Τρύφων: Πώς αλώνεται η ελληνική παραγωγή φαρμάκων

Εκτενής συζήτηση για το φλέγον ζήτημα της φαρμακευτικής αγοράς και τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών πραγματοποιήθηκε στο Real fm με τον Νίκο Χατζηνικολάου μεταξύ του υπουργού Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθού και του προέδρου της Π.Ε.Φ. κ. Θεόδωρου Τρύφωνα.

Ο κ. Τρύφων, με σχόλια ουσιώδη και συγκεκριμένα στοιχεία, μιλάει για εμφανή κίνδυνο η ελληνική παραγωγή φαρμάκων να αλωθεί από τη ξένη αγορά, ενώ ανέφερε με νόημα ότι "κάθε κράτος μπορεί να κάνει τη δική του φαρμακευτική πολιτική", δεχόμενη εν προκειμένω αναγκαστικά τη χαμηλή φαρμακευτική δαπάνη των 2 δισ. λόγω κρίσης. Παράλληλα ανέφερε και τις παράλογες πολιτικές, κατά τις οποίες ελληνικά φάρμακα των 2 και 3 ευρώ αντικαταστάθηκαν από φάρμακα των 15 και 20 ευρώ, τη στιγμή που η τρόικα ζητά ανάπτυξη και χαμηλές τιμές φαρμάκων!

Ο κ. Ξανθός, αν και δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι ο λόγος των αυστηρών αυτών απαιτήσεων των δανειστών είναι η αυξημένη τιμή των γενοσήμων στη χώρα μας (στο οποίο πήρε συγκεκριμένη απάντηση από τον κ. Τρύφωνα), αφήνει ανοιχτό το πεδίο συνεννόησης και διαλόγου μεταξύ τους και δηλώνει ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να στηριχθεί η ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Κάνει δε λόγο και για κίνητρα που πρέπει να δοθούν και στους ασθενείς και στους φαρμακοποιούς για την προώθηση των ελληνικών γενοσήμων.

Διαβάστε την απομαγνητοφώνηση της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης:

Ν. Χατζηνικολάου: Θέλω να σταθούμε λίγο στο θέμα του φαρμάκου και των πιέσεων που δέχεται η ελληνική φαρμακοβιομηχανία από τις τελευταίες απαιτήσεις της τρόικας σε σχέση με τις τιμές των φθηνών φαρμάκων. Υπάρχει μια αίσθηση ότι χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερο κέρδος για τα οικονομικά μας , γίνεται η προσπάθεια αυτή κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των ανταγωνιστών της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, δηλαδή των μεγάλων ξένων εταιρειών της Βόρειας Ευρώπης και αυτό είναι διαδεδομένη αντίληψη γενικά στον ιατρικό κόσμο που ξέρει και παρακολουθεί. Θέλω να σας ρωτήσω αν η κυβέρνηση σκοπεύει, και με ποιους τρόπους, να προστατεύσει την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, η οποία είναι ένας από τους ελάχιστους τομείς που έμειναν όρθιοι μετά από έξι χρόνια ύφεσης στη χώρα.

Α. Ξανθός: Αυτό το θέμα είναι πολύ μεγάλης σημασίας και αναπτυξιακής και κοινωνικής και αφορά και τη δημόσια Υγεία. Είχαμε πολλές στρεβλώσεις σε αυτό το σύστημα. Η αλήθεια είναι ότι υπήρξε την προηγούμενη δεκαετία έκρηξη της φαρμακευτικής δαπάνης, ανεξέλεγκτη, υπό την ασυλία και την κάλυψη του πολιτικού συστήματος. Αυτό δημιούργησε ένα τεράστιο πάρτι, διαλύθηκε από αυτό το πάρτι όλο το κύκλωμα που αφορούσε το φάρμακο.

Ν. Χατζηνικολάου: Αυτό αντιμετωπίστηκε με τα 2 δισ. φαρμακευτική δαπάνη κατά έτος, στα οποία περιλαμβάνουμε και τα εμβόλια εμείς, ενώ δεν τα περιλαμβάνουν άλλες χώρες.

