Τα σημερινά συστήματα υγείας είναι αναχρονιστικά

«Οι πολιτικές που στοχεύουν μόνο στη μείωση του κόστους, αρχικά οδηγούν στο περιορισμό της πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, ενώ μακροπρόσθεσμα οδηγούν στην αύξηση των δαπανών της» ανέφερε ο Δ/νων Σύμβουλος της MSD Ελλάς κ. Haseeb Ahmad, κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του στο πλαίσιο του Συνεδρίου των FinancialTimes για τη Υγεία.

Όπως εξήγησε ο κ. Ahmad, τα Εθνικά Συστήματα Υγείας των προηγμένων χωρών και της Ελλάδος θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον προβλήματα οικονομικής βιωσιμότητας. Η αλλαγή, ωστόσο, των μεθόδων χρηματοδότησης και του τρόπου λειτουργίας τους μπορεί να τα καταστήσει βιώσιμα, ανέφερε τονίζοντας ότι η απάντηση βρίσκεται στην επιλογή υπηρεσιών και προϊόντων υγείας με την καλύτερη αναλογία κόστους -οφέλους και η πληρωμή των προμηθευτών με βάση το παραγόμενο αποτέλεσμα σε όρους βελτίωσης της υγείας των ασθενών.

Για να εξηγήσει τα λεγόμενά του, έδωσε το παράδειγμα της βιομηχανίας αυτοκινήτων, η οποία δεν επιλέγει για τα αυτοκίνητά της ένα λάστιχο αξίας 100 € με διάρκεια ζωής 10.000 km αλλά ένα λάστιχο αξίας 200 €, με διάρκεια ζωής όμως 45.000 km: το κέρδος είναι πασιφανές. Το εντυπωσιακό είναι ότι πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι αν υιοθετούνταν η παραπάνω αρχή και οι προμηθευτές υγείας αποζημιώνονταν με βάση τη βελτίωση της υγείας των ασθενών, η εξοικονόμηση για το τοπικό σύστημα υγείας θα άγγιζε το 1 τρισεκατομμύριο δολλάρια!

Εξηγώντας με λεπτομέρειες την πρόταση αυτή ο κ. Ahmad, τόνισε ότι θα πρέπει να αλλάξει το μοντέλο σχεδιασμού των συστημάτων υγείας και να φύγει από την επικέντρωσή του στα κέντρα κόστους και τους παρόχους υγείας, πηγαίνοντας προς ένα ασθενο-κεντρικό μοντέλο. Σε αυτό το μοντέλο, το σύστημα υγείας εστιάζει στις ανάγκες του ασθενή, δίνοντας μεγάλη προσοχή στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την συστηματική παρακολούθηση του φακέλου υγείας κάθε πολίτη, αξιολογώντας συνεχώς τις ανάγκες και τους κινδύνους, διατηρώντας μια – όσο το δυνατόν – πιο προσωπική σχέση με τον κάθε ασθενή.

Ο κ. Ahmad παρουσίασε τη πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος EvidenceinPractice (EiP) που δημιούργησε η MSD βασιζόμενη στις παραπάνω αρχές και το οποίο εφαρμοζόμενο σε επιλεγμένες μονάδες στη περιοχή του Greenwich της Μ.Β. μόνον για τους διαβητικούς και τους καρδιοπαθείς, επέφερε ετήσια μείωση 12% και 8% αντίστοιχα στον αριθμό των ασθενών που χρειάσθηκαν νοσοκομειακή φροντίδα, ενώ ύστερα από έρευνα των τοπικών αρχών απεδείχθη ότι αν το πρόγραμμα επεκτεινόταν σε όλους τους γενικούς παθολόγους της περιοχής, θα εξοικονομούνταν περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια το χρόνο. Ταυτόχρονα, η εφαρμογή του μοντέλου αυτού θα μπορούσε να δώσει σε βάθος δεκαετίας, αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 11,9% και αύξηση των ποιοτικών χρόνων ζωής των ασθενών (QALY) κατά 13,3%.

Ο κ. Ahmad ανέφερε ότι τα σημερινά συστήματα υγείας στηρίζονται σε αναχρονιστικούς τύπους οργάνωσης, καθώς βασίζονται σε μεταπολεμικά δημογραφικά δεδομένα, όπου το 1950 για την Ευρώπη η αναλογία ήταν 1 συνταξιούχος ανά 6 εργαζόμενους (στις ΗΠΑ η αναλογία ήταν 1 προς 8), ενώ σήμερα είναι 1 προς 3 (στις ΗΠΑ 1 προς 4). Επίσης, τα συστήματα υγείας κλήθηκαν τότε να καλύψουν εντελώς διαφορετικές ανάγκες, με τις μεταδοτικές ασθένειες να είναι η κύρια αιτία θανάτου ενώ σήμερα η κύρια αιτία θανάτου είναι οι χρόνιες μη μεταδοτικές ασθένειες.

Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι οι δαπάνες υγείας αυξάνονται εκθετικά μετά την ηλικία των 65 ετών, ενώ ταυτόχρονα τα τελευταία 40 χρόνια αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από την αύξηση των ΑΕΠ (κατά μ.ο. 2%), τα οποία όμως τις χρηματοδοτούν. Έτσι, τα παραπάνω σε συνδυασμό με τον γηράσκοντα πληθυσμό της Ευρώπης, θα οδηγήσουν μαθηματικά τα συστήματα υγείας σε κατάρρευση. Από την άλλη μεριά οι αναγκαίες πολιτικές μείωσης του κόστους που εφαρμόστηκαν πυροσβεστικά κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, επέτειναν τα προβλήματα χρηματοδότησης και πρόσβασης των ασθενών, με προσωρινά μόνον αποτελέσματα, καθώς σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, μετά από μια περίοδο σημαντικής μείωσης, από το 2010 και πέρα οι δαπάνες υγείας έχουν πλέον σταθεροποιηθεί.

Κλείνοντας ο κ. Ahmad τόνισε ότι «…η Υγεία είναι η λύση και όχι το πρόβλημα…», καθώς η Υγεία των πολιτών της, αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία μιας χώρας και για το λόγο αυτό οι δαπάνες υγείας θα πρέπει να αυξηθούν και όχι να μειωθούν, βασιζόμενες όμως σε έναν νέο τρόπο προσέγγισης.