Ελένη Θεολόγη φαρμακοποιός
Υπάρχουν συµπληρώµατα διατροφής που συµβάλλουν στη βελτίωση της κατάστασης των µατιών. Συχνά µάλιστα παρουσιάζονται µολύνσεις, τσούξιµο, "κριθαράκι", κοκκίνισµα και ερεθισµός, ξηροφθαλµία, πόνοι στους βολβούς των µατιών, αδυναµία προσαρµογής στο σκοτάδι, ακόµα και διαθλαστικές δυσκολίες, που ενδέχεται να σηµαίνουν ανεπάρκεια σε βιταµίνες Α και Β2.
| |
H ανάγκη
Τα προβλήµατα στα µάτια, που είναι ιδιαίτερα έντονα την άνοιξη, δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται, ούτε να αναβάλλονται οι επισκέψεις στον οφθαλµίατρο.
Υπάρχουν ωστόσο συµπληρώµατα διατροφής που συµβάλλουν στη βελτίωση της κατάστασης των µατιών. Συχνά µάλιστα παρουσιάζονται µολύνσεις, τσούξιµο, "κριθαράκι", κοκκίνισµα και ερεθισµός, ξηροφθαλµία, πόνοι στους βολβούς των µατιών, αδυναµία προσαρµογής στο σκοτάδι, ακόµα και διαθλαστικές δυσκολίες, που ενδέχεται να σηµαίνουν ανεπάρκεια σε βιταµίνες Α και Β2.
Προτεινόµενα συµπληρώµατα
Βιταµίνη Α
Η βιταµίνη Α είναι λιποδιαλυτή, δηλαδή χρειάζεται απαραιτήτως λίπη και µέταλλα προκειµένου να απορροφηθεί σωστά από τον οργανισµό. Η ανεπάρκειά της εποµένως παρουσιάζεται συχνά ως αποτέλεσµα χρόνιας κακής απορρόφησης των λιπών. Εµφανίζεται µε µεγαλύτερη συχνότητα σε παιδιά κάτω των πέντε ετών, κυρίως εξαιτίας µη ικανοποιητικής διατροφής.
Κύριες διατροφικές πηγές
Ψάρι, συκώτι, κρόκοι αβγών, βούτυρο, κρέµα γάλακτος. Γενικά η βιταµίνη Α ανευρίσκεται σε τροφές ζωικής προέλευσης, αλλά ο ενεργός πρόδροµός της β-καροτίνη υπάρχει σε φρούτα και λαχανικά.
Συµπτώµατα έλλειψης
• Φτωχή όραση. • Κάψιµο και τσούξιµο στα µάτια. • Πόνοι στους βολβούς των µατιών. • Ξηροφθαλµία. • Εξέλκωση των µατιών. • Νυχτερινή τύφλωση (ανικανότητα να βλέπουµε στο σκοτάδι) που προκαλείται σε πολύ υψηλά επίπεδα έλλειψης.
Συµπτώµατα υπερβολικής πρόσληψης
• Πονοκέφαλοι. • Ναυτία, εµετοί. • Απώλεια όρεξης. • Ξηρή, κνησµώδης επιδερµίδα.
Η βιταµίνη Α εµφανίζει τοξικότητα. Προτιµάται, λοιπόν, η λήψη προβιταµίνης Α, δηλαδή β-καροτίνης, η οποία µετατρέπεται σε βιταµίνη Α στα εντερικά κύτταρα και στο συκώτι.
Μέση ηµερήσια δόση
Η βιταµίνη Α µπορεί να παρουσιάσει τοξικότητα, γιατί αποθηκεύεται στον οργανισµό. Η β-καροτίνη, η οποία µετατρέπεται σε βιταµίνη Α στο έντερο, δεν είναι γνήσια βιταµίνη, οπότε δεν υπάρχει RDA (συνιστώµενη ηµερήσια δόση).
Η συνιστώµενη ηµερήσια δόση βιταµίνης Α είναι 5.000 έως 10.000 ΔΜ µία φορά την ηµέρα (6mg β-καροτίνης ισοδυναµεί περίπου µε 101 ΔΜ βιταµίνης Α).
Προσοχή: να µη λαµβάνεται µαζί µε καθαρτικά, διότι επηρεάζεται η απορρόφησή της από τα εντερικά κύτταρα.
Μορφές συµπληρωµάτων
Συνήθως κυκλοφορούν σε δύο µορφές:
• Από φυσικό ηπατοϊχθυέλαιο. • Υδατοδιαλυτή µορφή. Υδατοδιαλυτά συµπληρώµατα είναι το οξικό άλας και το παλµιτικό άλας και ενδείκνυνται σε όσους παρουσιάζουν δυσανεξία στα έλαια και σε όσους υποφέρουν από ακµή.
Η όξινη µορφή της βιταµίνης Α (ρετίνη Α) χρησιµοποιήθηκε σαν φάρµακο κατά της ακµής και τώρα χρησιµοποιείται στην κοσµετολογία για την αντιµετώπιση των ρυτίδων.
