Η 17η Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας καθώς οι πρόωρες γεννήσεις καταγράφουν αυξητικές τάσεις στις χώρες του δυτικού κόσμου. Υπολογίζεται ότι, μόνο στην Ευρώπη, υπάρχουν σήμερα 9 εκατομμύρια οικογένειες με παιδί που έχει γεννηθεί πρόωρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το «Ηλιτόμηνον» το οποίο ανήκει στο δίκτυο οργανώσεων γονέων από όλη την Ευρώπη που δρουν συντονισμένα με το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Φροντίδα των Νεογνών (EFCNI):
- Πρόωρη είναι η γέννηση ενός μωρού νωρίτερα από 37 εβδομάδες κύησης.
- Κάθε χρόνο, περίπου 15 εκατομμύρια παιδιά γεννιούνται πολύ νωρίς - 500.000 στην Ευρώπη. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 1.370 πρόωρα μωρά την ημέρα.
- Τα πρόωρα νεογνά είναι η μεγαλύτερη ομάδα παιδιατρικών ασθενών στην Ευρώπη.
- Η πρόωρη γέννηση είναι παγκοσμίως η κυριότερη αιτία θανάτου στα νεογνά (βρέφη κατά τις πρώτες 4 εβδομάδες ζωής) και αποτελεί την αιτία περισσότερων από ένα εκατομμύριο θανάτων ετησίως. Οι επιπλοκές της πρόωρης γέννησης αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου μετά την πνευμονία σε παιδιά κάτω των 5 ετών.
- Το ποσοστό επιβίωσης των πρόωρων μωρών διαφέρει όχι μόνο από χώρα σε χώρα αλλά και από νοσοκομείο σε νοσοκομείο.
- Οι αιτίες των περισσότερων χρόνιων παθήσεων αναπτύσσονται πριν τη γέννηση, κατά τη διάρκειά της ή λίγο μετά από αυτήν.
- Πολλές παθήσεις της ενήλικης ζωής συνδέονται με την πρόωρη γέννηση και μπορούν να προληφθούν με βελτίωση της φροντίδας των νεογνών.
- Μέχρι σήμερα στην ΕΕ μόνο 2 χώρες, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναπτύξει εθνικές πολιτικές για τη βελτίωση της υγείας των νεογνών.
- Η ακριβής αιτία του πρόωρου τοκετού παραμένει άγνωστη περίπου για το 50% των περιπτώσεων. Ωστόσο, έχουν ταυτοποιηθεί ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου οι οποίοι είναι πιθανό να αυξήσουν τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού, για τους οποίους υπάρχει σοβαρό έλλειμμα ενημέρωσης.
Ήδη το «Ηλιτόμηνον» ξεκίνησε 15μερη εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού με αναρτήσεις στο μετρό της Αθήνας με στόχο της εκστρατείας την κοινωνική ευαισθητοποίηση για το θέμα των πρόωρων γεννήσεων.
Συνολικά τα δίκτυα οργανώσεων των γονέων διεκδικούν από την Ε.Ε. τη θέσπιση ενιαίων εθνικών κατευθυντήριων οδηγιών με τις οποίες να διασφαλίζεται η παροχή κατάλληλης φροντίδας σε όλες τις εγκύους, τα νεογνά και τα πρόωρα βρέφη. Σε αυτή την πανευρωπαϊκή προσπάθεια, το «Ηλιτόμηνον» πλαισιώνεται από Συμβουλευτική Επιτροπή Επιστημόνων που έχουν αντικείμενο την υγεία και την ανάπτυξη του πρόωρου νεογνού, και θέτει ως θέματα άμεσης προτεραιότητας για την Ελλάδα τα παρακάτω:
1. Δημιουργία Εθνικής Βάσης Περιγεννητικών και Νεογνικών
Δεδομένων των Προώρων Νεογνών. Η Ελλάδα
είναι η μόνη χώρα που δεν έχει πιστοποιητικό περιγεννητικού/ νεογνικού/
βρεφικού θανάτου. Η Επιτροπή Περιγεννητικής Φροντίδας του ΚΕΣΥ έχει ήδη
διαμορφώσει φόρμα καταγραφής των περιγεννητικών προβλημάτων και επιπλέον, λεπτομερές πιστοποιητικό γέννησης
και πιστοποιητικό περιγεννητικού/ νεογνικού/ βρεφικού θανάτου. Τα πιστοποιητικά
που πρότεινε η Επιτροπή Περιγεννητικής φροντίδας του ΚΕΣΥ εγκρίθηκαν από το
Υπουργείο Υγείας πριν από πολύ χρόνο αλλά ακόμη δεν έχει προχωρήσει η εφαρμογή
τους και δεν είναι γνωστό αν και πότε θα εφαρμοστεί.
2. Βελτίωση της υποδομής σε έμψυχο δυναμικό με έμφαση στο εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό. Με τα σημερινά δεδομένα, οι αναλογίες νοσηλεύτριας/η ανά βαριά άρρωστο νεογνό στις ΜΕΝΝ, απέχει πολύ από τις διεθνείς προδιαγραφές.
3. Δημιουργία οργανωμένων κέντρων για τη διαχρονική παρακολούθηση των νεογνών που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων προβλημάτων, όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και σε κάθε διοικητική περιφέρεια της χώρας.
4. Υποστήριξη, με προσωπικό και εξοπλισμό, των δυο Τραπεζών μητρικού γάλακτος που υπάρχουν στην Ελλάδα και δημιουργία νέων, ώστε να καλύπτονται πανελλαδικά οι ανάγκες των ΜΕΝΝ σε μητρικό γάλα, που είναι πολύτιμο για την επιβίωση και την υγεία των πρόωρων νεογνών. Προαγωγή και διευκόλυνση του μητρικού θηλασμού.
5. Συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη της οικογένειας του προώρου στη ΜΕΝΝ και στο σπίτι. Δημιουργία συνθηκών ευνοϊκών για παραμονή των γονέων κοντά στο νοσηλευόμενο νεογνό τους στη ΜΕΝΝ, καθώς η παρουσία τους είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του. Δημιουργία κέντρων για την φιλοξενία γονέων που η μόνιμη κατοικία τους είναι μακριά από το νοσοκομείο που νοσηλεύεται το παιδί τους.
Το «Ηλιτόμηνον» πιστεύει ότι μια εθνική πολιτική στοχευμένη στη βελτίωση της υγείας των νεογνών, δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη. Έχει αποδειχθεί ότι όταν δίνεται προτεραιότητα σε πολιτικές για την νεογνική υγεία, το ποσοστό πρόωρων γεννήσεων παραμένει κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με πολλαπλά οφέλη για τον πληθυσμό και τα συστήματα υγείας.