Α. Ξανθός: Σωστές είναι αυτές οι επισημάνσεις. Έχουμε μια διαρκή απαίτηση των δανειστών να υπάρχουν παρεμβάσεις κυρίως εστιασμένες στο επίπεδο των τιμών. Η χώρα μας έχει πολύ ακριβά γενόσημα φάρμακα. Αυτό είναι μια στρέβλωση που δημιουργεί το έδαφος αυτών των απαιτήσεων από την πλευρά των δανειστών. Εμείς πιστεύουμε ότι προφανώς χρειάζεται προνομιακή στήριξη η εγχώρια παραγωγή φαρμάκων, θεωρούμε ότι ο τομέας του φαρμάκου είναι ένας προνομιακός χώρος για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, την ενίσχυση της απασχόλησης, την αύξηση της προστιθέμενης αξίας, την αξιοποίηση και του επιστημονικού δυναμικού και των ερευνών που έχουν γίνει στη χώρα και των παραγωγικών μονάδων που έχουν υπάρξει που είναι πολύ σημαντικές και εκσυγχρονισμένες τα τελευταία χρόνια και είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε ένα τέτοιο σοβαρό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της εγχώριας βιομηχανίας. Αυτό που έχουμε εξηγήσει και στην εγχώρια βιομηχανία είναι ότι θα κάνουμε ότι μπορούμε για να διατηρήσουμε κάποιους προστατευτικούς φραγμούς που παραμένουν ακόμη και μετά τις τελευταίες ρυθμίσεις και που αποτρέπουν ένα ανεξέλεγκτο ντάμπινγκ τιμών στο χώρο των φαρμάκων και κυρίως των off patent και των γενοσήμων φαρμάκων. Όμως η προσπάθεια η κύρια πρέπει να δοθεί στο κομμάτι της παραγωγικής προοπτικής και της αναπτυξιακής πολιτικής αυτού του κλάδου και εκεί μπορεί να συζητηθούν και να συμφωνηθούν πολλαπλά κίνητρα τα οποία θα εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητα αυτού του τομέα που και για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικός και για τη δημόσια υγεία στη χώρα μας και για τη δυνατότητα των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικό και φθηνό φάρμακο.

