Τα "παραθυράκια"-ελλείμματα στο ΠΔ 64

Στις 11/07/2018 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τo Προεδρικό Διάταγμα 64/2018 (ΠΔ 64) που ρυθμίζει το επάγγελμα του φαρμακοποιού και την ίδρυση φαρμακείου.

Το ΠΔ 64 ουσιαστικά δίνει και πάλι τη δυνατότητα ίδρυσης φαρμακείου και σε ιδιώτες, μόνο μέσω ΕΠΕ, στην οποία συμμετέχει υποχρεωτικά ο υπεύθυνος φαρμακοποιός. Ορίζεται –όπως και στην ακυρωθείσα ΚΥΑ του Μαΐου του 2016– ότι δεν μπορεί ένας φαρμακοποιός να είναι υπεύθυνος σε περισσότερα από ένα φαρμακεία και ότι οι φαρμακοποιοί μπορούν να λειτουργούν τα φαρμακεία τους με κάθε μορφή εταιρείας πλην ανώνυμης (ΑΕ).

Όπως σχολιάζει σχετικά και η νομική σύμβουλος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής (ΦΣΑ), Σοφία Αγγέλου, είναι «αξιοσημείωτο» το γεγονός ότι «παρήλθε ένα ολόκληρο έτος μετά την ακύρωση της ΚΥΑ Γ5(β)/Γ.Π.οικ. 36277/20.5.2016, αλλά και 6 ολόκληροι μήνες αλλεπάλληλων παρατηρήσεων επί του προτεινόμενου σχεδίου ΠΔ από το Συμβούλιο της Επικρατείας, για να ξαναθεσμοθετηθούν οι ίδιοι σχεδόν γενικοί κανόνες για την ίδρυση φαρμακείων και για την κατά τα λοιπά ρύθμιση του φαρμακευτικού επαγγέλματος».

Τονίζει ωστόσο ότι σε όλο αυτό το διάστημα «η ισχύς των ν. 1963/91 και 3918/2011 που αφορούν στην ίδρυση φαρμακείων μέσω της γνωστής διαδικασίας συστεγάσεως δεν είχε ανεστάλη, ενώ η έναρξη ισχύος του άρθ. 64 του ν. 4509/2017 (προκηρύξεις κενών θέσεων και κριτήρια προτεραιότητας) είχε εξαρτηθεί από την έκδοση του πρόσφατα δημοσιευθέντος ΠΔ».

Όπως αναφέρει η νομικός, το νέο διάταγμα επαναλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό τις ρυθμίσεις της καταργηθείσας ΚΥΑ και βασικά επαναφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας εταιρειών εκμετάλλευσης φαρμακείου, που είχε παγώσει λόγω του νομοθετικού ελλείμματος.

Διαφορές του ΠΔ 64 από την ακυρωθείσα ΚΥΑ

Πέρα από τις αλλαγές στη διατύπωση και φραστικές βελτιώσεις, οι ουσιαστικές διαφορές του ΠΔ 64 από την κοινή υπουργική απόφαση είναι:

1. Για τα φαρμακεία με άδεια ιδρύσεως που χορηγείται σε μη φαρμακοποιό, το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής του υπεύθυνου φαρμακοποιού στο εταιρικό σχήμα της ΕΠΕ θα είναι κατά πάντα χρόνο, ακόμα και αν υπάρξουν μεταβιβάσεις ποσοστών, 33%. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σημαντικά μετά αίτημα του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, σημειώνει η κ. Αγγέλου.
2. Θεσπίζεται ειδικό μεταβατικό διάστημα «ανοχής» του ασυμβιβάστου, διάρκειας 4 μηνών, δηλ. κατ? ουσίαν καθιερώνεται ανώτατο διάστημα για την απεμπλοκή από τη συμμετοχή σε εταιρεία εκμετάλλευσης φαρμακείου ή την άρση του κωλύματος, όλων αυτών των προσώπων που απέκτησαν τα ασυμβίβαστα του ΠΔ, χωρίς δική τους πρωτοβουλία και ιδίως χωρίς δική τους υπαιτιότητα.
   Όπως εξηγεί η ειδικός, η ρύθμιση αυτή διευκολύνει πρόσωπα που βρέθηκαν να κατέχουν μερίδια ή μετοχές σε εταιρεία φαρμακείου λόγω κληρονομικής διαδοχής ή λόγω μεταβιβάσεως εταιρικών μεριδίων τρίτων προσώπων που αλλάζουν τους εταιρικούς συσχετισμούς.
   Επισημαίνεται όμως ότι είναι «ατυχής και αδόκιμη» η αναφορά που κάνει το ΠΔ σε «οργανωμένες χρηματοοικονομικές αγορές», γιατί αφορά μόνο εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο ή στην παράλληλη αγορά, «οι οποίες σύμφωνα με τη νομοθεσία περί οργανωμένων χρηματογορών είναι ΑΕ και σε καμία των περιπτώσεων δεν μπορεί να είναι ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ, οι επιτρεπόμενες δηλ. μορφές εταιρειών για φαρμακεία!».
3. Εισάγεται η υποχρέωση να κατατίθεται στο Μητρώο του οικείου Φαρμακευτικού Συλλόγου και της Περιφέρειας θεωρημένο από το ΓΕΜΗ ακριβές αντίγραφο του καταστατικού και όχι απλό.
4. Δεν περιλαμβάνονται στο νέο ΠΔ διατάξεις για την ανάρτηση και τον τρόπο διεκδίκησης των κενών θέσεων φαρμακείων κατά τους μήνες Ιανουάριο και Ιούνιο κάθε έτους, αλλά ούτε και διατάξεις για τα κριτήρια προτεραιότητας των αιτούντων. Αυτά ρυθμίζονται πλέον από την παρ. 1β του άρθ. 64 του ν. 4509/2017.
5. Τέλος, θεσπίζεται (άρθ. 3) μεταβατικό διάστημα 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του ΠΔ για την εναρμόνιση των λειτουργούντων εταιρειών φαρμακείων: α. με το ανώτατο όριο συμμετοχών σε φαρμακεία και β. με τη μεταβίβαση στον υπεύθυνο φαρμακοποιό ποσοστό τουλάχιστον επιπλέον 13%, ώστε η συμμετοχή του στις ΕΠΕ των ιδιωτών να ανέρχεται στο ελάχιστο 33%. (Ειδικά για τα ασυμβίβαστα, η προθεσμία είναι μόνο 4 μήνες βάσει της ειδικότερης διάταξης της παρ. 5 γ΄περ. iv).

