Αλληλεπιδράσεις αντιπηκτικών με τις τροφές και τα συμπληρώματα

Αν και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής έχει αυξηθεί σταθερά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, η πλειοψηφία των ασθενών αναφέρει ότι δεν έχει επαρκή ενημέρωση για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις των εν λόγω σκευασμάτων με τα εκάστοτε συνταγογραφούμενα φάρμακα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε από την JAMA (Journal of the American Medical Association).

Επιπλέον, πολλά φάρμακα ως γνωστόν αλληλεπιδρούν και με τις τροφές, οι οποίες άλλοτε μπορεί να επιτείνουν τη δράση των φαρμάκων και άλλοτε να την αναστείλουν, δύο περιπτώσεις οι οποίες είναι εξίσου ανησυχητικές και απαιτούν προσοχής από τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας που τους παρακολουθούν.

Μια κατηγορία φαρμάκων των οποίων η δράση έχει άμεση σχέση με τη διατροφή και κατ' επέκταση με τα συμπληρώματα διατροφής είναι τα από στόματος αντιπηκτικά ή αντιθρομβωτικά φάρμακα, τα οποία λαμβάνονται σε περιπτώσεις καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Τα αντιπηκτικά ουσιαστικά εμποδίζουν την πήξη του αίματος, ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες δημιουργίας θρόμβων, γεγονός που προκαλεί αιμορραγίες. Η σωστή ενημέρωση του ασθενή για τους παράγοντες διατροφής που εντείνουν τη δράση της αγωγής τους, καθώς και η σύσταση ειδικής δίαιτας από υπεύθυνο κλινικό διαιτολόγο/διατροφολόγο είναι επιβεβλημένη.

Από στόματος αντιπηκτική αγωγή και διατροφή

Ένας από τους βασικότερους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσει τη δράση των κουμαρινικών αντιπηκτικών είναι η μεγάλη πρόσληψη βιταμίνης Κ από την τροφή, μιας και η δράση των φαρμάκων αυτών και της συγκεκριμένης βιταμίνης είναι ανταγωνιστικές (πτώση του INR/International Normalized Ratio). Η πρόσληψη βιταμίνης Κ όταν ο ασθενής λαμβάνει από στόματος αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη συνήθη πρόσληψη 

Συστήσετε στους ασθενείς-πελάτες σας ότι καλό είναι τα αποφεύγουν ή να περιορίσουν τα ακόλουθα:

• πράσινα φυλλώδη λαχανικά: αντίδια, βλήτα, σπανάκι, μαρούλι, τριφύλλι, σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών, παντζάρια, γογγύλια, λάχανο, φασολάκια, μπάμιες, κολοκυθάκια, ντομάτες, μαϊντανό, κάρδαμο (συνιστάται: μια μερίδα (100γρ.) που σημαίνει περίπου 1 κούπα ωμά ή 1/2 της κούπας μαγειρεμένα)
• χυμοί των προαναφερθέντων λαχανικών
• συκώτι βοδινού και χοιρινού
• κρόκο αβγού
• μέλι
• σόγια και παράγωγα αυτής (π.χ. σογιέλαιο)
• πράσινο τσάι
• σοκολάτα
• σκευάσματα που περιέχουν συνένζυμο Q10 (προτείνεται δίαιτα με συνετή περιεκτικότητα βιταμίνης Κ περίπου 70-140mg/ημέρα και αποφυγή πολυβιταμινούχων σκευασμάτων)
• κάστανα

Από στόματος αντιπηκτικά και συμπληρώματα διατροφής

Η πλέον γνωστή αλληλεπίδραση της αντιπηκτικής αγωγής από του στόματος με τα συμπληρώματα διατροφής είναι με τις λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D και E, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος για μη φυσιολογική αιμορραγία.

Όσων λοιπόν αφορά τα συμπληρώματα βιταμινών, η ασφαλέστερη συμβουλή για αυτούς που λαμβάνουν από στόματος αντιπηκτικά είναι να αποφεύγουν τη λήψη συμπληρωμάτων που παρέχουν περισσότερο από την Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση. Εάν ένα συμπλήρωμα αποδίδει μεγαλύτερη δόση από αυτή που συνιστάται, πρέπει να παρακολουθείται πιο συχνά ο χρόνος προθρομβίνης (PT/ Prothrombin Time).

Σημειωτέον ότι ο εντοπισμός και η πρόληψη των αλληλεπιδράσεων των συμπληρωμάτων διατροφής είναι δύσκολο να επιτευχθεί για δύο λόγους: 1. Κάποια συμπληρώματα διατροφής μπορεί να περιέχουν ποικίλες δόσεις του δραστικού συστατικού, καθώς και δραστικά συστατικά που δεν αναγράφονται στην ετικέτα του σκευάσματος. 2. Πολλοί ασθενείς δεν αναφέρουν στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό τους τα συμπληρώματα διατροφής που λαμβάνουν και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις. 

'Αλλες τεκμηριωμένες αλλεπιδράσεις συμπληρωμάτων - αντιπηκτικών

Αύξηση του INR μπορεί προκληθεί με:

• κινέζικα wolfberry, χυμός μούρων, γκρέιπφρουτ λόγω αναστολής του μεταβολισμού ουαρφαρίνης
• danshen, dong quai, μοσχοσίταρο λόγω παρουσίας παραγώγων κουμαρινικών
• γλυκοζαμίνη - χονδροϊτίνη, μελατονίνη, εχύλισμα παπάγιας: δεν είναι γνωστός ο μηχανισμός

Αύξηση κινδύνου αιμορραγίας μπορεί να προκληθεί με:

• σκόρδο, τζίντζερ, τζίνγκο λόγω αναστολής της συσσωμάτωσης αιμοπεταλίων
• συνένζυμο Q10, πράσινο τσάι, ορισμένα πολυβιταμινούχα σκευάσματα λόγω παρουσίας βιταμίνης Κ και παραγόντων.

Μείωση του ΙΝR μπορεί να προκληθεί με:

• βαλσαμόχορτο λόγω επαγωγής CYP3A4 ενζύμου
• τζίνσενγκ και μελατονίνη /δεν είναι γνωστός ο μηχανισμός

Πληροφορίες από mednutrition.gr