Τα «μίνι αντισώματα» προσελκύουν το ενδιαφέρον των φαρμακοβιομηχανιών

Νέας γενιάς μοριακά φάρμακα, τα οποία συνίστανται σε λειτουργικά τμήματα αντισωμάτων, προσελκύουν τελευταία όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον της παγκόσμιας φαρμακοβιομηχανίας.

Τα λεγόμενα «μίνι αντισώματα» ή «νανοσώματα» αποτελούν καινοτομία στον τομέα των ανοσολογικών πειραματικών φαρμάκων και φαίνεται να διακρίνονται από πολλά επιπλέον πλεονεκτήματα σε σχέση ακόμη και με τις πιο σύγχρονες από τις διαθέσιμες στην αγορά ανοσολογικές θεραπείες (μονοκλωνικά αντισώματα).

Νέας γενιάς μοριακά φάρμακα, τα οποία συνίστανται σε λειτουργικά τμήματα αντισωμάτων, προσελκύουν τελευταία όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον της παγκόσμιας φαρμακοβιομηχανίας. Τα λεγόμενα «μίνι αντισώματα» ή «νανοσώματα» αποτελούν καινοτομία στον τομέα των ανοσολογικών πειραματικών φαρμάκων και φαίνεται να διακρίνονται από πολλά επιπλέον πλεονεκτήματα σε σχέση ακόμη και με τις πιο σύγχρονες από τις διαθέσιμες στην αγορά ανοσολογικές θεραπείες (μονοκλωνικά αντισώματα).

Το μικρότερό τους μέγεθος, η ευκολία στη μαζική παραγωγή τους και η μεγαλύτερη διεισδυτική τους ικανότητα καθιστούν τα «μίνι-αντισώματα» ιδιαίτερα ελπιδοφόρα φάρμακα, τα οποία στο προσεχές μέλλον ίσως συμπληρώνουν (ή αντικαθιστούν) τη δράση των μονοκλωνικών αντισωμάτων στην αντιμετώπιση παθήσεων, όπως ο καρκίνος και η νόσος Αλτσχάιμερ.

Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι ανοσολογικές πρωτεΐνες μεγάλου μοριακού μεγέθους τα οποία, λόγω των σημαντικών θεραπευτικών εφαρμογών τους, αποτελούν ήδη το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα της παγκόσμιας αγοράς φαρμάκου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι πωλήσεις τους το 2007 ανέρχονταν στα 26 δισ. δολάρια, για το 2013 αναμένεται να ανέλθουν στα 49 δισ. δολάρια.

Μάλιστα, εκτιμήσεις αναλυτών για την εμπορική επιτυχία ενός από αυτού του είδους τα φάρμακα, του αντινεοπλασματικού φαρμάκου Avastin της Genentech και της Roche, αναφέρουν ότι το φάρμακο αυτό μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας θα αποτελεί πιθανότατα το υπ’ αριθμόν ένα σκεύασμα παγκοσμίως, στον κατάλογο με τα «μπεστ-σέλερ» φάρμακα κάθε είδους.

Πολλές είναι οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες οι οποίες έχουν ήδη επενδύσει στα «μίνι αντισώματα» και στις θεραπευτικές τους ιδιότητες, εξαγοράζοντας μικρότερες βιοτεχνολογικές εταιρείες, παρασκευάστριες αυτών.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η αγορά της Domantis από την GlaxoSmithKline το 2006 έναντι 405 εκ. δολαρίων, η αγορά της Adnexus Therapeutics από την Bristol-Myers Squibb το 2007 έναντι 430 εκ. δολαρίων και πιο πρόσφατα η συμφωνία συνεργασίας της βελγικής Ablynx NV με τη γερμανική Merck KGaA, η οποία πραγματοποιήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου 2008 (είχαν προηγηθεί αντίστοιχες συνεργασίες της Ablynx με άλλες μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, όπως τις Novartis AG, Wyeth και Boehringer Ingelheim).

Οι προοπτικές από τη χρήση των «μίνι αντισωμάτων» στην ιατρική εμφανίζονται, σύμφωνα με όλα τα υπάρχοντα στοιχεία, ιδιαίτερα ελπιδοφόρες. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα φάρμακα αυτά θα μπορούν να υποκαταστήσουν πλήρως τα μονοκλωνικά αντισώματα. Κάποιοι άλλοι είναι περισσότερο επιφυλακτικοί, λέγοντας πως τη βάση των μελλοντικών ανοσολογικών θεραπειών θα συνεχίσουν να αποτελούν τα μονοκλωνικά αντισώματα, ενώ τα «μίνι αντισώματα» θα χρησιμεύουν μόνο στην αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων.

Περισσότερα όμως στοιχεία για τις θεραπευτικές και εμπορικές δυνατότητες των «μίνι αντισωμάτων» αναμένεται να εξαχθούν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, καθώς το σύνολο των καινοτόμων αυτών φαρμάκων βρίσκεται ακόμη σε στάδιο κλινικών δοκιμών.