν στον επόμενο ενάμιση χρόνο, θα είμαστε το μεγαλύτερο εικονικό δίκτυο της Ευρώπης. Ας σκεφτούν κάποιοι τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο διαπραγμάτευσης, πολύ περισσότερο όταν σε μια σειρά προϊόντων μπορούμε να εκμεταλλευτούμε συνέργειες με τα αντίστοιχα δίκτυα του μεσογειακού τόξου, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Ιταλίας. Είμαστε συνεταιρισμένοι 36.000 ευρωπαίοι φαρμακοποιοί. Μπορούμε να δημιουργήσουμε υπεραξίες που θα τρίβουμε τα μάτια μας. Έχουμε τεράστια δύναμη.

Κλείνοντας, μπορείς να στείλεις κάποιο μήνυμα μιας συγκρατημένης, έστω, αισιοδοξίας στο ζοφερό τοπίο που μας περικλείει;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι φαρμακοποιοί για τα επόμενα 10-15 χρόνια θα είναι φτωχότεροι απ? ό,τι συνήθισαν, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι, αν κουνήσουμε το μυαλό μας και τα χέρια μας, αν ξεφύγουμε από ιδεοληψίες του παρελθόντος, το παιχνίδι μπορεί να είναι δικό μας, και ίσως με μεγαλύτερη συμμετοχή μας στον καταμερισμό κεφαλαίου απ? ό,τι είχαμε στο παρελθόν.