’γγελος Παπανικολάου

Απορίες για καθημερινά θέματα υγείας, αγωνία για άλλα σοβαρότερα, ερωτήσεις για ζητήματα που θεωρούνται ταμπού, είναι ό,τι πιο συνηθισμένο για την καθημερινότητα του φαρμακοποιού του πάγκου.

Η υγεία απασχολεί έντονα τους ανθρώπους και, όπως είναι φυσικό, ζητούν τη συμβουλή και την υποστήριξη του φαρμακοποιού τους, του επιστήμονα της υγείας, δηλαδή, που νιώθουν πιο κοντά τους.

Πώς θα σας φαινόταν όμως αν ασκούσατε το ρόλο του φαρμακοποιού-συμβούλου όχι από τον πάγκο του φαρμακείου σας αλλά από μια ραδιοφωνική εκπομπή;

Ο ’γγελος Παπανικολάου, φαρμακοποιός με φαρμακείο στη Χαλκίδα, εδώ και ένα χρόνο περίπου αποτελεί και ραδιοφωνικό… σύμβουλο των συμπολιτών του σε θέματα υγείας, έχοντας αναλάβει την εκπομπή «Βάδιζε Υγιαίνων» της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδας.

Έτσι, κάθε Τρίτη, στους 97,7, ο ’γγελος Παπανικολάου συζητά με έναν ειδικό για επίκαιρα θέματα υγείας και όχι μόνο, θέτοντας μεταξύ άλλων και τις ερωτήσεις των ασθενών-πελατών του, τις οποίες πληροφορείται καθημερινά από πρώτο χέρι.

Τι ήταν αυτό που τον ώθησε να ασχοληθεί με το ραδιόφωνο;

Η αγάπη του για την επικοινωνία αλλά και η αγάπη του για τη φαρμακευτική επιστήμη που πάει χρόνια πίσω, όταν ο ’γγελος περνούσε τα καλοκαίρια του στο φαρμακείο μιας θείας του φαρμακοποιού φλερτάροντας με το φαρμακευτικό επάγγελμα, δηλαδή πολύ πριν τελειώσει τις φαρμακευτικές του σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1996.

Ευτυχώς σε αυτό φλερτ υπερίσχυσε η έλξη του να είσαι σωστός φαρμακοποιός και όχι η απώθηση των… καθυστερήσεων των ταμείων, οι διορθώσεις και οι στρογγυλές σφραγίδες της γραφειοκρατίας του πάγκου!

Πώς αποφάσισες να σπουδάσεις φαρμακευτική;

Η αγάπη μου για τη φαρμακευτική ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με την έναρξη των σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τα θεωρώ τα πιο σπουδαία χρόνια στη φαρμακευτική πορεία μου, καθώς ακόμα και τώρα, στην καθημερινή δράση μου ως φαρμακοποιός, βλέπω τις βάσεις της φαρμακευτικής συμπεριφοράς σε εκείνα τα χρόνια, όχι μόνο στο επίπεδο των γνώσεων, αλλά και στο επίπεδο της δεοντολογίας.

Αποφοίτησα από τη Φαρμακευτική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1996 και, αφού ολοκλήρωσα την πρακτική μου εκπαίδευση σε χώρους ιδιωτικών φαρμακείων και φαρμακείου νοσοκομείου, ξεκίνησα την προσωπική σταδιοδρομία μου ως επαγγελματίας υγείας με ατομικό φαρμακείο.

Από τα πρώτα χρόνια επίσης ασχολήθηκα με αυτό που ονομάζουμε εναλλακτικές θεραπείες, κυρίως με την ομοιοπαθητική, προσπαθώντας να μείνω μακριά από τις «παραπλανητικές» θεραπείες.

