Συστεγάσεις φαρμακείων: Ποιες είναι εφικτές και ποιες όχι

Κενά στη νομοθεσία έχει αφήσει η ψήφιση του Μνημονίου 3 (συγκεκριμένα ο νόμος 4336/14-08-2015) στο θέμα των συστεγάσεων φαρμακείων, όπως ενημερώνει ο ειδικός σε θέματα φαρμακείων νομικός κ. Χρήστος Δ. Αρβανίτης στο arvanitislaw.gr. Ειδικότερα υπάρχει αδυναμία στην έκδοση άδειας ίδρυσης φαρμακείων άρα και στην όποια συστέγαση νέου φαρμακοποιού με παλιό (παράδειγμα: οι κατ' εξαίρεση συστεγάσεις και όχι μόνο). Τονίζεται όμως ότι δύο ήδη υπάρχοντα φαρμακεία μπορούν να συστεγαστούν, όπως αναλύεται διεξοδικά και εδώ.

Δυστυχώς, όπως επισημαίνει ο κ. Αρβανίτης, «το μπάχαλο της πολυνομίας έχει δημιουργήσει ενστάσεις στις διάφορες Περιφέρειες και καλό θα ήταν όσοι συνάδελφοι έχουν ζητήματα να βοηθηθούν στο θέμα».

Αδικαιολόγητη εμπλοκή στις «επιτρεπτές» συστεγάσεις φαρμακείων

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ:

Ο φαρμακοποιός Α λειτουργεί ήδη φαρμακείο. Ο φαρμακοποιός Β έλαβε ήδη, ΠΡΙΝ από τις 20-08-2015 (που τέθηκε σε ισχύ ο Ν. 4336/14-08-2015) άδεια ιδρύσεως φαρμακείου, με σκοπό τη συστέγασή του με το φαρμακείο του Α. Η διαδικασία ολοκληρώνεται, ως γνωστόν, με τη χορήγηση άδειας λειτουργίας και συστεγάσεως των φαρμακείων αυτών από την αρμόδια Περιφέρεια και τη σύσταση της προβλεπόμενης ομόρρυθμης εταιρείας συστεγασμένων φαρμακείων με συμβολαιογραφικό έγγραφο.

Ωστόσο, συγκεκριμένη αρμόδια Περιφέρεια αρνείται τη χορήγηση της άδειας αυτής αναμένοντας Εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας με σχετικές οδηγίες, μέχρι την έκδοση Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) που θα ρυθμίσει ζητήματα φαρμακείων.

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ κ. ΑΡΒΑΝΙΤΗ:

Με τα δεδομένα αυτά, η σχετική άρνηση (καλοπροαίρετη ωστόσο) της Περιφέρειας είναι παντελώς αδικαιολόγητη για τους παρακάτω λόγους:

1. Με το Ν. 4336/14-08-2015 αντικαταστάθηκε το άρθρο 1 του Ν. 1963/1991 που αφορά τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας ιδρύσεως φαρμακείου. Οι νέες προϋποθέσεις (που θα περιλαμβάνουν και το «ιδιοκτησιακό») θα προσδιορισθούν με την εκδοθησόμενη Κ.Υ.Α.
2. Με τον ίδιο νόμο καταργήθηκε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 (άρθρο 17 Ν. 5607/1932), το οποίο ωστόσο αφορά τη σύσταση απλών εταιρειών (όχι συστεγάσεων) μεταξύ ενός αδειούχου φαρμακοποιού και ενός άλλου φαρμακοποιού ή συγγενούς του μέχρι β' βαθμού.
3. Και τα δύο παραπάνω ζητήματα επομένως δεν αφορούν τις συστεγάσεις των φαρμακείων της παρούσας περίπτωσης (με ληφθείσες άδειες προ της 20-08-2015), οι διατάξεις περί των οποίων δεν έχουν θιγεί και εξακολουθούν να παραμένουν σε ισχύ.

Προκύπτει λοιπόν ότι συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας και συστεγάσεως των φαρμακείων της εξεταζόμενης περίπτωσης και είναι παντελώς άστοχη η αντίθετη συμπεριφορά της Διοίκησης, επειδή:

• υπάρχουν δύο άδειες ίδρυσης φαρμακείων ληφθείσες ΠΡΟ της 20-08-2015, δηλ. πριν από την αντικατάσταση του άρθρου 1 Ν. 1963/1991 που αφορά τις προϋποθέσεις ίδρυσης φαρμακείων και επομένως καθόλα νόμιμες
• προβλέπεται η σύσταση Ο.Ε., με συμβολαιογραφικό έγγραφο και με κοινή διαχείριση των αδειούχων φαρμακοποιών.

Ωστόσο ο κ. Αρβανίτης επιμένει ότι η συστέγαση που αυτή τη στιγμή δεν είναι εφικτή είναι αυτή η συστέγαση λειτουργούντος φαρμακείου με νεοϊδρυόμενο φαρμακείο που επιχειρεί να λάβει άδεια ιδρύσεως με σκοπό τη συστέγαση ΜΕΤΑ τη θέση σε ισχύ (20-08-2015) του Ν. 4336/14-08-2015, διότι λόγω αντικαταστάσεως του άρθρου 1 του Ν. 1963/1991 που ρύθμιζε το ζήτημα αυτό, εξέλιπε το νομικό πλαίσιο για την έκδοσή της. Τούτο θα γίνει εκ νέου εφικτό με την έκδοση της αναμενόμενης Κ.Υ.Α.

