20 Οκτωβρίου 2009: Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Οστεοπόρωσης

Σωστή διατροφή, έναν μικρό περίπατο 10-15 λεπτών με ηλιοφάνεια και άσκηση, μα πάνω από όλα έγκυρη ενημέρωση συνιστούν οι ειδικοί για την πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, της σιωπηρής αυτής νόσου, ωστόσο επικίνδυνης, που εμφανίζεται κυρίως σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες θεωρούνται πιο ευάλωτες λόγω ορμονικών παραγόντων.

Αυτό είναι το φετινό μήνυμα της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Οστεοπόρωση στις 20 Οκτωβρίου.

Η οστεοπόρωση είναι ένα σοβαρό μεταβολικό νόσημα που σήμερα πλήττει παγκοσμίως 1 στις 3 γυναίκες (και 1 στους 8 άνδρες), ενώ στη χώρα μας έχει «εγκατασταθεί» στα κόκαλα 855.500 γυναικών και απειλεί άλλο ένα εκατομμύριο Ελληνίδων. Θεωρείται ως το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο μετά τις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), η πάθηση αυτή προσβάλλει το ένα τρίτο των γυναικών ηλικίας 60-70 χρόνων και τα δύο τρίτα των γυναικών άνω των 80 χρόνων.

«Η ενημέρωση του κοινού για την σιωπηρή αυτή νόσο θα οδηγήσει άνδρες και γυναίκες στον έλεγχο, με αποτέλεσμα την πρόληψη αλλά και την θεραπεία» τόνισε κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου ο Ειδικός Γραμματέας της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, Ιωάννης Ηλίας. «Μόνο με αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης μπορεί να αντιμετωπιστεί η οστεοπόρωση που σήμερα πλήττει πάνω από 200 εκατομμύρια γυναίκες. Κι αυτό γιατί τα επόμενα 50 χρόνια αναμένεται να διπλασιαστούν τα κατάγματα από οστεοπόρωση και φυσικά το κόστος για την αποκατάσταση τους».

Σήμερα, λόγω οστεοπόρωσης, έχουμε ένα κάταγμα κάθε 30 δευτερόλεπτα σε άτομα της τρίτης ηλικίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στην Ελλάδα κάθε χρόνο σε δεκαπέντε χιλιάδες ανέρχονται μόνο τα κατάγματα του μηριαίου οστού.

«Τα οστεοπορωτικά κατάγματα συνήθως οδηγούν σε αναπηρία», τόνισε ο ενδοκρινολόγος Γεώργιος Ιωαννίδης, «πρόβλημα σοβαρότατο για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, με όλες τις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στον πάσχοντα και στην οικογένεια του».

Σύμφωνα με τους διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς, οι τεκμηριωμένοι παράγοντες κινδύνου για κάταγμα είναι:

• Η μεγάλη ηλικία.
• Η χαμηλή οστική πυκνότητα, που εκτιμάται με τα ειδικά μηχανήματα.
• Η κληρονομικότητα, όπως ιστορικό κατάγματος της μητέρας ή αδελφής
• Ορμονικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως υπογοναδισμός, δηλαδή η αμηνόρροια σε νέες γυναίκες και η χαμηλή τεστοστερόνη στους άνδρες.
• Το κάπνισμα.
• Το χαμηλό βάρος σώματος.
• Ορισμένα φάρμακα με κυριότερο αντιπρόσωπο την κορτιζόνη, όταν χρησιμοποιείται μακροχρόνια.
• Νοσήματα, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, το σύνδρομο Cushing, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.α.
• Το προηγηθέν οστεοπορωτικό κάταγμα.
• Παράγοντες που σχετίζονται με εύκολες πτώσεις.
• Η ανεπαρκής σωματική άσκηση.
• Διατροφικοί παράγοντες

Οι διατροφικοί παράγοντες και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν σημαντικά την υγεία του σκελετού μας. Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, με τα γαλακτοκομικά, κατά την παιδική και εφηβική ηλικία οπότε φτιάχνεται το κόκαλο, αλλά και στη συνέχεια της ζωής μας όταν το οστό πρέπει να συντηρηθεί, είναι η καλύτερη οχύρωση του ανθρώπινου οργανισμού απέναντι στην οστεοπόρωση.