Το επάγγελμα του φαρμακοποιού όχι μόνο δεν μου ήταν άγνωστο αλλά αρκετά καλοκαίρια βρισκόμουν πίσω από τον πάγκο του φαρμακείου της θείας μου, Γαρυφαλλιάς Παπακωνσταντίνου, που διατηρούσε τότε φαρμακείο στη πόλη μας. Νομίζω ότι από τότε ξεκίνησε ένα πρώτο φλερτάρισμα με τα φαρμακευτικά δρώμενα. Από τότε θυμάμαι τις καθυστερήσεις των ταμείων, τις διορθώσεις, τις στρογγυλές σφραγίδες… αλλά και τη μεγάλη αγάπη να είσαι σωστός φαρμακοποιός και να μην παρασύρεσαι από το εμπορικό δαιμόνιο. Εκεί έμαθα ότι ο φαρμακοποιός είναι κομμάτι της κοινωνίας με πολύ σημαντική δράση. Μπορώ να πω σήμερα πως, αν το ένα στήριγμα στη σημερινή μου δράση ως φαρμακοποιός ήταν τα φοιτητικά χρόνια, το άλλο είναι η εμπειρία μου αυτή και συγκεκριμένα το υπόδειγμα της φαρμακοποιού, την οποία πολλοί συνάδελφοι, ακόμα και αν πέρασαν μερικά χρόνια από τη συνταξιοδότηση της, τη θυμούνται για τη συνέπειά της ως επαγγελματία και πάνω απ’ όλα για την ανθρωπιά της. Νομίζω ότι σε αυτό το χώρο πήρα τα καλύτερα μαθήματα φαρμακευτικής δεοντολογίας, μιας δεοντολογίας που δεν γράφεται σε χαρτί αλλά είναι τρόπος ζωής.

Για μένα η έννοια του φαρμακοποιού-συμβούλου είναι ιδιαίτερα σημαντική, όχι τόσο ως «περιτύλιγμα» για το εμπορικό πακέτο των προσφορών, αλλά για τη βοήθεια που ο καθένας μας μπορεί να δώσει στο συνάνθρωπό του. Σε εκείνον που δεν έχει τη γνώση και γίνεται θύμα των διαφημίσεων που έχουν στόχο μια όμορφη ζωή και τελικό αποτέλεσμα τη μιζέρια. Νομίζω ότι ως κλάδος πραγματικά, χωρίς υπερβολή, υπηρετούμε σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες τους συμπολίτες μας. Σε ένα καταιγισμό διαφημίσεων, όπου όλοι προσπαθούν να μας πείσουν να παίρνουμε το «χάπι» μας, με το ζόρι, για το καλό μας, ο φαρμακοποιός-σύμβουλος αντιστέκεται και δίνει αυτά που πραγματικά πρέπει να δώσει με κόστος όχι μόνο χρόνου αλλά και χρήματος. Ο φαρμακοποιός σήμερα πρέπει να είναι ο σύμβουλος υγείας της κάθε οικογένειας. Η θέση του στην προληπτική ιατρική είναι καθοριστικής σημασίας.

Έχουμε μεγάλη ευθύνη στην προστασία της υγείας των συνανθρώπων μας, και μέσα από αυτή τη διαδικασία μάς ανοίγονται και επαγγελματικά καινούργιες δυνατότητες. Και πραγματικά νιώθω περήφανος που ανήκω σε έναν επαγγελματικό κλάδο που δείχνει να είναι συνεπής απέναντι στη μεγάλη αυτή ευθύνη. Είναι όμως απαραίτητο στοιχείο του φαρμακοποιού-συμβούλου η δια βίου εκπαίδευση αλλά και η συνεχής ανθρώπινη επαφή με όλους. Ο ρόλος που σήμερα οφείλει ο φαρμακοποιός να έχει είναι πιο δύσκολος και πιο σύνθετος από όλα τα προηγούμενα χρόνια. Διότι οι προκλήσεις της εποχής μας είναι μεγάλες και για να στέκεσαι άξια απέναντί τους χρειάζεται κόπο και πολύ αγάπη.