Παρέμβαση Θ. Τρύφων: Πραγματικά είμαστε σε συνεχή επαφή με τον υπουργό και το επιτελείο και νομίζω πως σε πολλά πράγματα έχουμε κοινό στόχο και σκοπό για να δούμε πως θα δοθούν λύσεις. Όμως πρέπει όλοι να καταλάβουμε κάποια δεδομένα. Υπάρχει στρέβλωση και στην ενημέρωση και σε όλα. Καταρχήν υπάρχει ένα κλειστός προϋπολογισμός 2 δισ. Ό,τι και να γίνει 2 δισ. θα πληρώσει ο ΕΟΠΥΥ. Εδώ πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι μαζί, ώστε αυτά τα 2 δισ. αφενός να παράγουν εγχώρια προστιθέμενη αξία και δεύτερον να κοιτάξουμε το θέμα των συμμετοχών. Εμείς έχουμε προτείνει κάτι πολύ συγκεκριμένο και βλέπουμε συνεχώς μια παραπληροφόρηση. Ακουσα πριν ότι έχουμε ακριβά γενόσημα. Το 10% των γενοσήμων στην Ελλάδα παραμένουν ακριβά, το 90% πλέον είναι σε τιμές χαμηλότερες. Το 10% που είναι πιο παλιά φάρμακα ίσως είναι ακριβότερα από ένα άλλο φάρμακο στη Σουηδία, αλλά είναι πολύ φθηνότερα από ένα άλλο φάρμακο που υπάρχει στην ελληνική αγορά. Αν δεν δοθεί το ελληνικό φάρμακο με μέσο όρο 8 ευρώ, θα δοθεί ένα άλλο ακριβότερο εισαγόμενο. Αρα αυτή είναι η μία στρέβλωση. Η μέση τιμή των φαρμάκων που παράγουμε έχει 8 ευρώ και η μέση τιμή των εισαγομένων το 2014 είναι στα 41 ευρώ. Και η τρόικα λέει να μειώσουμε τα 8 ευρώ, να τα πάμε στα 2. Δε θα υπάρχει αυτό το φάρμακο στην αγορά, θα φύγει, θα εκλείψει, θα διαλυθεί η εγχώρια παραγωγή και αυτό ίσως είναι και το λιγότερο τελικώς, εάν ήταν να κερδίσουν και τα ταμεία. Μα θα χάσουν και τα ταμεία. Θα έρθουν τα ακριβότερα φάρμακα των 41 μέσα στο σύστημα. Ρωτάω τον υπουργό, θα γίνει τώρα μια ανατιμολόγηση, να ρωτήσει τις υπηρεσίες πόσο θα μειωθούν τα εντός πατέντας φάρμακα, που είμαι μέσος όρος 41 ευρώ και τα φάρμακα υψηλού κόστους. Θα μειωθούν 2-3%. Και έρχονται με θράσος οι Θεσμοί και λένε διαλύστε το φάρμακο των 8 ευρώ. Αυτό λοιπόν δεν έχει καμία λογική στα πλαίσια του πώς λειτουργεί η αγορά του φαρμάκου, δεν έχει καμία λογική στα πλαίσια του πώς είναι το ελληνικό σύστημα συνταγογράφησης. Και θέλω να πω και κάτι άλλο. Οι τιμές των φαρμάκων μας μειώθηκαν -και σε πολλές περιπτώσεις καλώς μειώθηκαν- 50% το τελευταίο διάστημα. Κερδίσαμε μερίδιο αγοράς, χρησιμοποίησαν τα ταμεία τα οικονομικότερα φάρμακα; Όχι. 18% είχε η ελληνική παραγωγή, 20% έχει σήμερα. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα αν είχε γίνει αυτή η πολύ μεγάλη μείωση τιμών, το σύστημα θα το είχε εκμεταλλευτεί. Δεν το εκμεταλλεύτηκε και δεν θα το εκμεταλλευτεί και τώρα. Γι? αυτό για εμάς θεωρούμε ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ σύνθετα. Δε θα πρέπει να πούμε ότι ελληνικές βιομηχανίες θα πρέπει να έχουν οικονομικότερα φάρμακα. Η έννοια του ανταγωνισμού πρέπει να υπάρχει σε όλα τα φάρμακα, και στα εισαγόμενα και στα παραγόμενα. Και εμείς έχουμε σήμερα το οικονομικότερο φάρμακο και οποιοσδήποτε πάει να πει άλλα επιχειρήματα πάει να δημιουργήσει κάποιες στρεβλώσεις. Για το εξωτερικό αναφέρομαι. Εμείς ζητάμε από την Κυβέρνηση ένα δικό μας εσωτερικό μνημόνιο-συμφωνία, λέγοντας ότι εμείς μπορούμε να καλύψουμε το 65% των αναγκών της χώρας σε οικονομικές τιμές, με έκπτωση πάνω από 70% της αρχικής τιμής, μπορούμε να δώσουμε θέσεις εργασίας, να κρατήσουμε επενδύσεις και παραγωγικές μονάδες αλλά θέλουμε η έκπτωσή μας να φθάνει σε πρώτο στάδιο μέχρι 70% και τα φάρμακά μας να πάρουν όγκο.

