Υψηλά τα ποσοστά κακοποίησης παιδιών στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τη διαβαλκανική μελέτη BECAN, 1 στα 2 παιδιά ηλικίας 11-16 ετών έχει πέσει θύμα τουλάχιστον μιας εμπειρίας σωματικής βίας. Την ίδια ώρα, 9 στις 10 περιπτώσεις δεν αναφέρονται ποτέ, μένουν χωρίς διάγνωση και αντιμετώπιση, παρότι η έγκαιρη διαχείριση ενός τέτοιου περιστατικού μπορεί να σώσει τη ζωή ενός παιδιού, ιδιαίτερα αν είναι κάτω των 4 ετών, που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου ή αναπηρίας από σωματική κακοποίηση.

Ενδεικτικό αυτού είναι η αύξηση των κλήσεων στη γραμμή 1056 του «Χαμόγελου του Παιδιού» για κακοποιήσεις παιδιών. Από 527 κλήσεις το 2009 έφθασαν τις 919 το 2015. Πρόκειται, μάλιστα, για ένα πρόβλημα με χρόνιες επιπτώσεις. Η κακοποίηση ενός παιδιού αφήνει ανεξίτηλα σημάδια, όχι μόνο στο σώμα του, αλλά και στον ψυχισμό του καθώς και πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα τραυματικά γεγονότα της παιδικής ηλικίας έχουν σωρευτική επίδραση και σχετίζονται άμεσα με χρόνια προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας.

Σύμφωνα με την αναδρομική έρευνα, που διεξήχθη στο πλαίσιο του Προγράμματος, τα βρέφη είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα σωματικής κακοποίησης.Η έρευνα, που αφορά τα έτη 2014 – 2015, επικεντρώθηκε στους 161 φακέλους παιδιών, με επιβαρυμένο κοινωνικό ιστορικό ή/και σοβαρό τραυματισμό, που νοσηλεύτηκαν στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού».

Η μέση ηλικία των παιδιών αυτών ήταν 7.7 έτη, σε αντίθεση με επιδημιολογικά δεδομένα των ΗΠΑ, όπου η πλειονότητα των περιστατικών σωματικής κακοποίησης αφορά παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών. Επιπλέον, ο μέσος χρόνος παραμονής των παιδιών αυτών στο νοσοκομείο ήταν 26 ημέρες. Αξίζει όμως να τονιστεί ότι για τα 6 στα 10 παιδιά επιτεύχθηκε η ένταξη σε συγγενικό περιβάλλον ή πλαίσιο φιλοξενίας.

Σχεδόν στο 20% των παιδιών που νοσηλεύθηκαν με έγκαυμα και 35% των παιδιών που νοσηλεύθηκαν με κάταγμα, το ιστορικό που δόθηκε από τους γονείς ή φροντιστές δεν ήταν συμβατό με τα ιατρικά ευρήματα ή/ και το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, ευρήματα σύμφωνα με τα διεθνή στατιστικά στοιχεία.

«Η κορυφή του παγόβουνου είναι οι περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών, που φθάνουν να προβληθούν στα Μ.Μ.Ε.», σύμφωνα με την Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής του Ε.Κ.Π.Α., Α. Σολδάτου, η οποία περιγράφει καλύτερα το «κοινό, ένοχο μυστικό» της ελληνικής κοινωνίας. Αυτή η κατάσταση σε συνδυασμό με τις βασικές ελλείψεις εργαλείων για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου, μετατρέπει τον προβληματισμό σε ανησυχία.

Είναι σαφές, λοιπόν, πως χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει και η ανάγκη ανάπτυξης ενός προγράμματος με εθνικό αποτύπωμα είναι επιτακτική. Σε αυτή την κατεύθυνση μια ευρεία ομάδα σημαντικών Ελλήνων αλλά και ξένων επιστημόνων ανέπτυξαν ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης γιατρών, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης και Αντιμετώπισης της σωματικής κακοποίησης παιδιών. Όπως ανέφερε και ο Πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθ. Δημόπουλος, 1220 επαγγελματίες υγείας έλαβαν σημαντικές πληροφορίες για την αναγνώριση της σωματικής κακοποίησης των παιδιών.

Η υλοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε το Μάιο του 2016, πραγματοποιείται υπό την επιστημονική καθοδήγηση των Ιατρικών σχολών των Πανεπιστημίων YALE & IOWA και σε αυτό συμμετέχουν όλες οι Πανεπιστημιακές Παιδιατρικές Κλινικές της χώρας.