Αδικαιολόγητη η τυχόν «αναστολή» εμπορικών – εταιρικών δράσεων των φαρμακοποιών

Με την ψήφιση του Ν. 4336/14-08-2015 που αντικατέστησε το άρθρο 1 του Ν. 1963/1991 και κατάργησε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 (άρθρο 17 Ν. 5607/1932), συνέβησαν «συνταγματικές αταξίες», αναφέρει ο κ. Αρβανίτης.

«Τούτο διότι δεν προβλέφθηκαν (μέσα στο χάος που επικρατούσε στη Βουλή στις 13-08-2015) μεταβατικές διατάξεις, με βάση τις οποίες (όπως γίνεται πάντοτε), οι διατάξεις των αντικαθιστάμενων ή καταργούμενων άρθρων συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι τη νομοθέτηση των νέων ρυθμίσεων.

Στην Ελλάδα συνέβη λοιπόν και το απίθανο. Ένας μεγάλος εμπορικός και κοινωνικός κλάδος, όπως είναι τα φαρμακεία να στερείται για ένα διάστημα από 2 μήνες έως… έναν αιώνα (θεωρητικά), των ατομικών και επιχειρηματικών δικαιωμάτων και δράσεών του, περιμένοντας τι; Να εκδοθεί μια Υπουργική Απόφαση που θα ρυθμίσει αν ένας π.χ. 'Αγγλος υπήκοος, μη φαρμακοποιός, θα δικαιούται να ιδρύσει ένα ή περισσότερα φαρμακεία στην Ελλάδα, υπό ποιες προϋποθέσεις και εταιρικό σχήμα. Στο μεταξύ όμως και μέχρι την έκδοση της απόφασης αυτής, «ευνουχίσαμε» τον Έλληνα φαρμακοποιό και του αναστείλαμε – στερήσαμε συνταγματικά δικαιώματά του, όπως π.χ. να συνεταιρίζεται με το γιο του, με άλλον φαρμακοποιό, να κληρονομείται, συστήνοντας οι κληρονόμοι του εταιρεία και άλλα πολλά ζητήματα που δεν έχουν καμία σχέση με τον 'Αγγλο υπήκοο του παραδείγματος.»

Ο κ. Αρβανίτης προτείνει δύο εκδοχές δράσεων:

• ΕΚΔΟΧΗ ΠΡΩΤΗ: Ο Υπηρεσιακός Υπουργός Υγείας εκδίδει Απόφαση επαναφέροντας το σύνολο ή μέρος των ρυθμίσεων που ίσχυαν για τα θέματα των φαρμακείων, τουλάχιστον ως προς αυτές που περιλάμβανε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 και σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονται με ζητήματα ιδρύσεως φαρμακείων και το ιδιοκτησιακό που θα ρυθμισθούν με την αναμενόμενη Κ.Υ.Α. Η ισχύς της απόφασης θα είναι μεταβατική, μέχρι την έκδοση της Κ.Υ.Α. η οποία θα συμμορφώνεται προς τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η χώρα ως προς το «ιδιοκτησιακό» και τα Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ.
  Με τον τρόπο λοιπόν αυτό θα αποκατασταθεί η Συνταγματική Τάξη και ο Έλλην Φαρμακοποιός θα δύναται να ασκεί τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα επαγγελματικά και ατομικά δικαιώματά του μέχρι την τελική ρύθμιση των λοιπών.
  Την άνω δράση δύναται να κινήσει και ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΑ η Διοίκηση (Υπουργός) στο πλαίσιο της συνταγματικής υποχρέωσής του να υπηρετεί τα «κοινά», προασπίζοντας τα δικαιώματα των διοικούμενων (Σύνταγμα: ?ρθρα 5, 12, 25 και Ν. 2690/1999, άρθρο 2). Απαιτούμενος χρόνος για την παραπάνω δράση: Μία ώρα η συγγραφή της απόφασης. Πέντε λεπτά η διαβούλευση. Τρία δευτερόλεπτα η υπογραφή. Μία ώρα η δημοσίευση στο ΦΕΚ. Αύριο το πρωί ο φαρμακοποιός ασκεί τα συνταγματικά και αυτονόητα δικαιώματά του. Τόσο απλά, με τη συνδρομή της αναγκαίας θέλησης ωστόσο.
• ΕΚΔΟΧΗ ΔΕΥΤΕΡΗ (εναλλακτικά προς την πρώτη): Το Υπουργείο Υγείας εκδίδει Εγκύκλιο, παρέχουσα Οδηγίες προς τις αρμόδιες Διευθύνσεις των Περιφερειών, υπό την εξής έννοια: Στη θέση των διατάξεων που καταργήθηκαν (άρθρο 6 Ν. 328/76 ή επί το ορθόν, άρθρο 7 Ν. 5607/1932) που δεν επηρεάζονται από το «ιδιοκτησιακό», ισχύουν (προσωρινά) οι γενικές διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας και του κληρονομικού δικαίου.
  Η λύση αυτή δεν προσκρούει σε κανόνες δημόσιας τάξεως που αφορούν την προστασία της δημόσιας υγείας, καθόσον, τόσο οι διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας όσο και οι διατάξεις του κληρονομικού δικαίου ίσχυαν ούτως ή άλλως επί δεκαετίες και ρύθμιζαν τα συναφή θέματα λειτουργίας των φαρμακείων με απόλυτη νομιμότητα. Δεν εφευρέθηκε, ούτε ίσχυε κάτι διαφορετικό, ούτε προτείνω κάτι άγνωστο στην ελληνική έννομη τάξη. Στην εκδοχή αυτή ας μείνει μετέωρο το ζήτημα της ίδρυσης των φαρμακείων (άρθρο 1 Ν. 1963/1991) που αφορά και το «ιδιοκτησιακό» μέχρι την τελική ρύθμιση.