Α. Ξανθός: Η άποψη που εκφράζει η Π.Ε.Φ. είναι πολύ βάσιμη και αποτελεί πεδίο συζήτησης και συμφωνίας. Θέλουμε να διατηρήσουμε μια γέφυρα επικοινωνίας. Δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση θέμα αντιπαλότητας ούτε προνομιακής μεταχείρισης των πολυεθνικών εταιρειών. Εμείς θέλουμε να είναι καθαροί οι κανόνες του παιχνιδιού, θέλουμε να υπάρξει μια συγκροτημένη παρέμβαση στο επίπεδο της παραγωγικής δυνατότητας και της αναπτυξιακής προοπτικής της εγχώριας βιομηχανίας. Χθες έγινε με πρωτοβουλία του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης μια πρώτη σύσκεψη για αυτό το θέμα με συμμετοχή και του υπουργείου Βιομηχανίας και του Εργασίας, Υγείας και του Οικονομικών. Θα είμαστε σε επικοινωνία με τους εκπροσώπους της εγχώριας βιομηχανίας, θα ζητήσουμε στοιχεία, αναπτυξιακά πλάνα , να τα συζητήσουμε, να δούμε πώς πρακτικά μπορεί να αυξηθεί η διείσδυση των εγχωρίως παραγομένων γενοσήμων στην ελληνική αγορά. Αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα και όντως η μείωση των τιμών δεν οδηγεί σε αυξημένη διείσδυση των γενοσήμων. Συχνά καταλήγει σε αυξημένη επιβάρυνση του ασθενή, εάν όλο το σύστημα και κυρίως οι γιατροί δεν προωθούν την συνταγόγραφηση των γενόσημων φαρμάκων, τα οποία είναι εξαιρετικά και μπορούμε και με μία αναβάθμιση του ΕΟΦ να διασφαλίσουμε και απέναντι στον πολίτη και να τον πείσουμε για την αξιοπιστία τους γιατί και εκεί υπάρχει ένα μεγάλο θέμα. Τα τελευταία χρόνια επειδή η προσπάθεια να προωθηθούν τα γενόσημα ήταν στοιχείο μιας πολιτικής περικοπών στο σύστημα υγείας, εφαρμογής μιας γραμμής λιτότητας στα πλαίσια του μνημονίου, κακοποιήθηκε και η έννοια των γενοσήμων, όπως και πάρα πολλές άλλες καλές έννοιες, όπως είναι η ρύθμιση και η αξιολόγηση. Κακοποιήθηκαν στη συνείδηση της κοινωνίας, θεωρήθηκαν με μοναδικό κριτήριο να είναι φθηνότερο το κόστος των φαρμάκων και δυστυχώς μετατοπίστηκε ένα μεγάλο μέρος από τη μείωση της δημόσιας δαπάνης στις τσέπες των πολιτών. Αυτό πρέπει να αντιστραφεί και πρέπει να υπάρξουν κίνητρα σε όλο το σύστημα, από τον γιατρό μέχρι τον ασθενή και τον φαρμακοποιό. Ο ασθενής για παράδειγμα θα μπορούσε να έχει μειωμένες συμμετοχές στο κόστος των φαρμάκων, όταν αφορούν αυτά γενόσημα, να έχει και ο ίδιος ο ασθενής ένα κίνητρο να αναζητεί γενόσημο. Αντίστοιχα μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν και για τους φαρμακοποιούς και για τους γιατρούς. Να κάνουμε μια πολύ συστηματική καμπάνια, να πείσουμε όντως ότι αυτά τα φάρμακα είναι ασφαλή, είναι ποιοτικά, είναι ελεγμένα και τελικά ενισχύουν το δημόσιο συμφέρον και άρα τη δυνατότητα της χώρας μας να αγοράσει και να εισάγει και άλλα φάρμακα καινοτόμα, τα οποία παράγει η Διεθνής Επιστημονική ?Έρευνα και πρέπει και αυτά να μπουν στη χώρα μας για αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα σοβαρές αρρώστιες. Αρα θέλει μια συνολική ρύθμιση και νομίζω ότι μπορούμε να έχουμε μια ειλικρινή συνεργασία και να τα δούμε αυτά πολύ συγκεκριμένα και πολύ συστηματικά το επόμενο διάστημα. Θα έχουμε διαρκείς συναντήσεις και με τους εκπροσώπους της εγχώριας βιομηχανίας και με τους εκπροσώπους της υπόλοιπης βιομηχανίας, η οποία καλύπτει ένα πολύ μεγάλο μέρος του όγκου φαρμάκων στη χώρα. Το 75% των φαρμάκων που κυκλοφορούν είναι εισαγόμενα στη χώρα μας. Έχουν γίνει προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, που δεν έχουν αποδώσει στο να ενισχυθεί το μερίδιο των εγχωρίως παραγομένων. Θέλουμε να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση με ένα σοβαρό σχέδιο.

