Οι φαρμακοβιομηχανίες αναζητούν στη φύση μυστικά θεραπειών

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε από τον Ντέιβιντ Νιούμαν του τμήματος φυσικών προϊόντων του Εθνικού Καρκινολογικού Ινστιτούτου των Η.Π.Α., αναφέρεται πως από τις 1.000 νέες χημικές οντότητες που καταγράφηκαν στο διάστημα 1981-2006, περισσότερες από το ένα τέταρτο ήταν φυσικά προϊόντα ή παράγωγα φυσικών προϊόντων. Στα αντικαρκινικά φάρμακα, η αναλογία φτάνει στο μισό.

Οι φαρμακοβιομηχανίες αναζητούν και πάλι θεραπείες προερχόμενες από υλικά που αναπτύσσονται στη φύση. Σε ένα εργαστήριο της Σαγκάης, δεκάδες επιστήμονες μελετούν πώς θα μετατρέψουν φάρμακα που περιγράφονται σε κινεζικά κείμενα γραμμένα πριν από 2.000 χρόνια σε σύγχρονες δυτικές ιατρικές θεραπείες. Το Ινστιτούτο Ιατρικών Υλικών της Σαγκάης (SΙΜΜ), το οποίο ιδρύθηκε στη δεκαετία του 1930 και την τελευταία δεκαετία έχει ενισχυθεί μέσω της συνεργασίας του με διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες, είναι ένας από τους πολλούς οργανισμούς που ευελπιστούν σε νέες ιατρικές ανακαλύψεις εμπνευσμένες από την αρχαία γνώση.

Θεωρητικά η έλξη που ασκεί η προοπτική να μελετηθούν τα φυσικά συστατικά που χρησιμοποιούνται σε παραδοσιακούς πολιτισμούς για να αναπτυχθούν σύγχρονα φάρμακα είναι σαφέστατη, επισημαίνει ο ’ντριου Τζακ στους «Financial Times». Η προσέγγιση αυτή οδήγησε στην εμφάνιση σημαντικών θεραπειών. Η ανάπτυξη της ασπιρίνης ως παυσίπονου ξεκίνησε ιστορικά από τη φλούδα της ιτιάς, ενώ το artemether, που χορηγείται κατά της ελονοσίας, προήλθε από ένα κινεζικό φυτό που χρησιμοποιούνταν επί αιώνες ως θεραπεία για τους πυρετούς.

Στην πράξη όμως, η προσαρμογή τέτοιων ουσιών στη δυτική ιατρική αποδείχθηκε δύσκολη. Πρώτον, επειδή μεγάλο μέρος αυτής της ιατρικής γνώσης χάθηκε και εξακολουθεί να χάνεται με τον εκσυγχρονισμό, ιδιαίτερα στους αφρικανικούς και λατινοαμερικανικούς πολιτισμούς όπου τίποτε δεν ήταν γραπτό. Δεύτερον, επειδή όπου υπάρχουν κείμενα και συνεχής πρακτική, όπως στην ινδική αγιουρβεδική και στην κινεζική παραδοσιακή ιατρική, χρησιμοποιούνται συστατικά φυτών που περιέχουν ένα περίπλοκο μείγμα διαφορετικών και συχνά ασταθών ουσιών, σε ποικίλες συγκεντρώσεις, τα οποία μπορεί να δρουν σε διαφορετικές ασθένειες-στόχους σε ένα πρόσωπο. Η δυτική φαρμακευτική βιομηχανία δουλεύει, αντιθέτως, απομονώνοντας συστατικά που ενεργούν σε έναν και μόνο στόχο και διασφαλίζοντας ότι μπορούν να αναπαραχθούν με ασφάλεια και να ελεγχθούν ενδελεχώς όσον αφορά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους.

Μολονότι έχει αποδειχθεί δύσκολο να συμβαδίσουν η παραδοσιακή και η δυτική ιατρική, πρόσφατα τονώθηκε το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων προερχόμενων από συστατικά που υπάρχουν στη φύση – σε αντίθεση με τα πολλά φάρμακα που παρασκευάζονται από συστατικά με χημική σύνθεση. Εταιρείες όπως η Chi-Μed στην Κίνα και η Νicolas Ρiramal στην Ινδία έχουν κάνει μερικές από τις πιο ελπιδοφόρες έρευνές τους με φυσικά συστατικά που δεν συνδέονται με ιστορικές θεραπείες. Οι στατίνες, τα φάρμακα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις κατά της χοληστερίνης, απομονώθηκαν αρχικά από τη μούχλα. Η κυκλοσπορίνη, που χρησιμοποιείται για να εμποδιστεί η απόρριψη μεταμοσχευμένων οργάνων, προήλθε από ένα δείγμα νορβηγικού εδάφους. Το Τamiflu, το γνωστό αντιγριπικό, συντίθεται από ένα υλικό που προέρχεται από ένα είδος κινεζικού άνηθου.

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε από τον Ντέιβιντ Νιούμαν του τμήματος φυσικών προϊόντων του Εθνικού Καρκινολογικού Ινστιτούτου των Η.Π.Α., αναφέρεται πως από τις 1.000 νέες χημικές οντότητες που καταγράφηκαν στο διάστημα 1981-2006, περισσότερες από το ένα τέταρτο ήταν φυσικά προϊόντα ή παράγωγα φυσικών προϊόντων. Στα αντικαρκινικά φάρμακα, η αναλογία φτάνει στο μισό.