Ουροφολιτροπίνη

 

Προσοχή!

• Πριν από την έναρξη της θεραπείας σηµαντικό θεωρείται να εξετάζεται η ασθενής για υποθυρεοειδισµό, κολπική αιµορραγία, ανεπάρκεια αδρενοκορτικοειδών, ύπαρξη όγκου στην υπόφυση ή στον υποθάλαµο, κύστες ωοθήκης, τυχόν αλλεργική αντίδραση στη δραστική ή σε άλλες ορµόνες, φάρµακα, τροφές, χρωστικές ή συντηρητικά.

• Πριν από την έναρξη της θεραπείας πρέπει να ενηµερώνεται ο γιατρός για όλα τα φάρµακα, τα βότανα, τα µη συνταγογραφούµενα φάρµακα ή τα συµπληρώµατα διατροφής που πιθανόν να χρησιµοποιεί η ασθενής. Επίσης πρέπει να αναφέρεται στο αν καπνίζει, καταναλώνει αλκοόλ ή είναι χρήστης παράνοµων ουσιών διότι κάποιο ή κάτι από αυτά µπορεί να αλληλεπιδρά µε το φάρµακο.

• Στο σηµείο της ένεσης µπορεί να προκληθεί τοπική αντίδραση αλλεργικού τύπου, για την οποία θεωρείται υπεύθυνη η λακτόζη (έκδοχο του σκευάσµατος). Εποµένως σε ασθενείς µε δυσανεξία στη λακτόζη αυτή η αντίδραση πρέπει να λαµβάνεται σοβαρά υπόψη.

• Είναι πολύ σηµαντικό να παρακολουθείται η εξέλιξη της θεραπείας µε διαδοχικά υπερηχογραφήµατα (έλεγχος του µεγέθους των ωοθυλακίων) και µέτρηση των οιστρογόνων στο αίµα ώστε να διαπιστωθεί η καταλληλότητα του σκευάσµατος και να αποφευχθούν τυχόν ανεπιθύµητες αντιδράσεις, όπως, π.χ., το σύνδροµο υπερδιέγερσης ωοθηκών και οι πολλαπλές κυήσεις (πολύδυµες).

Γενικές πληροφορίες

Η ουροφολιτροπίνη είναι µια φαρµακευτικά παραγόµενη υποφυσιακή γοναδοτροπίνη που ανήκει στα φάρµακα γονιµότητας και είναι ταυτόσηµη µε τη θυλακιοτρόπο ορµόνη (FSH, Follicle-Stimulating Hormone) που εκκρίνεται από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης.

Τρόπος δράσης

Διεγείρει την ανάπτυξη ωοθυλακίου σε γυναίκες µε υποθαλαµο-υποφυσιακή δυσλειτουργία. Επίσης συµβάλλει στη διέγερση πολλαπλής ωοθυλακικής ανάπτυξης σε γυναίκες που υποβάλλονται σε τεχνικές υποβοηθούµενης σύλληψης.

Ενδείξεις

• Η ουροφολιτροπίνη ενδείκνυται για τη διέγερση της ανάπτυξης ενός ωοθυλακίου σε γυναίκες µε υποθαλαµο-υποφυσιακή δυσλειτουργία που συνυπάρχει είτε µε ολιγοµηνόρροια είτε µε αµηνόρροια. Οι γυναίκες αυτές ανήκουν σύµφωνα µε την Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) στην οµάδα ΙΙ*.
• Ενδείκνυται επίσης για τη διέγερση πολλαπλής ωοθυλακικής ανάπτυξης σε γυναίκες που υποβάλλονται σε αγωγή υπερωοθυλακιορρηξίας για τεχνητή γονιµοποίηση (I.V.F. - In Vitro FertiliZation).

* Σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας (Π.Ο.Υ.) στην οµάδα I ανήκουν οι γυναίκες που πάσχουν από σοβαρή ανεπάρκεια του άξονα υποθαλάµου-υπόφυσης. Αυτές παρουσιάζουν αµηνόρροια ενώ δεν παράγουν τις γοναδοτροπίνες FSH και LH.
Στην οµάδα II ανήκουν γυναίκες που παρουσιάζουν δυσλειτουργία του άξονα υποθαλάµου-υπόφυσης µε συνέπεια την ύπαρξη διαταραχών όπως αµηνόρροια, ανεπάρκεια ωχρινικής φάσης κ.ά. Εδώ ανήκουν και οι γυναίκες που πάσχουν από τη νόσο των πολυκυστικών ωοθηκών (PCOD), οι οποίες συνήθως χαρακτηρίζονται από παχυσαρκία, διαταραχές της έµµηνης ρύσης, υπογονιµότητα και διόγκωση των ωοθηκών.

