Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν πονοκεφάλους κάποια στιγμή στη ζωή τους, είτε ήπιους (που είναι μικρής έντασης ή διαρκούν για λίγο ή εμφανίζονται πολύ αραιά) ή πολύ πιο δυνατούς (πχ, ημικρανίες). Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν να προκαλούν πονοκεφάλους, καθώς και αρκετοί διαφορετικοί τύποι πονοκεφάλων.

Ας τους δούμε αναλυτικά:

 

• Πονοκέφαλοι τάσης (πχ, πονοκέφαλοι εξαιτίας του στρες): είναι ήπιας έως μέτριας έντασης πονοκέφαλοι που μπορεί να διαρκούν από λίγα μόνο λεπτά έως μερικές μέρες και έχουν την τάση να επανεμφανίζονται από καιρό σε καιρό. Ο πόνος είναι αρκετά σταθερός και αφορά και τις δυο πλευρές του κεφαλιού. Ο πάσχοντας τον αισθάνεται σαν «πίεση» ή τάση. Η άσκηση δεν φαίνεται να τον επιδεινώνει και δεν υπάρχουν συνοδευτικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα η ναυτία.

 

• Ημικρανίες: τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν και υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ημικρανίας, αλλά συνήθως πρόκειται για μέτριας έως σοβαρής έντασης πονοκεφάλους, στη μία πλευρά του κεφαλιού, που ο ασθενής τους νιώθει σαν παλμούς ή χτυπήματα. Ο πόνος όχι μόνο δεν περνάει με την άσκηση αλλά γίνεται ακόμη πιο έντονος και αντίθετα με τους πονοκεφάλους τάσης, υπάρχουν παράλληλα συμπτώματα όπως ναυτία, εμετός, διάρροια και αυξημένη ευαισθησία σε θορύβους, φως και οσμές. Μερικοί ασθενείς νιώθουν μια χαρακτηριστική «αύρα» (βλέπουν «λάμψεις») πριν την εκδήλωση των ημικρανιών.

 

• Αθροιστικοί πονοκέφαλοι: συχνοί, σύντομης διάρκειας (λιγότερο από μία ώρα), στη μια πλευρά του κεφαλιού, πίσω ή γύρω από τα μάτια, που συμβαίνουν μία ή περισσότερες φορές την ημέρα και μπορούν να διακόπτουν τον ύπνο. Οι πονοκέφαλοι αυτοί μπορεί να διαρκούν για μερικές εβδομάδες. Μετά υποχωρούν και μπορεί να επανέλθουν αργότερα, μετά από μήνες.

 

• Χρόνιοι καθημερινοί πονοκέφαλοι: μπορεί να ανήκουν σε έναν οποιονδήποτε από τους παραπάνω τύπους και συμβαίνουν για τουλάχιστον 15 ημέρες το μήνα, για τουλάχιστον 3 μήνες.

 

 

Αιτίες των πονοκεφάλων και παράγοντες κινδύνου:

 

Οι πονοκέφαλοι γενικά διαιρούνται σε πρωτογενείς (μη σχετιζόμενοι με άλλη παθολογική διαταραχή) και σε δευτερογενείς (προκαλούνται από άλλες αιτίες όπως τραυματισμούς, υψηλή πίεση του αίματος ή κακοήθειες). Στους δευτερογενείς πονοκεφάλους είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία τους.

 

Οι πρωτογενείς πονοκέφαλοι δεν ενέχουν άμεσο κίνδυνο για τη ζωή του ασθενή, αλλά μπορούν να καταστρέψουν την ποιότητα της ζωής του. Η θεραπεία περιλαμβάνει τον εντοπισμό των παραγόντων που προκαλούν τους πονοκεφάλους και την αντιμετώπισή τους. Έπειτα, μπορεί να γίνει θεραπεία με χρήση απλών αναλγητικών τεχνικών και θεραπειών και αν τα ήπια μέσα δεν έχουν αποτέλεσμα, χορηγούνται γενικά πιο ισχυρά φάρμακα.

 

Σε κάποιες περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να προλάβει τους πονοκεφάλους ή να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισής τους μέσω της σωματικής άσκησης. Η συστηματική αερόβια γυμναστική μειώνει το στρες, ελαττώνει τη συχνότητα εμφάνισης των πονοκεφάλων και μπορεί να αποτρέψει επίσης έναν επερχόμενο πονοκέφαλο. Ο ασθενής θα πρέπει επίσης να αποφεύγει κοινούς ερεθιστικούς παράγοντες όπως συγκεκριμένες τροφές, αλκοόλ ή συντηρητικά τροφίμων και να ακολουθεί γενικά ένα υγιεινό και ισορροπημένο διαιτολόγιο, με τα γεύματα μοιρασμένα σε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αποφεύγεται η πτώση του σακχάρου στο αίμα.

Θεραπεία και ανάρρωση

 

Τα απλά παυσίπονα, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των περισσότερων περιπτώσεων κεφαλαλγίας, ενώ πιο ισχυρά και εξειδικευμένα φάρμακα όπως οι τριπτάνες και η σεροτονίνη έχουν φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση των ημικρανιών. Ένα ευρύ φάσμα άλλων θεραπειών μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των πονοκεφάλων, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωματικών θεραπειών και στην περίπτωση της ημικρανίας οι ενέσεις μπότοξ.

 

Τα συνηθισμένα παυσίπονα χάπια δεν είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των αθροιστικών πονοκεφάλων διότι δεν δρουν αρκετά γρήγορα. Η εισπνοή οξυγόνου υψηλής ροής είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για πολλούς ασθενείς, όπως επίσης και το φάρμακο σουματριπτάνη όταν χορηγείται ενέσιμα.

 

Ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος της επιδείνωσης των πονοκεφάλων από την πολύ συχνή χρήση των φαρμάκων ή να οδηυγήσει σε χρόνιους καθημερινούς πονοκεφάλους. Αυτοί οι πονοκέφαλοι είναι γνωστοί ως πονοκέφαλοι που προκαλούνται από τα αναλγητικά. Ο μόνος τρόπος για να τους μειώσετε είναι να σταματήσετε να παίρνετε τα παυσίπονα, κάτι το οποίο γίνεται συνήθως καλύτερα με την καθοδήγηση του γιατρού.