Χολολιθίαση χωρίς συμπτώματα!

Η χολολιθίαση αποτελεί μία από τις συχνότερες καλοήθεις παθήσεις των χοληφόρων. Περίπου το 20% του πληθυσμού θα παρουσιάσουν χολολιθίαση σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Από αυτούς τους ασθενείς, αναμένεται να παρουσιάσουν συμπτώματα το 1-4%, ετησίως. Συνολικά το 20% των ατόμων στους οποίους διαπιστώνεται χολολιθίαση θα καταστούν συμπτωματικοί τελικά μετά από 20 χρόνια παρακολούθησης.

Γιατί είναι πάντα απαραίτητη η ιατρική συμβουλή;

Συνήθως, σε ασυμπτωματικούς ασθενείς διαπιστώνεται παρουσία χολολιθίασης ως τυχαίο εύρημα σε έλεγχο με υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία για διερεύνηση άλλης παθολογικής κατάστασης.

Όλοι οι ασθενείς με χολολιθίαση ακόμα και αν είναι ασυμπτωματικοί οφείλουν να ζητούν ιατρική συμβουλή. Ο κλινικός ιατρός, συνήθως παθολόγος ή χειρουργός ή γαστρεντερολόγος, είναι αυτός που οφείλει να λάβει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και να εξετάσει τον ασθενή. Αυτό καθίσταται απαραίτητο ώστε να διευκρινιστεί πιθανή συμπτωματολογία (συνήθως επιγαστραλγία) που οδήγησε στον απεικονιστικό έλεγχο και να τεθεί ορθή διάγνωση.

Με βάση τα αυτά τα δεδομένα γεννάται ευλόγως το ερώτημα αν θα πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση (χολοκυστεκτομή) όλοι οι ασθενείς με χολολιθίαση. Οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες αναφέρουν ως ενδείξεις προφυλακτικής χολοκυστεκτομής τις παρακάτω:

• Μεγάλοι χολόλιθοι (>2εκ).
• Μικροί χολόλιθοι (<5mm.
• Πορσελανοειδής χοληδόχος κύστη.
• Πολύποδες χοληδόχου κύστης.
• Ηλικία.
• Ειδικές κατηγορίες ασθενών που εκτιμώνται από το θεράποντα ιατρό.

Οι κίνδυνοι για όσους αποφεύγουν το χειρουργείο

Οι μεγάλοι λίθοι στη χοληδόχο κύστη ενέχουν τον κίνδυνο ενσφήνωσης στον αυχένα της κύστης και πρόκλησης φλεγμονής (οξείας χολοκυστίτιδας).

Οι λίθοι με πολύ μικρό μέγεθος είναι δυνατόν να περάσουν δια του κυστικού πόρου στον χοληδόχο πόρο και να προκαλέσουν παγκρεατίτιδα ή ίκτερο.

Η απεικόνιση πορσελανοειδούς χοληδόχου κύστης στο υπερηχογράφημα εγείρει την υποψία παρουσίας πιθανής κακοήθειας και επομένως επισπεύδει τη χειρουργική επέμβαση προς διερεύνηση αυτής της σοβαρής παθολογικής κατάστασης.

Η παρουσία πολυπόδων στη χοληδόχο κύστη, ταυτόχρονα με χολολίθους, αποτελεί ένδειξη για επέμβαση καθώς έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.

Ασθενείς με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης (ηλικία <40 ετών) έχουν πολλές πιθανότητες εμφάνισης συμπτωμάτων σε κάποια στιγμή της ζωής τους και γι?αυτό το λόγο μπορεί να γίνει σύσταση για προφυλακτική χολοκυστεκτομή.

Οι ειδικές κατηγορίες αφορούν ασθενείς με συνυπάρχοντα σακχαρώδη διαβήτη, αιμοσφαιρινοπάθειες, κίρρωση ήπατος καθώς και μεταμοσχευθέντες ασθενείς. Παλαιότερα σε όλους αυτούς υπήρχε σύσταση για προφυλακτική χολοκυστεκτομή επί παρουσίας ασυμπτωματικής χολολιθίασης. Σήμερα, μόνο οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και χολολιθίαση είναι υποψήφιοι για χειρουργική επέμβαση, αν και ακόμα τα δεδομένα δεν είναι απολύτως ξεκάθαρα. Αντίθετα, υπάρχει σαφής ένδειξη για προφυλακτική χολοκυστεκτομή σε ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε βαριατρική επέμβαση για παχυσαρκία και έχουν χολολιθίαση, αφού οι ορμονικές μεταβολές είναι πιθανόν να επιφέρουν επιπλοκές από τη χοληδόχο κύστη, ενώ μια δεύτερη επέμβαση δεν είναι επιθυμητή.

Επέμβαση εκλογής η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή

Πρέπει να τονιστεί ότι σε όλες τις περιπτώσεις που συνιστάται προφυλακτική χολοκυστεκτομή επί ασυμπτωματικής χολολιθίασης, η επέμβαση εκλογής είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Η λαπαροσκοπική εκτομή σήμερα είναι μια ασφαλής επέμβαση με πολλά πλεονεκτήματα (νοσηλεία μια ημέρα, λιγότερος πόνος, επάνοδος σε δραστηριότητες ακόμα και σε 24 ώρες μετά το χειρουργείο, καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα) που πρέπει όμως να γίνεται από χειρουργούς ειδικευμένους στη λαπαροσκόπηση προς ελαχιστοποίηση και αποφυγή δυσάρεστων επιπλοκών. Μετά τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν καμία μεταβολή ως προς τη δίαιτά τους, ενώ δεν διαταράσσεται η φυσιολογική λειτουργία του πεπτικού.

Επομένως, κάθε ασθενής στον οποίο διαπιστώνεται παρουσία λίθων στη χοληδόχο κύστη ως τυχαίο εύρημα οφείλει να εξετάζεται από ειδικό ιατρό, ενώ η σύσταση για προφυλακτική χολοκυστεκτομή πρέπει να πληροί τα παραπάνω κριτήρια ώστε να αποφεύγονται μη απαραίτητες χειρουργικές επεμβάσεις.

Περισσότερες πληροφορίες: Θόδωρος Πιπέρος, γενικός χειρουργός, Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τηλέφωνα: 6977098427, 2110103800-2751301413

theo.piperos@gmail.com