Προσοχή: Τα Χριστούγεννα κάνουν κακό στη μέση σας!

Η εποχή δημιουργεί ευφορία, αλλά, σύμφωνα με τον χειρουργό σπονδυλικής στήλης Δρ. Κωνσταντίνο Σταραντζή, είναι ταυτόχρονα εξαντλητική και επώδυνη για τους συγκεκριμένους ασθενείς. Ο κυριότερος λόγος είναι η αύξηση της δραστηριότητας για την εκπλήρωση των επιπλέον αναγκών και υποχρεώσεων. Αυτή περιλαμβάνει πολύωρη ορθοστασία, κάμψεις, συστροφές του κορμού και άρση βαρών. Ωστόσο, η απόλυτη αποχή είναι σχεδόν αδύνατη, αλλά και επιβαρυντική, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο. «Μέτρον άριστον. Αυτό θα πρέπει να ακολουθούν πιστά οι πάσχοντες, διότι τόσο η αδράνεια όσο και η υπερβολική κίνηση προκαλούν ή επιτείνουν την οσφυαλγία. Λαμβανομένων δε υπόψη και των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν αυτή την εποχή, οι ασθενείς θα πρέπει να είναι διπλά προσεκτικοί για να μπορέσουν να απολαύσουν χωρίς πόνο τις διακοπές τους», επισημαίνει ο Διευθυντής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του North Staffordshire και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής της Osteon Orthopedic & Spine Clinic Δρ. Σταραντζής.

Προτεραιότητα αποτελεί η γνώση της αιτίας του πόνου, για εκείνους που δεν την έχουν ήδη αναζητήσει. Η διάγνωση της πάθησης που τον προκαλεί επιτρέπει την ορθότερη διαχείρισή του. Σε ορισμένους η χαλάρωση των επαγγελματικών υποχρεώσεων δίνει την ευκαιρία για αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, με την εφαρμογή της οποίας η περίοδος των Χριστουγέννων θα περάσει κατά το δυνατόν πιο ανώδυνα.

Επόμενος στόχος θα πρέπει να είναι η διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Η αύξησή του, η οποία είναι σχεδόν αναπόφευκτη κατά την εορταστική περίοδο, ενισχύει τον πόνο, ιδιαίτερα όταν τα πλεονάζοντα κιλά βρίσκονται στην περιοχή της κοιλιάς. Ο λόγος είναι η κακή στάση σώματος που προκαλούν, αφού παρασύρουν την πύελο (λεκάνη) μπροστά, διαταράσσοντας την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης. Μια ισορροπημένη διατροφή αποτρέπει την αύξηση του βάρους και βοηθά στη μείωση του πόνου. Τέτοια είναι εκείνη που περιλαμβάνει επαρκή πρωτεΐνη (πηγή δομικών στοιχείων για την επούλωση των μαλακών ιστών) και φρέσκα φρούτα και λαχανικά (πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων για την αποτελεσματική ανάρρωση).

Η ορθή διαχείριση του χρόνου ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κόπωση και η καταπόνηση που θα δεχθεί το μυοσκελετικό σύστημα εκείνη την περίοδο είναι, βέβαια, το κλειδί για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ή επιδείνωσης του πόνου. Η επιλογή των σημαντικότερων εκδηλώσεων, η αναζήτηση βοήθειας από συγγενείς και φίλους, η έγκαιρη έναρξη των αναγκαίων εργασιών μπορούν να βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο ασθενής θα πρέπει να θυμάται ότι «κάθε είδους σωματική κόπωση που θα μπορούσε να επιδεινώσει τον πόνο ή να θέσει σε κίνδυνο την ανάρρωσή του θα πρέπει να ανατίθεται σε κάποιον άλλον. Ωστόσο, ήπιες αερόβιες ασκήσεις (π.χ. περπάτημα) επιτρέπονται, καθώς γυμνάζουν χωρίς να καταπονούν. Παράλληλα, βοηθούν στην παραγωγή ενδορφινών, ενός φυσικού αναλγητικού παράγοντα του σώματος. Βέβαια, εάν η εορταστική περίοδος συμπίπτει με την ανάρρωση από χειρουργική επέμβαση στη μέση, ο χειρουργός ήδη έχει περιγράψει λεπτομερώς τις ασφαλέστερες για τον ασθενή κινήσεις, τη διάρκεια και την έντασή τους», εξηγεί ο Δρ. Απόστολος Λαγάρας, εξειδικευμένος χειρουργός σπονδυλικής στήλης και επιμελητής της Osteon.

