Τα μεγάλα ηθικά ζητήματα που προκαλεί ο Έμπολα

Αντιμέτωποι με μια σειρά από πολύ σοβαρά ηθικά ζητήματα αλλά και από τις νέες θανατηφόρες ασθένειες και τα μέτρα καταστολής που απαιτούνται για τον έλεγχό τους, έρχονται καθημερινά οι επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η καλπάζουσα τεχνολογία από τη μια και οι θεσμοί, που σε πολλές περιπτώσεις είναι αργοκίνητοι, "δένουν" τα χέρια των υγειονομικών αρχών που δεν μπορούν να αποφασίσουν ποιο είναι το ηθικά σωστό για τους πολίτες και τι τελικά θα τους προστατεύσει.

Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι η αντιμετώπιση του ιού Έμπολα, ασθένεια που έφερε στην επιφάνεια ηθικά ζητήματα όπως:

• δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων και καραντίνα των ασθενών
  

• εμβόλια και σε ποιες κλινικές φάσεις αρχίζει η δοκιμή τους στους ανθρώπους

• χρήση πειραματικών φαρμάκων

• θεραπείες όσων εθελοντών βοηθούν στην αντιμετώπιση της ασθένειας

• διακομιδή των ασθενών και επαναπατρισμός τους

Όπως εξήγησε ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΕΛΠΝΟ Θόδωρος Παπαδημητρίου "υπάρχει μια τάση να συρρικνώνονται τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν τίθεται το σοβαρό θέμα της κοινωνικής ασφάλειας. Αναφύονται προβλήματα συνεχώς, όπως για παράδειγμα έως ποιο σημείο θα πρέπει να περιορίζουμε τον άνθρωπο και να του στερούμε βασικές ελευθερίες".

Αυτό είναι μόνο ένα από τα θέματα που θα κληθεί να απαντήσει τις προσεχείς ημέρες η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, υπό την προεδρεία πλέον του καθηγητή Χριστόδουλου Στεφανάδη  και διακεκριμένων καθηγητών ιατρικής, κοινωνιολογίας κά.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ, το οποίο έρχεται σχεδόν καθημερινά αντιμέτωπο με ζητήματα που άπτονται της ηθικής στην αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών θα ζητά, όπως εξήγησε ο κ. Παπαδημητρίου, τις απόψεις της Επιτροπής προκειμένου η Ελλάδα να μην πέφτει στην παγίδα της καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Ο ρόλος της αρμόδιας Επιτροπής, όπως πρόσθεσε ο καθηγητής Κοινωνιολογίας Κωνστ. Τσουκαλάς, είναι να δημιουργήσει μια "οπισθοφυλακή" σε αυτήν την "κούρσα προς το άγνωστο" η οποία πολύ συχνά χαρακτηρίζει τα επιτεύγματα της επιστήμης αλλά και την άνευ ορίων εξέλιξη της.

Τέλος, τόσο τα μέλη της Επιτροπής Βιοηθικής όσο και οι επιστήμονες προετοιμάζονται για τυχόν εμφάνιση του ιού Έμπολα και στην Ελλάδα, και μάλλον την θεωρούν αναπόφευκτη.

Οι αρμόδιες αρχές έχουν ήδη ετοιμάσει τα κατάλληλα σχέδια δράσης, ενώ σε πρόσφατη επίσκεψη του στην Ελλάδα ανώτατο στέλεχος του Παγκόσμιο Οργανισμού Υγείας επιδοκίμασε τα μέτρα που λαμβάνουμε.

Όπως εξήγησε ο διοικητής του ΕΚΕΠΥ Πάνος Ευσταθίου, το στέλεχος του ΠΟΥ ήρθε στην χώρα μάς από την Γουινέα, μέσω πτήσεων. Στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και χωρίς κανείς να γνωρίζει την ιδιότητα του, έγιναν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις και δόθηκαν σαφείς οδηγίες για τις επόμενες 16 ημέρες στον ταξιδιώτη.
Λίγο αργότερα, ο ίδιος τους αποκάλυψε ότι ήταν υπάλληλος του ΠΟΥ, συγχαίροντας τους γιατρούς του αεροδρομίου για το χειρισμό του θέματος.

Βασ. Καλυβιώτη