Μικρό το όφελος από τις διαφημίσεις φαρμάκων στα ΜΜΕ

Η απευθείας προώθηση συνταγογραφούμενων προϊόντων στους ασθενείς μέσα από την τηλεόραση, τον Τύπο, το ραδιόφωνο και το ίντερνετ, αυτή τη στιγμή επιτρέπεται μόνο από τις νομοθεσίες των Η.Π.Α. και της Ν. Ζηλανδίας.

Στην Ευρώπη αναμένεται το προσεχές διάστημα να υιοθετηθεί μια πιο «ήπια» εκδοχή αυτών, η οποία θα επιτρέπει την προώθηση πληροφοριακού υλικού στους ασθενείς, όχι όμως με τη μορφή της απευθείας διαφήμισης μέσω των ΜΜΕ.

Η απευθείας διαφήμιση συνταγογραφούμενων φαρμάκων στο καταναλωτικό κοινό μέσα από τα ΜΜΕ, η οποία συχνά απαιτεί την επένδυση μεγάλων χρηματικών ποσών για την πραγματοποίησή της (μόνο κατά το 2005 υπολογίζεται ότι ξοδεύτηκαν γύρω στα 3 δισ. δολάρια), δεν αποφέρει τελικά τα αναμενόμενα έσοδα στις φαρμακευτικές εταιρείες. Παράλληλα, αποτελεί πρακτική προώθησης των πωλήσεων πολύ λιγότερο αποτελεσματική σε σχέση με άλλες πρακτικές, όπως η πρόσωπο-με-πρόσωπο προώθηση των συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων σε γιατρούς και επαγγελματίες υγείας ή μέσω ιατρικών επισκεπτών και εκπροσώπων των εταιρειών.

Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξαν ερευνητές των πανεπιστημίων Χάρβαρντ (Η.Π.Α.) και Αλμπέρτα (Καναδάς) έπειτα από μελέτη τους, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση British Medical Journal.

Η απευθείας προώθηση συνταγογραφούμενων προϊόντων στους ασθενείς μέσα από την τηλεόραση, τον Τύπο, το ραδιόφωνο και το ίντερνετ, αυτή τη στιγμή επιτρέπεται μόνο από τις νομοθεσίες των Η.Π.Α. και της Ν. Ζηλανδίας. Στην Ευρώπη αναμένεται το προσεχές διάστημα να υιοθετηθεί μια πιο «ήπια» εκδοχή αυτών, η οποία θα επιτρέπει την προώθηση πληροφοριακού υλικού στους ασθενείς, όχι όμως με τη μορφή της απευθείας διαφήμισης μέσω των ΜΜΕ.

Η ομάδα των Αμερικανών και Καναδών ερευνητών σύγκρινε τις πωλήσεις συγκεκριμένων συνταγογραφούμενων φαρμάκων πριν και μετά τη διαφήμισή τους στα ΜΜΕ, όπως αυτές αποτυπώνονταν στα συνταγογραφικά στατιστικά δεδομένα 2.700 φαρμακείων. Αυτό που διαπιστώθηκε ήταν ότι δεν υπήρχε καμία σχεδόν διαφορά στις πωλήσεις, πριν και μετά τη διαφήμιση των φαρμάκων. Σε μία μόνο περίπτωση παρατηρήθηκε μια προσωρινή αύξηση της τάξης του 40% στις πωλήσεις των φαρμάκων μετά τη διαφήμισή τους, η οποία όμως ήταν σύντομης διάρκειας, καθώς σταδιακά ο ρυθμός πωλήσεων επανήλθε στα επίπεδα προ της διαφήμισης.

Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Στίβεν Σούμεραϊ, προσπαθώντας να εξηγήσει το περιορισμένο αντίκτυπο στις πωλήσεις της απευθείας διαφήμισης φαρμάκων στο καταναλωτικό κοινό, αναφέρει:

«Τα φάρμακα δεν αποτελούν “τυπικά” καταναλωτικά προϊόντα. Ένα άτομο θα πρέπει να δει τη διαφήμιση, να πειστεί από αυτή, να έρθει σε επαφή με κάποιο γιατρό για ραντεβού, να εμφανιστεί στο ραντεβού, να αναλύσει στο γιατρό την πάθησή του και τα όσα έχει ακούσει για το συγκεκριμένο φάρμακο, να μπορέσει να πείσει το γιατρό σχετικά με το γιατί είναι προτιμότερο το φάρμακο που είδε στη διαφήμιση σε σχέση με εναλλακτικές επιλογές και, τέλος, να πάει στο φαρμακείο για την εκτέλεση της συνταγής. Από τη διαφήμιση μέχρι την αγορά του φαρμάκου μεσολαβεί μια αλυσίδα συμβάντων, η οποία ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να σπάσει».

Σε παρόμοια συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της απευθείας διαφήμισης συνταγογραφούμενων φαρμάκων στους καταναλωτές κατέληξε και έρευνα του μη κερδοσκοπικού Οργανισμού Kaiser Family Foundation, η οποία έδειξε ότι ενώ το 91% των ενήλικων ερωτώμενων είχαν δει ή ακούσει διαφημίσεις φαρμάκων στα ΜΜΕ, μόνο το 1/3 από αυτούς μίλησε τελικά στο γιατρό του για κάποιο από αυτά και μόνο οι μισοί εξ αυτών έλαβαν τελικά συνταγή για τα συγκεκριμένα φάρμακα.