Μπορούμε να προβλέψουμε την εξέλιξη της υγείας μας;

Μια νέα μη επεμβατική και ανώδυνη μέθοδος, που χρησιμοποιεί υπερήχους για τον έλεγχο των αγγείων υπόσχεται πιο εύστοχη πρόγνωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Η μέτρηση του πάχους του έσω χιτώνα των αγγείων, με βάση τελευταίες έρευνες, βοηθά τους ειδικούς να κατανοήσουν την αθηρωμάτωση, τη σοβαρότητά και την εξέλιξή της και ταυτόχρονα να οδηγηθούν στην έγκαιρη διάγνωση.

Η πρόβλεψη δηλαδή σχετίζεται με την ηλικία των αγγείων και όχι με τη χρονολογική ηλικία του ατόμου και η νέα μέθοδος μπορεί να προβλέψει την ύπαρξη αθηρωμάτωσης σε άλλο σημείο του σώματος και ιδιαίτερα την παρουσία στεφανιαίας νόσου.

Προβλέποντας ουσιαστικά την εξέλιξη της υγείας ενός ανθρώπου, μειώνονται οι κίνδυνοι, σχεδιάζεται καλύτερα η κλινική αντιμετώπιση και βελτιώνονται οι προσδοκίες των ασθενών, οι οποίοι –από την ύπαρξη απλών παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση ή τα αυξημένα λιπίδια– φτάνουν μετά από αρκετό χρονικό διάστημα, συνήθως 5-10 ετών, να εμφανίσουν έμφραγμα ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Σύμφωνα με τον Βασίλειο Κώτση, αναπληρωτή καθηγητή του ΑΠΘ και πρόεδρο της Ομάδας Εργασίας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης για την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τους υψηλού κινδύνου ασθενείς, «αν έχετε οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, αορτικό ανεύρυσμα ή πάσχετε από κακή κυκλοφορία αίματος, εάν καπνίζετε, έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη ή υψηλή χοληστερόλη, τότε η μέτρηση του έσω μέσου χιτώνα των καρωτίδων αρτηριών είναι αυτό που πραγματικά μπορεί να σας σώσει τη ζωή».

Η αρτηριοσκλήρυνση ή αθηροσκλήρωση

Ως γνωστόν, η αρτηριοσκλήρυνση ή αθηροσκλήρωση, είναι μια εκφυλιστική πάθηση, από τις πιο γνωστές και σοβαρές, των μεσαίων και μεγάλων αρτηριών. Οφείλεται κυρίως στο σύγχρονο τρόπο ζωής, στις κακές διατροφικές συνήθειες και στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος που είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικοί παράγοντες για το κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπου. Προσβάλλει μικρές και μεγάλες ηλικίες και προκαλείται λόγω της δημιουργίας μιας πλάκας, που λέγεται αθήρωμα, στο εσωτερικό τοίχωμα των αγγείων.

Μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισης αρτηριοσκλήρυνσης είναι το κάπνισμα και η υπέρταση, ενώ δευτερευόντως ενοχοποιούνται ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, το άγχος και η οικογενειακή προδιάθεση. Η ασθένεια μπορεί να εκδηλωθεί με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα του μυοκαρδίου και περιφερική αρτηριοπάθεια. Σε αρκετές δυτικές χώρες μάλιστα η αρτηριοσκλήρυνση καταγράφεται ως η πρώτη αιτία θανάτου.

Πώς λειτουργεί η νέα μέθοδος

«Το αρτηριακό τοίχωμα της καρωτίδας αρτηρίας αποτελείται από τρεις ανατομικά διακριτές στοιβάδες: τον έσω, τον μέσο και τον έξω χιτώνα, οι οποίες χωρίζονται από δυο λεπτές ελαστικές μεμβράνες την έσω και την έξω. Η αθηροσκλήρωση είναι νόσος του έσω χιτώνα», εξηγεί ο Δρ Κώτσης.

Και προσθέτει ότι «οι αθηρωσκληρωτικές αλλαγές στο αγγειακό τοίχωμα είναι προοδευτικές. Το αρχικό στάδιο περιλαμβάνει την πάχυνση του έσω χιτώνα και της αφρώδους μετατροπής των κυττάρων (μακροφάγα με συσσώρευση χοληστερόλης), σε επόμενο στάδιο γίνεται ο σχηματισμός πλάκας, η οποία περιορίζει την αιματική ροή και σε τελικό στάδιο γίνεται η ρήξη της πλάκας και εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή στεφανιαίας νόσου».

Για την ιδία ηλικία όμως δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την ίδια αγγειακή ηλικία και είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να είναι 50 ετών και να έχει αγγειακή ηλικία 70 ετών, να παρουσιάζει δηλαδή πρώιμη αθηροσκλήρωση (Early Vascular Ageing=EVA) μια κατάσταση δηλαδή με πρώιμη αγγειακή γήρανση και καταστροφή. Μια πρόβλεψη της βλάβης σε αρχικό στάδιο (στάδιο Ι ή ΙΙ) και η επιθετική τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου συμβάλλει στην έγκαιρη πρόληψη αγγειακών και στεφανιαίων επεισοδίων.