Γρίπη των πτηνών: ένα μόνο φάρμακο δεν επαρκεί

Με αποθέματα περισσότερων του ενός διαφορετικών αντιγριπικών φαρμάκων θα πρέπει να είναι εφοδιασμένες οι υγειονομικές αρχές των χωρών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά μια πιθανή πανδημία της γρίπης των πτηνών. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν επιστήμονες του Εθνικού Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας της Μ. Βρετανίας, έπειτα από μελέτη τους η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.

Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της κρυσταλλογραφίας με ακτίνες Χ, οι Βρετανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπό την πίεση του γνωστού αντιγριπικού οσελταμιβίρη, ένα ζωτικής σημασίας μόριο του ιού της γρίπης των πτηνών (το οποίο αποτελεί και στόχο του φαρμάκου) μπορεί κάποιες φορές να μεταλλάσσεται, παρέχοντας στον ιό ανθεκτικότητα απέναντι στο φάρμακο. Έτσι, το φάρμακο καθίσταται μη αποτελεσματικό. Το μόριο αυτό του ιού είναι το ένζυμο νευραμινιδάση (N1), χάρη στο οποίο ο ιός, αφού πολλαπλασιαστεί στα προσβεβλημένα ανθρώπινα κύτταρα, μπορεί να εξέρχεται από αυτά και να μολύνει άλλα υγιή κύτταρα.

Παρόλο όμως που με τη μετάλλαξη της νευραμινιδάσης η οσελταμβίρη χάνει την αποτελεσματικότητά της, η δραστικότητα ενός άλλου αντιγριπικού φαρμάκου (ζαναμιβίρη), το οποίο επίσης στοχεύει στη νευραμινιδάση, μένει ανεπηρέαστη, με αποτέλεσμα να μπορεί το φάρμακο αυτό να αντιμετωπίσει τον ιό σε περιπτώσεις που η οσελταμιβίρη από μόνη της δεν επαρκεί.

Η αντιμετώπιση λοιπόν του ιού της γρίπης των πτηνών φαίνεται να απαιτεί θεραπευτική προσέγγιση με πολλαπλά φάρμακα (οσελταμιβίρη, ζαναμιβίρη και άλλα φάρμακα πιθανόν που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης) , εξαιτίας της μεγάλης μεταλλακτικότητας του ιού, κάτι αντίστοιχο δηλαδή με ό,τι συμβαίνει με τον ιό HIV για την αντιμετώπιση του οποίου χρησιμοποιούνται «κοκτέιλ» διαφόρων ειδών αντιρετροϊκών φαρμάκων.