Είναι μία ιδιαίτερη σχέση και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού το φαρμακείο μου είναι καθαρά συνοικιακό με σταθερούς συνεργάτες τους γείτονες. Είναι ιδιαίτερη ευτυχία για μένα αυτό το περιβάλλον και αυτή η ανθρώπινη επαφή μού απομακρύνει τη ρουτίνα. Γιατί ρουτίνα δεν είναι να κάνεις τα ίδια πράγματα, να βλέπεις τους ίδιους ανθρώπους. Ρουτίνα είναι να μην αγαπάς τα πράγματα που κάνεις, να μην αγαπάς τους ανθρώπους που βλέπεις. Αν ποτέ άλλαζα θέση, νομίζω ότι θα μου έλειπαν όλοι τους.

Ακούγεται ενδιαφέρον και είναι μια πολύ όμορφη εμπειρία. Κάθε Τρίτη, λοιπόν, συντονιστείτε στους 97.7 στο ραδιόφωνο της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδας. Όσον αφορά τους συναδέλφους που βρίσκονται μακριά… λίγη υπομονή.

Η εκπομπή υπάρχει περίπου τρία χρόνια σε σταθερό ρυθμό. Ο τίτλος της εκπομπής οφείλουμε να πούμε ότι ανήκει στον υπεύθυνο του σταθμού και, κατά τη γνώμη μου, δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερος. Η δική μου συμμετοχή ξεκίνησε ένα χρόνο πριν. Έμαθα τυχαία ότι υπήρχε κενή η συγκεκριμένη θέση και σχεδόν αμέσως πήρα τηλέφωνο για να αναλάβω την εκπομπή. Η ιδιότητα μου ως φαρμακοποιός νομίζω ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφαση του να με δεχτεί για αυτή τη θέση.

Η διαπιστωμένη ανάγκη του κόσμου για έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση, καθώς και η αγάπη μου για επικοινωνία, οδήγησε τα βήματά μου στα στούντιο του ραδιοφωνικού σταθμού της Μητροπόλεώς μας.

Η σειρά της θεματολογίας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ο ένας είναι η επικαιρότητα και τα θέματα που έρχονται στο προσκήνιο για διαφόρους λόγους. ’λλος και σημαντικότερος είναι θέματα που διστάζουν οι άνθρωποι να ρωτήσουν τον ειδικό, που τα θεωρούν ταμπού. Έχουμε ένα συνδυασμό κυρίως των δύο αυτών παραγόντων. Το σημαντικότερο στην πορεία αυτή του προγράμματος είναι ότι υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους επιστήμονες υγείας για να αναλύσουν στον κόσμο τα θέματα που αφορούν την ειδικότητά τους.

Η εκπομπή γίνεται με μία σειρά ερωτήσεων που απευθύνω στο γιατρό, οδοντίατρο, φαρμακοποιό, φυσιοθεραπευτή, ψυχολόγο. Επιλέξαμε να κάνουμε συνεντεύξεις με διάφορους επιστήμονες από το χώρο της υγείας για να δώσουμε τη δυνατότητα στους ακροατές μας να ακούσουν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά και γιατί πιστεύω ότι όλοι οι επαγγελματίες του χώρου είναι απαραίτητοι για να χαιρόμαστε το πολύτιμο αυτό αγαθό, την υγεία μας. Ο καθένας έχει το δικό του πόστο και η συνέπειά του με την επιστήμη και τον άνθρωπο βοηθά την κοινωνία μας να μένει υγιής.

Η εργασία που γίνεται από εμένα είναι η επιλογή του θέματος και η αναζήτηση των ερωτήσεων που απασχολούν το κοινό και πιθανόν ήθελαν να ρωτήσουν. Και σε αυτό βοηθά ιδιαίτερα η ιδιότητά μου ως φαρμακοποιός του πάγκου αφού μπορώ καθημερινά να συλλέγω τέτοιες ερωτήσεις.

