Ανακατατάξεις στο χώρο του φαρμάκου ενόψει της αναμενόμενης απελευθέρωσης της αγοράς

Στο στόχαστρο μεγάλων φαρμακοβιομη­χάνων άλλα και λιανέμπορων καλλυντι­κών βρίσκεται η γοργά αναπτυσσόμενη α­γορά των φαρμακείων. Πρόκειται για αγορά με τζίρο που αγγίζει τα 10 δισ. € το χρόνο και αναπτύσσεται με διψήφιους ρυθμούς, οι οποίοι κυμαίνονται γύρω στο 10% με 12%. Μάλιστα, τα φαρμακεία κερδίζουν συνεχώς περισσότε­ρους πελάτες για καλλυντικά, με αποτέλεσμα η αγορά τους να βαίνει συνεχώς α­νοδικά, τάση που εκτιμάται ότι θα αυξη­θεί άρδην τα επόμενα χρόνια.

Παρ’ ότι το θεσμικό πλαίσιο εμποδίζει α­κόμη την είσοδο εταιρειών στο χώρο της λιανικής πώλησης των φαρμάκων, μεγά­λοι παίκτες του χώρου λαμβάνουν θέ­σεις και ετοιμάζονται για τις επόμενες κινήσεις.

Ενόψει των κυοφορούμενων αλλαγών, τα φαρμακεία «συνασπίζονται» γύρω από δίκτυα, τα οποία αποτελούν πολυμετοχικές εταιρείες. Πρόκειται υπό μία έννοια για «ομπρέλες» κάτω από τις οποίες συνενώ­νονται φαρμακοποιοί, διατηρώντας ταυτόχρονα την ιδιοκτησιακή τους ανεξαρ­τησία. Σήμερα λειτουργούν τέσσερα τέ­τοια δίκτυα συγκεντρώνοντας όμως μόνο γύρω στα 300 φαρμακεία από 10.000 που λειτουργούν στη χώρα, υπό τις επω­νυμίες Active Health, Advance, Pharmaxis, Pharmaplus. Πρόκειται για τάση που α­ναμένεται, σύμφωνα με τους ίδιους τους φαρμακοποιούς, να ενισχυθεί μελλοντι­κά, ενόψει των αλλαγών που αναμένεται να δρομολογηθούν. ’λλωστε, τα δίκτυα αυτά θα μπορούσαν ενδεχομένως να μετασχηματιστούν σταδιακά σε επώνυμες αλυσίδες φαρμακείων.

Προς την κατεύθυνση αυτή, της δημιουρ­γίας δηλαδή αλυσίδων φαρμακείων, επιδιώκουν να κινηθούν εταιρείες από το χώρο των καλλυντικών και των φαρμάκων, εφόσον απελευθερωθεί η αγορά. Α­νάμεσά τους, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, βρίσκονται οι δύο μεγαλύτεροι παίκτες στο χώρο της λιανικής πώλησης καλλυντικών, ο όμιλος των αδελφών Χόντου και ο όμιλος Μαρινόπουλου. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν στελέχη του χώρου, το εκτενές δίκτυο των καταστημάτων Hondos Centre, αλλά και το προφίλ τους, αποτελούν πλεονέκτημα στην προκειμένη περίπτωση και διευκο­λύνουν την τοποθέτηση φαρμάκων και παραφαρμακευτικών προϊόντων στα ρά­φια τους. ’λλωστε, στα Hondos Centre πωλούνται ήδη εξειδικευμένα καλλυντι­κά που προωθούνται από τις παραγω­γούς εταιρείες κυρίως για πώληση σε φαρ­μακεία.

Πλεονέκτημα παρουσιάζει και η περί­πτωση του ομίλου Μαρινόπουλου, καθώς διαθέτει ήδη φαρμακείο, αλλά και φαρμακοβιομηχανία, τη Φαμάρ. Παράλληλα, ο όμιλος έχει μεγάλη εμπειρία από το λια­νεμπόριο και μάλιστα σε πολλούς τομείς, από σούπερ μάρκετ και ένδυση μέχρι «κα­φέ». ’λλωστε, με την πρόσφατη πώληση του 50% της Marks & Spencer στην ίδια τη βρετανική εταιρεία, τα ξαδέλφια Μαρινόπουλου ενίσχυσαν τα ταμεία του ομίλου με ρευστότητα ύψους 50 εκατ. €.