Επίσης τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, συχνό εύρημα στα ηλικιωμένα άτομα των μεσογειακών χωρών, παρά την ηλιοφάνεια, είναι παράγοντας κινδύνου για χαμηλότερη οστική πυκνότητα και για κάταγμα κυρίως στο ισχίο.

Σημαντικό είναι ότι η χορήγηση βιταμίνης D μειώνει αυτόν τον κίνδυνο και ελαττώνει τη συχνότητα των πτώσεων, γιατί μεταξύ των άλλων ενισχύει το μυϊκό σύστημα. Το αποτέλεσμα της ενίσχυσης του μυϊκού συστήματος είναι η μείωση της συχνότητας των πτώσεων, και τελικά η ελάττωση του κίνδυνου κατάγματος του αυχένα της κεφαλής του μηριαίου.

Η ανεπαρκής σωματική άσκηση φαίνεται ότι είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου οστεοπορωτικών καταγμάτων. Ήπια άσκηση για περισσότερο από μισή ώρα την ημέρα ελαττώνει αυτόν τον κίνδυνο.

Από τους εκπροσώπους της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας τονίστηκε ότι ο στόχος κάθε θεραπευτικής παρέμβασης στην οστεοπόρωση είναι να προφυλάξει τους ασθενείς από το να πάθουν οστεοπορωτικό κάταγμα, εάν δεν έχουν ήδη πάθει ή εάν ήδη έχουν πάθει, να ανακόψει την εξέλιξη της νόσου, προφυλάσσοντας τους από νέα κατάγματα.

Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με ένα συνδυασμό ενεργειών, που συνιστούν τη συνολική αντιμετώπιση του αρρώστου και περιλαμβάνει γενικά μέτρα και ειδική φαρμακευτική αντιμετώπιση.

Στα γενικά μέτρα ιδιαίτερη σημασία έχουν τα συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, που στοχεύουν στη διόρθωση κυρίως της έλλειψης ή της ανεπάρκειας της βιταμίνης D.

Δυστυχώς όμως στατιστικά δεδομένα μελετών καταδεικνύουν ότι μόνο το 1/3 αυτών των ασθενών συμμορφώθηκε με τη συνταγογραφηθείσα θεραπεία και κυρίως στη λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D.

Ως προς τις ειδικές αντιοστεοπορωτικές αγωγές βρισκόμαστε σε μια φάση ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Τέλος, όλοι οι ενδοκρινολόγοι τόνισαν ότι ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης της οστεοπόρωσης είναι κυρίως η πρόληψη.
Όπως κάθε χρόνο η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία θα προχωρήσει στη διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κέρκυρα ενώ θα διοργανωθούν από μέλη της - με την αρωγή της - εκδηλώσεις ενημέρωσης του κοινού σε άλλες πόλεις.
Ενδεικτικά, ο Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση έχει οργανώσει εβδομάδα δράσεων από τις 13 έως τις 20 Οκτωβρίου, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Την Τρίτη 20 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί μεγάλο ενημερωτικό συνέδριο για τον κόσμο, στο ξενοδοχείο «Τιτάνια» με συμβολική τιμή εισόδου 5 ¤. Τα έσοδα του συνεδρίου θα διατεθούν για το «Σπίτι της Οστεοπόρωσης». (Πληροφορίες http://www.osteocare.gr/).

 Σημειώνεται πως από τις 14.00 έως τις 16.00 γυναίκες και άντρες ηλικίας άνω των 40 ετών θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν τον κίνδυνο κατάγματός τους για τα επόμενα 10 χρόνια δωρεάν, μέσω ενός απλού διαγνωστικού τεστ (FRAX). Η διαδικασία θα εκπονείται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Επιβλέποντες και χειριστές των τεστ θα είναι ιατροί (πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής: 210-8018123, 210-6280698, κυρία Δήμα).