Η βιταμίνη Β12 ή κοβαλαμίνη είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, την οποία ο οργανισμός δεν μπορεί να παράγει. Εμπλέκεται στο μεταβολισμό των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος και ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β. Βρίσκεται κυρίως σε ζωικά προϊόντα, στο κόκκινο κρέας, στο μοσχαρίσιο συκώτι, στα πουλερικά, στο ψάρι, στα οστρακοειδή, στο αβγό και στα γαλακτοκομικά, καθώς και σε συμπληρώματα διατροφής.
Ποιες είναι οι δράσεις της βιταμίνης Β12;
Η βιταμίνη Β12 συνεργάζεται με
το φυλλικό οξύ (Β9) σε πολλές
διεργασίες στο εσωτερικό του σώματος,
συμπεριλαμβανομένων της σύνθεσης
του DNA, των ερυθρών αιμοσφαιρίων,
του μεταβολισμού των λιπαρών οξέων
και της μόνωσης (της θήκης μυελίνης)
που περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα
και διευκολύνει τη μετάδοση σημάτων
στο νευρικό σύστημα. Λόγω αυτής της
συμμετοχής της στη σύνθεση της μυελίνης,
η χρήση της βιταμίνης Β12 έχει ερευνηθεί
και σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά
πλάκας. Εκτός από τους χορτοφάγους, η
έλλειψη της B12 εμφανίζεται σε όσους
καταναλώνουν φαρμακευτικά σκευάσματα
για γαστρικό έλκος, μετφορμίνη,
αντιβιοτικά, υπνωτικά και αντισυλληπτικά
χάπια, καθώς και σε όσους κάνουν
συστηματική κατανάλωση αλκοολούχων
ποτών και επιβαρύνουν το ήπαρ.
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης Β12;
Η έλλειψη της Β12 μπορεί να είναι η αιτία αναιμίας, απογευματινής κούρασης,
αδυναμίας συγκέντρωσης και προσοχής,
φτωχής μνήμης, παρατεταμένης διάθεσης
για κλάμα και ευερεθιστότητας, σύγχυσης,
αισθήματος παλμών, διάρροιας, αιμωδίας
άκρων και μιας γενικότερης κακής διάθεσης.
Καθώς η Β12 παίζει ζωτικό ρόλο για το
νευρικό σύστημα, η απουσία της μπορεί να
προκαλέσει προβλήματα με τις νευρικές
απολήξεις, κυρίως στα περιφερικά νεύρα.
Με τον καιρό, οι βλάβες στα περιφερικά
νεύρα μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολία
στην κίνηση, μούδιασμα και μυϊκή αδυναμία.
Συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης
Β12 συχνά εμφανίζονται με τη μορφή
νευρολογικών συμπτωμάτων πολύ πριν
την εμφάνιση των τυπικών αιματολογικών
διαταραχών. Περίπου το ένα τρίτο των
ατόμων που πάσχουν από έλλειψη φυλλικού
οξέος ή βιταμίνης Β12, έχει αναιμία.
Παρόμοια αναλογία αφορά και μια σειρά
νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων.
Περισσότερο από το ένα τρίτο των
ψυχιατρικών περιστατικών έχει βρεθεί ότι
υποφέρουν από ελλείψεις σε φυλλικό οξύ ή
βιταμίνη Β12. Η έλλειψη της βιταμίνης Β12
αυξάνεται όσο μεγαλώνει ένα άτομο.
Οι βιταμίνες στην καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπαίνουν
στο παιχνίδι, βοηθώντας τον οργανισμό να
συντηρήσει το αμινοξύ τρυπτοφάνη και να
το μετατρέψει όσο το δυνατόν περισσότερο
σε σεροτονίνη. Το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη
Β12 θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές
βιταμίνες του συμπλέγματος Β, καθώς
σχετική έρευνα έχει δείξει ότι μπορεί να
παίξουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του
κινδύνου εμφάνισης ή υποτροπής της κλινικής
κατάθλιψης. Πολλές από τις βιταμίνες που
ενισχύουν τη σεροτονίνη στον οργανισμό,
καθώς και τα συμπληρώματα που μπορούν
να βελτιώσουν την κλινική εικόνα των
ανθρώπων που υποφέρουν από κατάθλιψη,
μπορούν επίσης να έχουν θετική επίδραση
στα συμπτώματα του άγχους.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη Β12 σε
ενήλικες είναι 2,4μg, ενώ δεν έχουν τεθεί
ανώτατα όρια λόγω του ότι η συγκεκριμένη
βιταμίνη δεν θεωρείται ότι έχει επιβλαβή
δράση ακόμα και αν ληφθεί σε μεγάλες
ποσότητες. Στα ηλικιωμένα άτομα συνιστάται
η πρόσληψή της μέσω εμπλουτισμένων
τροφίμων ή πολυβιταμινών.