Λύση στο πρόβλημα της εξάντλησης σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια

Πρόσφατη μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, ρίχνει νέο φως στο θέμα της μυϊκής κόπωσης και της σωματικής αδυναμίας. Προτείνει μια διαφορετική αιτιολόγηση του μυϊκού κάματου σε μοριακό επίπεδο και προσφέρει μια καινούργια θεραπεία, η οποία πιστεύεται ότι θα μπορεί μελλοντικά να εφαρμοστεί τόσο για την ανακούφιση ανθρώπων που ασκούνται έντονα όσο και για την αντιμετώπιση της φυσικής εξάντλησης σε καρδιοπαθείς.

Σύμφωνα με τους ερευνητές η μυϊκή αδυναμία (σωματική ή καρδιακή) οφείλεται στη δυσλειτουργία των ιοντικών διαύλων ασβεστίου που υπάρχουν στις μυϊκές ίνες.

Μετά την ανακάλυψη αυτή, που δίνει μια διαφορετική αιτιολόγηση στη δημιουργία του αισθήματος του κάματου, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κολούμπια προχώρησαν ακόμη παραπέρα: εντοπίζοντας το πρόβλημα που καθιστά ελαττωματικές τις αντλίες ασβεστίου στις μυϊκές ίνες, προσπάθησαν να το επιλύσουν κατασκευάζοντας μια ουσία που δρα στοχευμένα στις αντλίες αυτές και επαναφέρει τη φυσιολογική τους λειτουργία.

Ο μυϊκός κάματος και η γενικότερη σωματική εξάντληση που εμφανίζονται μετά από έντονη και επίπονη φυσική δραστηριότητα αποτελεί εδώ και πολλές δεκαετίες αντικείμενο έρευνας των φυσιολόγων, οι οποίοι, προσπαθώντας να βρουν τρόπους για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, έχουν προτείνει κατά καιρούς πιθανούς μηχανισμούς για τη δημιουργία του αισθήματος της κόπωσης.

Στο ίδιο πνεύμα έχουν κινηθεί και οι έρευνες για την αιτιολόγηση της ανεπάρκειας του καρδιακού μυός, της οποίας τα αποτελέσματα εκδηλώνονται ως σωματική εξάντληση και ως αδυναμία στην επιτέλεση μιας σειράς λειτουργιών και δραστηριοτήτων.

Η κυρίαρχη αντίληψη ακόμη και σήμερα είναι ότι οι σωματικοί μύες κουράζονται εξαιτίας της συσσώρευσης γαλακτικού οξέος στις μυϊκές ίνες. Ο μηχανισμός όμως με τον οποίο το γαλακτικό οξύ δημιουργεί το αίσθημα της εξάντλησης και τη μυϊκή αδυναμία δεν είχε διαλευκανθεί πλήρως και επιπλέον τα τελευταία χρόνια αμφισβητήθηκε από μερίδα επιστημόνων.

Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία του αισθήματος της εξάντλησης σε ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα, αυτή έχει αποδοθεί στην περιορισμένη τροφοδοσία των μυών του σώματος με οξυγονωμένο αίμα, εξαιτίας της εξασθένησης της λειτουργίας της καρδιάς.

Πρόσφατη μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, ρίχνει νέο φως στο θέμα της μυϊκής κόπωσης και της σωματικής αδυναμίας. Προτείνει μια διαφορετική αιτιολόγηση του μυϊκού κάματου σε μοριακό επίπεδο και προσφέρει μια καινούργια θεραπεία, η οποία πιστεύεται ότι θα μπορεί μελλοντικά να εφαρμοστεί τόσο για την ανακούφιση ανθρώπων που ασκούνται έντονα όσο και για την αντιμετώπιση της φυσικής εξάντλησης σε καρδιοπαθείς.

Σύμφωνα με τους ερευνητές η μυϊκή αδυναμία (σωματική ή καρδιακή) οφείλεται στη δυσλειτουργία των ιοντικών διαύλων ασβεστίου που υπάρχουν στις μυϊκές ίνες. Έχει βρεθεί ότι η δυσλειτουργία αυτή εντοπίζεται σε διαύλους ιόντων ασβεστίου σε σκελετικές (σωματικές) μυϊκές ίνες του οργανισμού μετά από έντονη άσκηση, αλλά και στις καρδιακές ίνες των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.

Αποτέλεσμα της ελαττωματικότητας των διαύλων ασβεστίου είναι η διαφυγή των ιόντων αυτών στο εσωτερικό των μυϊκών ινών κατά τη φάση της μυϊκής χαλάρωσης, η οποία προκαλεί μειωμένη συσπαστική ικανότητα.

Αυτό διότι τα ιόντα ασβεστίου ενώ είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική λειτουργία των μυών, θα πρέπει κανονικά να επιστρέφουν στους χώρους αποθήκευσής τους κατά τη χαλάρωση του μυ και όχι να διαφεύγουν στο εσωτερικό των μυϊκών ινών.

Επιπλέον η ελαττωματική λειτουργία των διαύλων επιφέρει την ενεργοποίηση πρωτεολυτικών ενζύμων που καταστρέφουν τις πρωτεΐνες εκείνες, χάρη στις οποίες συσπώνται οι μυϊκές ίνες.

Και από τη στιγμή που οι μύες δεν μπορούν να συσπώνται κανονικά, ατροφούν και δημιουργείται στον οργανισμό το αίσθημα της αδυναμίας και της κόπωσης.

Μετά την ανακάλυψη αυτή, που δίνει μια διαφορετική αιτιολόγηση στη δημιουργία του αισθήματος του κάματου, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κολούμπια προχώρησαν ακόμη παραπέρα: εντοπίζοντας το πρόβλημα που καθιστά ελαττωματικές τις αντλίες ασβεστίου στις μυϊκές ίνες, προσπάθησαν να το επιλύσουν κατασκευάζοντας μια ουσία που δρα στοχευμένα στις αντλίες αυτές και επαναφέρει τη φυσιολογική τους λειτουργία.

Η ουσία αυτή δοκιμάστηκε με επιτυχία σε πειραματόζωα (ποντίκια), στα οποία διαπιστώθηκε ακολούθως αυξημένη φυσική δραστηριότητα και αντοχή και μειωμένη εξάντληση μετά από επίπονη σωματική άσκηση.

Επόμενος στόχος των επιστημόνων είναι η δοκιμή της ουσίας σε ανθρώπους με καρδιαγγειακά προβλήματα και έντονα σημάδια εξάντλησης, με την ελπίδα ότι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας των αντλιών ασβεστίου στις μυϊκές ίνες των ασθενών αυτών θα οδηγήσει στην ανακούφιση ή ακόμη και στην εξάλειψη των συμπτωμάτων της κόπωσης.

Η δημιουργία και η κυκλοφορία όμως ενός τέτοιου φαρμάκου, αν και ελπιδοφόρα, αποτελεί προς το παρόν μια μακροπρόθεσμη προοπτική καθώς, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, θα χρειαστούν πολλές μελέτες και κλινικές δοκιμές μέχρι να πραγματοποιηθεί η χορήγησή του στον άνθρωπο, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.