Βιταµίνη Β2 (ριβοφλαβίνη)
Υδατοδιαλυτή βιταµίνη, η οποία δεν αποθηκεύεται στον οργανισµό και πρέπει να ανανεώνεται τακτικά µέσω της διατροφής και συµπληρωµάτων. Έχει έντονο κίτρινο χρώµα, γι’ αυτό και χρωµατίζει τα ούρα. Η ανάγκη του οργανισµού σε Β2 αυξάνεται σε καταστάσεις άγχους. Βοηθά στην όραση και καταπολεµά την κούραση των µατιών.
Κύριες διατροφικές πηγές
Γάλα, συκώτι, νεφρά, µαγιά, τυρί, ψάρι, αβγά.
Συµπτώµατα έλλειψης
• Κοκκινίλες στα µάτια. • Αίσθηση «γρατσουνίσµατος» κάτω από τα βλέφαρα. • Κουρασµένα µάτια, ευαίσθητα στο φως.
Έλλειψη προκαλείται εκτός από την κακή διατροφή και από το αλκοόλ, το κάπνισµα και τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών.
Συµπτώµατα υπερβολικής πρόσληψης
Δεν έχουν αναφερθεί. Σε υψηλή υπερδοσολογία µπορεί να παρατηρηθεί κνησµός, µούδιασµα, αίσθηση καψίµατος.
Γενικά δεν παρουσιάζει τοξικότητα, γι’ αυτό και χρησιµοποιείται σαν χρωστική στις τροφές.
Μέση ηµερήσια δόση
Για την αντιµετώπιση οφθαλµολογικών προβληµάτων συνιστάται η λήψη 100mg πρωί και βράδυ.
Όταν γίνεται θεραπεία µε αντινεοπλασµατικό φάρµακο, όπως methotrexate, υπερβολικές δόσεις Β2 µπορεί να µειώσουν την αποτελεσµατικότητα του φαρµάκου.
Μορφές συµπληρωµάτων
Υπάρχουν σε µορφές χαµηλής και υψηλής απόδοσης, η πιο συχνή όµως είναι σε δόσεις των 100mg.
Η βιταµίνη Β2 είναι πιο αποτελεσµατική σε συνδυασµό µε τη βιταµίνη Β6, τη βιταµίνη C και τη νιασίνη. Γι’ αυτό και διατίθεται σε φόρµουλες πολυβιταµινούχες.
Βιταµίνη C
Υδατοδιαλυτή βιταµίνη για την αντίσταση κατά των µολύνσεων και τη διατήρηση του κολλαγόνου σε υγιή κατάσταση. Δρα σαν φυσικό αντιισταµινικό.
Σε οφθαλµολογικά προβλήµατα δρα επικουρικά διότι:
• Αποτρέπει τις αιµορραγίες στα µάτια. • Έχει αντιισταµινική δράση. • Αυξάνει την αποτελεσµατικότητα της ριβοφλαβίνης (Β2).
Μέση ηµερήσια δόση
500mg βιταµίνης C µε κιτρικά βιοφλαβονοειδή, ρουτίνη και εσπεριδίνη, 1 το πρωί και 1 το βράδυ.
Χρειάζεται αύξηση της ηµερήσιας δόσης σε όσους παίρνουν κορτικοστεροειδή, ασπιρίνη και αντιβιοτικά.
Βιταµίνη Ε
Λιποδιαλυτή βιταµίνη που δρα ως ενεργό αντιοξειδωτικό. Εµποδίζει την οξείδωση των λιπών, της βιταµίνης Α και του σεληνίου. Ενισχύει τη δραστικότητα της βιταµίνης Α ενώ θεωρείται σηµαντικό αγγειοδιασταλτικό και αντιπηκτικό.
Μορφές συµπληρωµάτων
Κυκλοφορεί σε ελαιώδεις κάψουλες, καθώς και σε υδατοδιαλυτά, ξηρά δισκία.
Μέση ηµερήσια δόση
400 ΔΜ βιταµίνης, 1 το πρωί και 1 το βράδυ.
Αλφάλφα
Τα πράσινα φύλλα αυτού του όσπριου περιέχουν οκτώ βασικά ένζυµα. Επιπλέον, σε κάθε 100gr περιέχονται 8.000ΔΜ βιταµίνης Α και 20.000 µονάδες βιταµίνης Κ (προστατεύει από τις αιµορραγίες και συντελεί στην πήξη του αίµατος). Είναι πηγή βιταµινών Β και Ε και περιέχει σε ικανές ποσότητες βιταµίνης D, ασβέστιο και φωσφόρο.
Λουτεΐνη
Σύµφωνα µε τελευταίες µελέτες η λουτεΐνη συµβάλλει στην προστασία του αµφιβληστροειδούς από την οξείδωση.
|