Τα "παραθυράκια"

Η κ. Αγγέλου εστιάζει στα εξής ενδιαφέροντα σημεία του κειμένου/ελλείμματα:

«Στην παρ. 5 του άρθ. 2 προβλέπονται όλες οι κατηγορίες προσώπων που απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εταιρείες φαρμακείων λόγω ασυμβίβαστων ιδιοτήτων. Ωστόσο, δεν υπάρχει απαγόρευση αυτών των κατηγοριών προσώπων από την ίδρυση ατομικών επιχειρήσεων φαρμακείου.

Εν ολίγοις, στο νέο ΠΔ υπάρχει παραθυράκι περί της δυνατότητας φυσικού προσώπου που έχει κάποιο από τα ασυμβίβαστα (π.χ. συμμετέχει σε εταιρεία φαρμακαποθήκης, φαρμακοβιομηχανία κοκ, όντας ένας από τους 10 μεγαλύτερους μετόχους ή σε συνδεδεμένη επιχείρηση) να ιδρύσει φαρμακείο υπό τη μορφή της ατομικής επιχείρησης, εφόσον ο έχων το ασυμβίβαστο συμβαίνει να είναι ταυτόχρονα και φαρμακοποιός (κάτοχος άδειας ασκήσεως φαρμακευτικού επαγγέλματος).

Προς άρση αμφισβητήσεων, επισημαίνεται ότι το γεγονός πως στην παρ. 5 εδ. γ΄ του άρθ. 2 ορίζεται πανηγυρικά ότι "οι ατομικές επιχειρήσεις που λειτουργούν φαρμακείο έχουν αποκλειστικό σκοπό την εκμετάλλευση και λειτουργία φαρμακείου” δεν αρκεί για να κλείσει την τρύπα που δημιουργεί το ανωτέρω νομοθετικό κενό».

Και αυτό γιατί ο αποκλειστικός σκοπός ως ατομική επιχείρηση δεν αναιρεί και δεν παρεμποδίζει τη δυνατότητα του φυσικού αυτού προσώπου που διατηρεί ατομική επιχείρηση φαρμακείου να συμμετέχει παράλληλα ως μεγαλομέτοχος σε φαρμακαποθήκη, φαρμακοβιομηχανία, αντιπροσωπεία κ.ο.κ. (σημειωτέον ότι το προσωπικό ΑΦΜ του φυσικού προσώπου που διατηρεί ατομική επιχείρηση ως επιτηδευματίας ταυτίζεται με το επαγγελματικό του).

ΠΡΟΣΟΧΗ:

Τονίζει η κ. Αγγέλου ότι αυτά τα ελλείμματα έχουν εντοπιστεί από το υπουργείο Υγείας και για αυτό προωθείται νομοθετική ρύθμιση, που θα απαγορεύσει την ίδρυση ατομικής επιχείρησης φαρμακείου από φαρμακοποιούς που εμπίπτουν στα ασυμβίβαστα, αλλά και τη θέσπιση μεταβατικής διάταξης για τη συμμόρφωση όλων των φαρμακείων που αδειοδοτήθηκαν επ? ευκαιρία του ανωτέρω κενού δικαίου.

Τέλος, το υπουργείο Υγείας προτίθεται να προβεί σε νομοθετική ρύθμιση για την ενδιάμεση προκήρυξη κενών θέσεων φαρμακείων τον προσεχή Σεπτέμβριο.