Οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν κάποια στιγμή ένα μικρό ή μεγάλο δερματικό εξάνθημα, που άλλοτε ξέρουν και άλλοτε αγνοούν παντελώς τι τους το δημιούργησε. Ξέρετε όμως πότε τα εξανθήματα είναι ενδείξεις ήπιων καταστάσεων και πότε χρειάζονται άμεσα έλεγχο από έναν γιατρό;
Όπως εξηγούν οι ειδικοί της Ελληνικής Δερματολογικής & Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ), το εξάνθημα δεν είναι μία συγκεκριμένη διάγνωση αλλά πολλές και διαφορετικές, έχουν δεκάδες αιτίες και είναι πάρα πολύ συνηθισμένα.
Ανάλογα με την αιτία τους, τα εξανθήματα συνήθως διαρκούν από 5 έως 20 ημέρες, ενώ μπορεί να εκδηλωθούν σε μικρό τμήμα του δέρματος ή να είναι γενικευμένα. Εκτός από τον εμφανή αποχρωματισμό και τη φλεγμονή μπορεί επίσης να προκαλούν κνησμό (φαγούρα), να είναι ζεστά όταν τα αγγίζει κανείς, να έχουν φουσκάλες ή φλύκταινες ή και να προκαλούν πόνο.
Η διάγνωσή τους βασίζεται στην εμφάνισή τους, τα άλλα συμπτώματα που τυχόν προκαλούν, το ιστορικό του ασθενούς (π.χ. αν έφαγε ή άγγιξε κάτι), το επάγγελμά του και το οικογενειακό ιστορικό του.
Συνηθισμένες αιτίες εξανθημάτων είναι:
- Οι τροφικές αλλεργίες.
- Τα φάρμακα.
- Το άγχος.
- Αλλεργικές αντιδράσεις από τσιμπήματα και μέταλλα
- Δερματοπάθειες (π.χ. έκζεμα, ακμή, μυκητιάσεις κ.λπ.)
- Η έκθεση στον ήλιο ή στη ζέστη
- Η τριβή του δέρματος στα σημεία όπου σχηματίζει πτυχές
- Η κακή προσωπική υγιεινή.
- Ορισμένα νοσήματα (π.χ. ψωρίαση, ερυθηματώδης λύκος, δηλητηρίαση από μόλυβδο, νόσος Lyme κ.λπ.)
Τα παιδιά είναι εξαιρετικά ευάλωτα στην εμφάνιση εξανθημάτων, που συχνά εκδηλώνονται ως συνέπεια ασθενειών όπως η ανεμευλογιά, η ιλαρά, η οστρακιά, αλλά και σοβαρότερες παθήσεις όπως η μηνιγγίτιδα και πολλές άλλες.
Δερματίτιδα εξ επαφής
Μία από τις συχνές αιτίες εξανθήματος είναι η δερματίτιδα εξ επαφής η οποία, όπως υποδηλώνει η ονομασία της, εκδηλώνεται όταν το δέρμα αγγίξει κάτι που προκαλεί την αντίδρασή του. Στις πιθανές αιτίες της δερματίτιδας εξ επαφής συμπεριλαμβάνονται:
- Προϊόντα περιποίησης, σαπούνια, απορρυπαντικά, αρώματα.
- Οι χρωστικές των υφασμάτων.
- Η επαφή με χημικά του καουτσούκ, των ελαστικών ή του λάτεξ.
- Η επαφή με φυτά όπως η τσουκνίδα, ο δηλητηριώδης κισσός, η δηλητηριώδης δρυς κ.λπ.
- Η έκθεση σε χημικά (π.χ. χρώμιο) στον χώρο εργασίας.
Αν και συνήθως τα εξανθήματα είναι διαχειρίσιμα και δεν οφείλονται σε κάτι σοβαρό, υπάρχουν περιπτώσεις όπου απαιτείται άμεση αξιολόγηση από έναν γιατρό. Αυτό είναι απαραίτητο όταν το εξάνθημα:
- Αναπτύσσεται σε όλο το σώμα (μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη ή αλλεργική αντίδραση).
- Αρχίζει να δημιουργεί φλύκταινες, φουσκάλες ή πληγές (μπορεί να οφείλεται σε αλλεργία, αντίδραση σε φάρμακο ή κάποιο εσωτερικό αίτιο).
- Συνοδεύεται από πόνο.
- Μολυνθεί. Ενδείξεις μόλυνσης είναι η εμφάνιση κίτρινου ή πρασινωπού υγρού, η διόγκωση, ο σχηματισμός κρούστας, ο πόνος, το αίσθημα καύσου στην περιοχή κ.λπ.
- Συνοδεύεται από πόνο στις αρθρώσεις ή πονόλαιμο.
- Συνοδεύεται από «δέκατα» (σωματική θερμοκρασία λίγο υψηλότερη από το φυσιολογικό).
Τον γιατρό πρέπει να συμβουλευθείτε αμέσως και αν το εξάνθημα εκδηλώθηκε έπειτα από τσίμπημα εντόμου ή δάγκωμα ζώου.
Στο νοσοκομείο πρέπει να πάτε αμέσως αν το εξάνθημα συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Αίσθημα σφιξίματος ή κνησμού στο λαιμό.
- Δυσκολίες στην αναπνοή.
- Διόγκωση του προσώπου ή των άκρων.
- Πυρετό (από 38 βαθμούς Κελσίου και πάνω).
- Πνευματική σύγχυση, ζάλη, πόνο στο κεφάλι ή στον αυχένα.
- Επαναλαμβανόμενους εμέτους ή διάρροια.
- Δυσκαμψία στον αυχένα.