Ξεκάθαρη είναι η στροφή των καταναλωτών προς τα φυσικά προϊόντα υγείας και στην αυτοφροντίδα τα τελευταία χρόνια, με τους φαρμακοποιούς να αναλαμβάνουν τον κρίσιμο ρόλο να παρέχουν τις απαραίτητες συμβουλές για την επιλογή των ποιοτικών και ασφαλών σκευασμάτων που είναι κατάλληλα για το όποιο πρόβλημα ή ανάγκη υγείας. Αυτό αναφέρει έκθεση της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας (FIP) που ανέπτυξε συγκεντρώνοντας απόψεις από φαρμακοποιούς, από ειδικούς σε θέματα πολιτικής, από εκπαιδευτικούς και από ερευνητές και τη δημοσίευσε με την υποστήριξη της εταιρείας Reckitt.
Η FIP περιλαμβάνει στον ορό «φυσικά προϊόντα υγείας» συμπληρώματα διατροφής, κάθε είδους φυτικά σκευάσματα, ομοιοπαθητικά φάρμακα, προϊόντα που βασίζονται στην παραδοσιακή ιατρική της Κίνας και της Αφρικής, στην Αγιουβέρδα κ.ά., τα οποία χορηγούνται για μια ευρεία γκάμα καταστάσεων υγείας. Επισημαίνεται πως υπάρχουν διάφορες κατηγοριοποιήσεις των προϊόντων αυτών στις διάφορες χώρες του κόσμου, ωστόσο οι φαρμακοποιοί συμφωνούν πως συνήθως οι καταναλωτές ζητούν φυσικά προϊόντα για τα εξής: Διαταραχές ύπνου, διαχείριση βάρους, γυναικεία υγεία, εγκυμοσύνη, θηλασμός, πόνοι, κρυολόγημα-γρίπη, ενέργεια, πεπτικά προβλήματα, σεξουαλική υγεία, δερματολογικά προβλήματα, χρόνιες παθήσεις και ψυχική υγεία.
Οι προκλήσεις
Μία από τις προκλήσεις που αναδύονται από την ευρεία χρήση αυτών των προϊόντων είναι ότι ένα μικρό ποσοστό των καταναλωτών (το 25%) ενημερώνονται για αυτά από φαρμακοποιούς ή άλλους επαγγελματίες υγείας, όπως δείχνει έρευνα στον Καναδά, με τους περισσότερους (το 64%) να εμπιστεύονται το διαδίκτυο. Επιπλέον, η βιβλιογραφία αναδεικνύει πως συχνά τα φυσικά σκευάσματα λαμβάνονται σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή, άρα υπάρχει ο κίνδυνος πιθανών αλληλεπιδράσεων. Την ίδια στιγμή είναι περιορισμένη η πρόσβαση των φαρμακοποιών σε τεκμηριωμένη πληροφόρηση, δεν έχει προηγηθεί σχετική εκπαίδευση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, υπάρχει έλλειψη ενιαίας και συγκεκριμένης ρύθμισης της εν λόγω αγοράς, αλλά ταυτόχρονα και εμπορικό συμφέρον από τις πωλήσεις. Η κοινή πεποίθηση ότι οι φαρμακοποιοί είναι ειδικοί στο «φάρμακο» και όχι στα εναλλακτικά ή φυσικά προϊόντα θεωρείται εμπόδιο στην ευρύτερη συμμετοχή των φαρμακείων στην αγορά τους.
Παρά τα παραπάνω προβλήματα, το φαρμακείο παραμένει αδιαμφισβήτητα ένας ασφαλής χώρος υγείας, όπου υποστηρίζεται η αυτοφροντίδα και από όπου οι πολίτες μπορούν να λαμβάνουν τις ορθές, επιστημονικές συμβουλές για τα θέματα υγείας και να προμηθεύονται φυσικά προϊόντα υγείας. Η δυνατότητα των φαρμακοποιών να προστατεύουν τους ασθενείς από τα παραποιημένα και χαμηλής ποιότητας σκευάσματα είναι σημαντική. Επίσης είναι σε θέση να παρακολουθούν τους ασθενείς κατά τη χρήση για να διασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια, σε συνεργασία με την ομάδα φροντίδας των ασθενών.
Οι προτάσεις
Η δημιουργία ενός πλήρους αποθετηρίου πηγών πληροφόρησης, που θα καλύπτει αποτελέσματα ερευνών και δεδομένα από την παγκόσμια χρήση των φυσικών προϊόντων παραδοσιακά, κρίνεται απαραίτητη. Αυτό θα αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγιών για τη «φυσική» φροντίδα υγείας στο φαρμακείο αλλά και για τον καλύτερο έλεγχο και ρύθμιση αυτών των προϊόντων. Επιπλέον προτείνεται ο εμπλουτισμός των προγραμμάτων σπουδών με θέματα που αφορούν αυτήν την προϊοντική κατηγορία και ενημερωτικές εκστρατείες του κοινού για τους κινδύνους αγοράς προϊόντων υγείας από το διαδίκτυο, χωρίς τη συμβουλή των ειδικών.