Τα φάρμακα που αυξάνουν την ευαισθησία των ματιών σας στον ήλιο

Ο περισσότερος κόσμος ξέρει πόσο επιβλαβής είναι η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου για το δέρμα, αλλά λίγοι συνειδητοποιούν ότι είναι εχθρός και των ματιών, ενώ ακόμα λιγότεροι γνωρίζουν ποιοι κινδυνεύουν ιδιαιτέρως από αυτήν.

Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School, υπάρχουν τρεις τύποι υπεριώδους ακτινοβολίας, οι UVA, UVB και UVC.

Αν τα μάτια εκτεθούν σε τεράστιες ποσότητες της UV για μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να αναπτυχθεί φωτοκερατίτιδα, μία κατάσταση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το ηλιακό έγκαυμα των ματιών. Η φωτοκερατίτιδα προκαλεί κοκκίνισμα και αίσθηση ότι στο εσωτερικό των ματιών έχει μπει ξένο σώμα ή κόκκοι άμμου. Οι πάσχοντες έχουν επίσης μεγάλη ευαισθησία στο φως και δακρύζουν πάρα πολύ, ενώ συχνά νιώθουν και έντονο πόνο στα μάτια. «Η φωτοκερατίτιδα είναι η αιτία που χάνουν την όρασή τους όσοι μένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα στα χιόνια δίχως γυαλιά ηλίου», εξηγεί παραστατικά ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Μακροπρόθεσμα οι βλάβες αυτές μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή σοβαρών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο καρκίνος στα βλέφαρα ή στο εσωτερικό του ματιού (μελάνωμα αμφιβληστροειδούς). Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι «δεν ξέρουμε πόση ακριβώς έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία απαιτείται για να προκληθούν βλάβες στα μάτια, γι' αυτό και συνιστάται σε μικρούς και μεγάλους να μην βγαίνουν ποτέ στον ήλιο δίχως καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου και καπέλο με φαρδύ γείσο», λέει ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Για να παρέχουν επαρκή προστασία από τον ήλιο, τα γυαλιά ηλίου πρέπει να δεσμεύουν το 99-100% της UVA και της UVB, να απωθούν το 75-90% του ορατού φωτός, να έχουν φακούς με ομοιογενές χρώμα δίχως ατέλειες, και να έχουν κατά προτίμηση γκριζωπούς φακούς για να επιτρέπουν καλή αναγνώριση των χρωμάτων γύρω μας.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου

Τα μικρά παιδιά. Τα παιδιά κατά κανόνα εκτίθενται στον ήλιο περισσότερο απ' όσο οι ενήλικες, αφού σε κάθε ευκαιρία πρέπει να τα αφήνουμε ελεύθερα να παίζουν σε υπαίθριους χώρους. Χωρίς την κατάλληλη προστασία, όμως, τα παιδιά διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο οφθαλμοπάθειας εξαιτίας του ήλιου επειδή οι φακοί των ματιών τους είναι ανώριμοι και έτσι δεν φιλτράρουν αποτελεσματικά την UV, με συνέπεια να φθάνει σε υψηλά επίπεδα έως βαθιά μέσα στα μάτια τους.

Όσοι έχουν ανοιχτόχρωμα μάτια. Όσοι έχουν γαλάζια ή πράσινα ανοικτά μάτια και βγαίνουν στον ήλιο δίχως γυαλιά ηλίου και καπέλο, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν σπάνιες μορφές καρκίνου στα μάτια, όπως το μελάνωμα στην ίριδα ή στον ραγοειδή χιτώνα του ματιού.

Όσοι έχουν κάνει εγχείρηση καταρράκτη. Κατά την εγχείρηση αυτή αφαιρείται ο θολωμένος φυσικός φακός του ματιού και αντικαθίσταται από τεχνητό φακό. Δίχως τον φυσικό φακό το μάτι είναι περισσότερο εκτεθειμένο στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου, ιδιαίτερα αν ο τεχνητός φακός που έχει τοποθετηθεί είναι παλαιού τύπου (οι νεότεροι φακοί είναι πιο απορροφητικοί).

Όσοι λαμβάνουν φάρμακα που αυξάνουν την φωτοευαισθησία. Τα φάρμακα που αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο (δηλαδή προκαλούν φωτοευαισθησία), μπορεί να καταστήσουν και τα μάτια ευαίσθητα σε αυτόν. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ορισμένα αντιβιοτικά (φθοροκινολόνες, τετρακυκλίνες), αντισυλληπτικά και φάρμακα με οιστρογόνα που λαμβάνονται από το στόμα, τα ψωραλένια (χρησιμοποιούνται για δερματοπάθειες όπως η ψωρίαση), ορισμένα διουρητικά και ηρεμιστικά κ.ά. Αν παίρνετε συστηματικά φάρμακα για οποιονδήποτε λόγο, συζητήστε με τον οφθαλμίατρό σας το ενδεχόμενο να προκαλούν φωτοευαισθησία.