Για εκείνους που θα ταξιδέψουν με αυτοκίνητο πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε η μέση να υποστεί τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση. Φαίνεται οξύμωρο, αλλά η καθιστή στάση ασκεί μεγαλύτερη πίεση στη σπονδυλική στήλη από ό,τι η όρθια. Αρχικά, οι πάσχοντες-οδηγοί θα πρέπει να κάθονται με τρόπο ώστε οι γλουτοί, η μέση και οι ώμοι να ακουμπούν καλά στο κάθισμα, τα γόνατα να είναι λυγισμένα και οι αγκώνες να σχηματίζουν γωνία 30-40 μοίρες. Έτσι στηρίζεται καλά η σπονδυλική στήλη και μειώνεται ο πόνος. Οι τακτικές στάσεις (ανά μια ώρα περίπου) βοηθούν στη χαλάρωση των μυών της και στην αποφυγή του πόνου και των μυϊκών σπασμών. Επιπλέον, ενισχύεται η κυκλοφορία του αίματος, που μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο σε αυτήν. Οι στάσεις δίνουν την ευκαιρία για την εκτέλεση απλών ασκήσεων που καταπραΰνουν τον πόνο. Εάν δε το ταξίδι είναι υπερβολικά μακρύ, ενδεχομένως η διακοπή και συνέχισή του την επόμενη μέρα να διευκολύνει τον ασθενή. Οι ίδιες οδηγίες ισχύουν και για τους πάσχοντες από ισχιαλγία, αλλά και για όσους ταξιδεύουν με άλλα μέσα μεταφοράς. Οι επιβάτες αεροπλάνου ή τρένου πρέπει να περπατούν κάθε 30 λεπτά και όταν κάθονται τα πέλματά τους να πατούν καλά στο πάτωμα και τα γόνατα να βρίσκονται σε ορθή γωνία.

Μικρά επιθέματα θερμοθεραπείας ή κρυοθεραπείας μιας χρήσης που ενεργοποιούνται από χημικές αντιδράσεις μπορούν να μειώσουν ή εξαφανίσουν τα συμπτώματα της οσφυαλγίας ή της ισχιαλγίας. Αναλόγως της πάθησης η κρυοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει μειώνοντας τη φλεγμονή και μουδιάζοντας τον πονεμένο ιστό. Η δε θερμοθεραπεία χαλαρώνει τους μυς και διεγείρει τους υποδοχείς θερμότητας στο δέρμα, προκαλώντας στον εγκέφαλό να εστιάσει λιγότερο στον πόνο. Εκτός από τα επιθέματα, καλό είναι να υπάρχουν διαθέσιμα αναλγητικά και μυοχαλαρωτικά φάρμακα. Η οποιαδήποτε θεραπεία, όμως, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται αυθαίρετα, παρά μόνο μετά από προτροπή γιατρού.

Όπως επισημαίνει, τέλος, ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής, ανεξάρτητα εάν ο ασθενής ταξιδέψει ή παραμείνει στην εστία του, πρέπει να προστατεύει τη μέση του από το κρύο. Διότι με τις χαμηλές θερμοκρασίες οι μύες παγώνουν, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι γίνονται άκαμπτοι, οπότε πιο ευάλωτοι σε τραυματισμούς ακόμα και με την ελάχιστη απότομη κίνηση. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται και όταν επικρατούν συνθήκες σχηματισμού πάγου. Προς αποφυγή τραυματισμών οι πεζοί πρέπει να φορούν παπούτσια με αντιολισθητικές σόλες και οι οδηγοί να λαμβάνουν κάθε μέτρο για την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων που θα μπορούσαν να γίνουν αιτία τραυματισμού της σπονδυλικής στήλης.