Θ. Τρύφων: Σε ένα χρόνο μπορούμε, κ. Υπουργέ, αν ακολουθήσουμε συγκεκριμένη οδό. Θέλω να πω το εξής και δεν μιλάω μόνο για τα γενόσημα φάρμακα, μιλάω για τα οικονομικά φάρμακα, γενόσημα και εκτός πατέντας, τα οποία παράγονται στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, αν δεν αντιμετωπιστεί το θέμα της πολύ μεγάλης μείωσης τιμών που γίνεται στοχευόμενα σε αυτά τα φάρμακα, θα κάνουμε πολιτική γενοσήμων οικονομικών φαρμάκων χωρίς να υπάρχουν αυτά τα φάρμακα στην αγορά, θα φύγουν. Έχω να σας δώσω 20 παραδείγματα πολλών φαρμάκων , πέντε δικά μου, που πήγαν στα 2 και στα 3 ευρώ, φύγανε και αντικαταστάθηκαν από φάρμακα των 15 και 20 ευρώ. Αυτό πρέπει να τελειώσει εδώ πέρα. Είμαστε η χώρα η οποία έχει τη πολύ μεγάλη κατανάλωση εισαγομένων σε σχέση με άλλες χώρες. Για να τελειώσει αυτό εμείς έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις και χρονοδιάγραμμα. Δεν μπορεί αυτή τη στιγμή η χώρα η οποία θέλει ανάπτυξη, να μη μπορεί να πει στους Θεσμούς τα 2 δισ. εμείς τα δεχόμαστε, παρότι οι εταιρείες πληρώνουμε κολοσσιαία rebate και clawback, πολύ μεγάλες επιστροφές. Τα 2 δισ. θα τα δεχτούμε, επειδή είναι δύσκολη η κατάσταση της χώρας, το πώς θα πάμε εκεί είναι δική μας υπόθεση. Αυτό το ορίζει και η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Κάθε κράτος έχει τη δυνατότητα να κάνει φαρμακευτική πολιτική με τα δικά του δεδομένα για τιμολόγηση και αποζημίωση.

Ν. Χατζηνικολάου: Πάντως άκουσα, κ. Τρύφωνα, από τον υπουργό ότι είναι ανοιχτός στο διάλογο και θετικός στις προτάσεις σας. Επομένως υπάρχει πεδίο συνεννόησης.

Θ. Τρύφων: Υπάρχει πεδίο. Αν δεν αντιμετωπιστεί όμως αυτή η μονομερής παρέμβαση, πεδίο θα υπάρχει, ελληνική παραγωγή δεν θα υπάρχει.

Α. Ξανθός: Την εικόνα την έχουμε, ξέρουμε τα προβλήματα. Υπάρχουν δεσμεύσεις που είναι ανελαστικές και υπάρχουν και πλαίσια στα οποία μπορείς να κινηθείς με κάποια ευελιξία. Αυτό θα προχωρήσουμε στο επόμενο διάστημα.

Ν. Χατζηνικολάου: Αυτό με τις τιμές που λέει ο πρόεδρος; Γιατί αυτό λέει είναι δρόμος χωρίς επιστροφή.

Α. Ξανθός: Η προσπάθειά μας θα είναι και σε αυτό το επίπεδο. Να υπάρξει μία προστασία, ώστε να αποφύγουμε αυτό τον ορατό κίνδυνο, ο οποίος προκύπτει με βάση τις αναλύσεις που κάνει η εγχώρια βιομηχανία. Όμως θεωρούμε ότι η μεγάλη και πιο σημαντική μάχη είναι στο επίπεδο της αναπτυξιακής προοπτικής. Εκεί χρειάζεται διυπουργικός συντονισμός γιατί είναι πολλά τα υπουργεία και οι υπηρεσίες που μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό. Θα είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία και θα προσπαθούμε σε κάθε βήμα που θα γίνεται από εδώ και πέρα να υπάρχει η μέγιστη δυνατή συναίνεση και συνεννόηση.