Αντενδείξεις

• Υπερευαισθησία στις εµµηνοπαυσιακές γοναδοτροπίνες ή σε κάποιο έκδοχο του σκευάσµατος.
• Εγκυµοσύνη.
• Διόγκωση των ωοθηκών ή σε κύστεις των ωοθηκών που δεν έχουν δηµιουργηθεί από τη νόσο των πολυκυστικών ωοθηκών.
• Αιµορραγίες άγνωστης αιτίας.
• Καρκινώµατα ωοθηκών, µήτρας ή µαστού.
• Όγκοι στην υπόφυση ή στον υποθάλαµο.

Επίσης αντενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει αποτελεσµατική απόκριση.

Αλληλεπιδράσεις

Δεν αναφέρεται σηµαντική αλληλεπίδραση της ουροφολιτροπίνης µε άλλα φαρµακευτικά σκευάσµατα. Συνδυασµός της µε ουσίες που χρησιµοποιούνται για τη διέγερση της ωορρηξίας προκαλεί δυνητικά αυξηµένη ωοθυλακική απόκριση.

Δοσολογία - Tρόπος χορήγησης

Ενίεται ενδοµυϊκά ή υποδόρια. Το δοσολογικό σχήµα προσαρµόζεται και εξατοµικεύεται ανάλογα µε την περίπτωση αλλά και την απόκριση της ασθενούς:

• Σε γυναίκες µε υποθαλαµο-υποφυσιακή δυσλειτουργία, αλλά και σε πάσχουσες από τη νόσο των πολυκυστικών ωοθηκών, στόχος της θεραπείας είναι η ανάπτυξη ενός ώριµου ωοθυλακίου, από το οποίο το ωάριο θα απελευθερωθεί µετά τη χορήγηση χοριακής γοναδοτροπίνης (HCG). Η θεραπεία αρχίζει στη διάρκεια των πρώτων 7 ηµερών του καταµήνιου κύκλου συνήθως µε 75-150 IU την ηµέρα και ρυθµίζεται έτσι ώστε να επιτευχθεί µια ικανοποιητική απόκριση.
• Σε γυναίκες που υποβάλλονται σε αγωγή υπερωοθυλακιορρηξίας για την όποια τεχνική υποβοηθούµενης σύλληψης, συνήθως ενίενται 150-225 IU την ηµέρα αρχίζοντας τη 2η ή 3η ηµέρα του κύκλου ενώ 24-28 ώρες µετά την τελευταία ένεση χορηγούνται µέχρι 10.000 IU χοριακής γοναδοτροπίνης (HCG) για την επαγωγή τελικής ωοθυλακικής ωρίµανσης.

Υπερδοσολογία

Αναµένεται εκδήλωση συνδρόµου ωοθυλακικής υπερδιέγερσης που χαρακτηρίζεται από µεγάλες ωοθηκικές κύστεις που έχουν την τάση να ρήγνυνται.

Ανεπιθύµητες ενέργειες

• Πνευµονικές και αγγειακές επιπλοκές.
• Σύνδροµο ωοθηκικής υπερδιέγερσης: πόνοι στην κατώτερη κοιλιακή χώρα, συνδυαζόµενοι µε ναυτία, τάση προς εµετό και αύξηση βάρους. Σε σπάνιες περιπτώσεις το σύνδροµο µπορεί να συνοδεύεται από συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά και στο θώρακα, αλλά και από σοβαρότερες θροµβοεµβολικές επιπλοκές.
• Ωοθηκική διόγκωση.
• Κύστεις στις ωοθήκες.
• Πόνος στο υπογάστριο.
• Ευαισθησία στην ουροφολιτροπίνη.
• Πυρετός που µπορεί να συνοδεύεται από ρίγη, µυοσκελετικούς πόνους, πονοκέφαλο και κόπωση.
• Γαστρεντερικά συµπτώµατα: ναυτία, εµετός, διάρροια, πόνος στο στοµάχι.
• Δερµατολογικά συµπτώµατα: ξηροδερµία, ερύθηµα, τριχόπτωση, κνίδωση.

Περισσότερο συχνές είναι ο πόνος στο υπογάστριο και τοπικά η ερυθρότητα στο σηµείο της ένεσης. Λιγότερο συχνά αναφέρεται ο πόνος στο στοµάχι, πυρετός, ρίγη, ναυτία, εµετός, ερυθρότητα του δέρµατος και οίδηµα των κάτω άκρων.

Κύηση - Γαλουχία

Μελέτες σε ζώα και σε εγκύους γυναίκες έδωσαν θετικά στοιχεία εµβρυϊκών ανωµαλιών. Για το λόγο αυτό, το συγκεκριµένο φάρµακο δεν πρέπει να χορηγείται σε γυναίκες που είναι έγκυες ή πρόκειται να µείνουν έγκυες. Δεν υπάρχουν µελέτες που να υποστηρίζουν την ασφαλή χρήση του φαρµάκου κατά τη γαλουχία.

Φύλαξη

Πρέπει να φυλάσσεται σε θερµοκρασία περιβάλλοντος (3-25°C) και να προστατεύεται από το φως.

Εµπορικά σκευάσµατα

Altermon, Faran
ly.pd.inj, 75 IU/VIAL, 150 IU/VIAL