Οι απορίες των πελατών αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο υλικό τόσο για την εκπομπή, αλλά και για την προσωπική μου βελτίωση ως φαρμακοποιός. Αφορούν κυρίως τις ανεπιθύμητες ενέργειες από τα φάρμακα ή την αλληλεπίδραση της φαρμακευτικής αγωγής τους με άλλα φάρμακα και οι πιο ενδιαφέρουσες είναι αυτές που αφορούν εναλλακτικές θεραπείες. Και μάλιστα μου έκανε θετική εντύπωση το γεγονός πως οι περισσότεροι γιατροί ήταν ενήμεροι για τις εναλλακτικές θεραπείες και μάλιστα ποιες από αυτές θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον ασθενή τους, ποιες να τον βλάψουν και ποιες να μην τον επηρεάσουν καθόλου. Κάτι που δείχνει πως η ιατρική, γενικότερα ως επιστήμη, δεν αδιαφορεί για οτιδήποτε μπορεί να έχει ωφέλιμη δράση στον οργανισμό από όπου κι αν προέρχεται η γνώση αυτή, αρκεί στο τέλος να αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητα με επιστημονικά κριτήρια. Δεν υπάρχουν δηλαδή πολλές ιατρικές, μία είναι η επιστήμη και υπάρχει για να υπηρετεί τον άνθρωπο ως σύνολο.

Η ραδιοφωνική λοιπόν εκπομπή «Βάδιζε Υγιαίνων» δεν κάνει καλό μόνο στους ακροατές αλλά και σε μένα τον ίδιο από πλευράς επιστημονικής γνώσης. Είναι για μένα ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της δια βίου εκπαίδευσής μου.

Η εκπομπή δεν περιλαμβάνει, ακόμα τουλάχιστον, ζωντανή επικοινωνία. Ας μη γελιόμαστε, δεν χρειάζεται μόνο η ιδιότητα του φαρμακοποιού σε μια τέτοια εκπομπή, αλλά και του δημοσιογράφου, την οποία σίγουρα δεν έχω. Δεν μπορώ όμως να αρνηθώ ότι είναι μία πρόκληση για μένα, η ζωντανή εκπομπή, που δεν με αφήνει αδιάφορο καθόλου.

Ο κόσμος έχει ανταποκριθεί περισσότερο από ό,τι περίμενα. Ακούει την εκπομπή και μάλιστα παίρνει τηλέφωνο και ζητά να ξανακούσει συγκεκριμένες εκπομπές που του άρεσαν και τον ενδιέφεραν. ’λλωστε, νομίζω, η καρδιά της εκπομπής αυτής είναι να μάθει ο κόσμος δύο τρία χρήσιμα πράγματα και να ωφεληθεί. Δεν είναι εμπορικό προϊόν που θα πουλήσει και πρέπει να αρέσει ή πρέπει να βρούμε τεχνάσματα και κόλπα για να αρέσει. Προκύπτει από μία φυσική ανάγκη για ενημέρωση σε ένα σοβαρό ζήτημα της ζωής μας, την υγεία μας. Και αυτό νομίζω είναι το μυστικό της μέχρι τώρα επιτυχίας μας.

Συνδυάζονται μόνο με τη χρήση της τεχνολογίας -να ‘ναι καλά οι άνθρωποι που έφτιαξαν τα computer και που βρήκαν το internet και κάνουμε τις δουλειές μιας πιο γρήγορα αν και ίσως με λιγότερη ασφάλεια. Γενικά όμως είμαστε σε ένα ανασφαλή κόσμο. Η μόνη ασφάλεια που έχουμε είναι η αγάπη μας για αυτό που κάνουμε, γι’ αυτό που θέλουμε να είμαστε. Και αυτό δεν μπορούν να μας το κλέψουν γιατί απλά δεν υπάρχει, ούτε θα υπάρξει ποτέ αυτή η τεχνολογία.