ΠΟΥ: Τα βακτήρια είναι πιο ισχυρά από τα αντιβιοτικά

Εκθεση - SOS του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επισημαίνει ότι αρρώστιες που θεραπεύονταν στο παρελθόν μόνο με πενικιλίνη, σήμερα γίνονται πάλι θανάσιμες λόγω της αυξανόμενης αντοχής των βακτηρίων.

Το καμπανάκι του ΠΟΥ έχει ιδιαίτερη αξία για τους Έλληνες, καθώς θεωρούμαστε πρωταθλητές στην κατανάλωση αντιβιοτικών, πολύ συχνά χωρίς ιατρική συνταγή.

«Οδηγούμαστε στη μετά τα αντιβιοτικά εποχή, στην οποία κοινές λοιμώξεις και μικρά τραύματα που επί δεκαετίες ήταν θεραπεύσιμα μπορούν και πάλι να σκοτώσουν», εξηγεί ο Κέιτζι Φουκούντα, βοηθός γενικός διευθυντής του ΠΟΥ και αρμόδιος για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έκθεση του Οργανισμού, η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά μπορεί δυνητικά να εμφανισθεί στους πάντες, σε οποιαδήποτε ηλικία, σε οποιαδήποτε χώρα. Το πρόβλημα είναι ότι αποτελεί πλέον μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία, οι συνέπειες της οποίας θα είναι καταστροφικές.

Χαρακτηριστικό για το ευρύ κοινό, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, είναι το παράδειγμα της βλεννόρροιας, μιας απλής σεξουαλικά μεταδιδόμενης ασθένειας, η οποία όμως πλέον τείνει να μετατραπεί και πάλι σε άκρως επικίνδυνη και θανατηφόρο νόσο, αφού δεν την «πιάνουν» τα αντιβιοτικά. Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, τουλάχιστον σε δέκα χώρες - Αυστρία, Αυστραλία, Βρετανία, Καναδάς, Γαλλία, Ιαπωνία, Νορβηγία Σουηδία, Βόρεια Αφρική, Σλοβενία - έχουν ασθενείς με βλεννόρροια που δεν μπορεί να θεραπευτεί με κανένα φάρμακο. Υπενθυμίζεται ότι η θεραπεία ήταν (και είναι σήμερα στην Ελλάδα) μια απλή ένεση με πενικιλίνη. Δεν χρειαζόταν ούτε καν επαναληπτική δόση.

Στην πρώτη του παγκόσμια έκθεση για την αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά, η οποία περιλαμβάνει δεδομένα από 114 χώρες, ο ΠΟΥ αναφέρει πώς «υπερμικρόβια που έχουν δημιουργηθεί από την κατάχρηση ή την κακή χρήση των αντιβιοτικών είναι ικανά να διαφεύγουν ακόμη και από τα ισχυρότερα αντιβιοτικά, που ονομάζονται καρμπαπενέμες». Το πρόβλημα διογκώνεται ακόμη περισσότερο, καθώς πολύ λίγα νέα αντιβιοτικά έχουν αναπτυχθεί και ανέβει στα ράφια των φαρμακείων τα τελευταία χρόνια. Δηλαδή δεν υπάρχουν νέα φάρμακα ούτε καν σε δοκιμαστικό στάδιο σε φαρμακευτικά εργαστήρια.

Ενα από τα γνωστότερα υπερμικρόβια, το MRSA (χρυσίζων σταφυλόκοκκος, ανθεκτικός στη μεθικιλίνη), υπολογίζεται πώς στοιχίζει κάθε χρόνο τη ζωή σε περίπου 19.000 ανθρώπους στις ΗΠΑ, σκοτώνει δηλαδή πολύ περισσότερους από το AIDS. Ανάλογος είναι και ο αριθμός των νεκρών στην Ευρώπη από το ίδιο μικρόβιο.

Παράλληλα, για να αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος ο ΠΟΥ, ανακοίνωσε πώς σε κάποιες χώρες λόγω της αντίστασης των μικροβίων δεν λειτουργούν στους μισούς ασθενείς ούτε τα πιο σύγχρονα φάρμακα (καρμπαπενέμες). Ετσι, ασθενείς με πνευμονία, λοιμώξεις του αίματος, αλλά και νεογέννητα σε μονάδες εντατικής θεραπείας είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι και μπορεί να χάσουν τη ζωή τους.

Όπως διευκρινίζουν οι υπεύθυνοι του ΠΟΥ, «όταν στη δεκαετία του '80 είχαν διατεθεί για πρώτη φορά τα φάρμακα αυτά, η ανθεκτικότητα ήταν σχεδόν μηδενική. Όμως τώρα υπάρχουν χώρες σε πολλά μέρη του κόσμου όπου σήμερα είναι αναποτελεσματικά σε περισσότερους από τους μισούς ασθενείς».

«Ο κόσμος πρέπει να οργανώσει άμεσα μια απάντηση όπως έκανε με την κρίση του AIDS στη δεκαετία του '80. Απαιτείται πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση του φαινομένου αλλά και η απαραίτητη χρηματοδότηση για την έρευνα» επισημαίνει η Λόρα Πίντοκ, καθηγήτρια Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στη Βρετανία.

Γιατί δεν πιάνουν τα φάρμακα

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα βακτήριο μπορεί να γίνει ανθεκτικό στα αντιβιοτικά. Κάποια έχουν την ιδιότητα να εκκρίνουν ένζυμα τα οποία καταστρέφουν την αντιβίωση. Μερικά έχουν μηχανισμό που εμποδίζουν το αντιβιοτικό να περάσει στο κύτταρό τους. Κάποια άλλα αποβάλλουν το αντιβιοτικό προτού προλάβει να τα βλάψει.
Η αντίσταση στα νέα φάρμακα δημιουργείται με μετάλλαξη στελεχών των μικροβίων, τα οποία αναγνωρίζουν τα αντιβιοτικά και μεταλλάσσονται για να επιβιώσουν.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