Στο ίδιο μήκος κύματος αναμένεται να κι­νηθούν και οι μεγάλοι παίκτες από το χώ­ρο του φαρμάκου. Σύμφωνα με πληροφο­ρίες έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν τις απαραίτητες κινήσεις εταιρείες, όπως η Alapis, η Vianex και η Lavipharm. Μάλιστα, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, ορισμένες διερευνούν τις αγορές του εξωτερικού για να κλείσουν συνεργασίες με επώνυμες αλυσίδες φαρμακείων. Επιπλέον, κινήσεις όπως η εξαγορά φαρμακαποθηκών από την Alapis και η απόκτηση από την εταιρεία του 49% της Κ.Π. Μαρινόπουλος θεωρείται ότι «δείχνουν» προς την ίδια κατεύθυνση.

Στο χορό της δημιουργίας αλυσίδων φαρμακείων ενδέχεται να εισέλθουν και εταιρείες εισαγωγής και παραγωγής καλλυντικών όπως είναι η Σαράντης ή η Γερολυμάτος. Η Γερολυμάτος, μάλιστα, πρόσφατα ενίσχυσε τη ρευστότητά της κατά 7,5 εκατ. € με την είσοδο στο μετοχικό της NBGI, η οποία αποτελεί το βραχίονα private equity του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας. Παράλληλα, προχώρησε πρόσφατα σε συνεργασία με τη βρετανική Alloga, η οποία ανήκει στον όμιλο Alliance Healthcare και παρέχει υπηρε­σίες εφοδιαστικής αλυσίδας σε επιχει­ρήσεις που δραστηριοποιούνται στην α­γορά φαρμακευτικών ειδών και προϊό­ντων υγείας. Στον ίδιο όμιλο ανήκει η βρετανική αλυσίδα φαρμακείων Boots.

Οι εξελίξεις αυτές, εάν τε­λικά υλοποιηθούν, θα φέρουν τα πάνω κάτω στην αγορά των φαρμακείων, η οποία χαρακτηρίζεται από μικρή συγκέντρωση. Χαμένοι της υπόθεσης θα βρεθούν συνο­λικά οι φαρμακοποιοί και κυρίως οι μικροί. Σήμερα τα φαρμακεία λειτουργούν ως με­μονωμένες, κυρίως ατομικές επιχειρήσεις, απασχολώντας κατά μέσο όρο 1,5 υπαλλήλους, όταν στην Ε.Ε. ο μέσος όρος είναι 3 εργαζόμενοι ανά φαρμακείο. Η δημιουργία αλυσίδων θα οδηγήσει, σύμ­φωνα με παράγοντες της αγοράς, σε α­πελευθέρωση του ωραρίου, μειώνοντας ταυτόχρονα τη διαπραγματευτική δύνα­μη των φαρμακοποιών. Πρόκειται για αλ­λαγές που θα σημάνουν, βάσει εκτιμήσε­ων, τον εκμηδενισμό του μικρού φαρμα­κείου. Η διαπραγματευτική δύναμη των μεγάλων αλυσίδων φαρμακείων είναι ε­ντυπωσιακή, παρατηρεί στέλεχος φαρ­μακοβιομηχανίας. Αλυσίδες τύπου Boots, για παράδειγμα, πουλούν τα προϊόντα τους 10 ή ακόμη και 15 φορές ακριβότε­ρα απ’ ό,τι τα αγοράζουν. Εξ’ ου και όσοι γνωρίζουν καλά την αγο­ρά επισημαίνουν ότι η μετάβαση θα πρέ­πει να γίνει μέσω ενός ισχυρού θεσμικού πλαισίου, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη σταδιακή προσαρμογή των μικρών στη νέα πραγματικότητα.