Η υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών σκοτώνει

Έρευνες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων στη Σουηδία (European Centre for Disease Prevention and Control), αλλά και του πανεπιστημιακού νοσοκομείου «Αττικόν», αναφέρουν ότι το 75% των Ελλήνων «βομβαρδίζεται» χωρίς λόγο με αντιβιοτικά. Οι Έλληνες συγκριτικά με τους κατοίκους των χωρών της Βόρειας Ευρώπης χρησιμοποιούν 256 φορές περισσότερες κεφαλοσπορίνες –χάπια για ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού– και καταναλώνουν 30 φορές περισσότερα αντιβιοτικά ερυθρομυκίνης.

Δραματικές επιπτώσεις στην υγεία των Ελλήνων έχει η υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών. Η χώρα μας επί επτά χρόνια κρατάει σταθερά την πρώτη θέση ανάμεσα σε 28 ευρωπαϊκές χώρες στη χρήση αυτών των φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Έρευνες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων στη Σουηδία (European Centre for Disease Prevention and Control), αλλά και του πανεπιστημιακού νοσοκομείου «Αττικόν», αναφέρουν ότι το 75% των Ελλήνων «βομβαρδίζεται» χωρίς λόγο με αντιβιοτικά. Οι Έλληνες συγκριτικά με τους κατοίκους των χωρών της Βόρειας Ευρώπης χρησιμοποιούν 256 φορές περισσότερες κεφαλοσπορίνες –χάπια για ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού– και καταναλώνουν 30 φορές περισσότερα αντιβιοτικά ερυθρομυκίνης.

’κρως ανησυχητικό είναι και το ότι στη χώρα μας έχουμε ήδη περάσει στην κατανάλωση αντιβιοτικών τρίτης γενιάς, με αποτέλεσμα υπερσύγχρονα φάρμακα να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν μικρόβια που έχουν καταστεί εξαιρετικά ανθεκτικά. Λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αντιβιοτικών, η ανθεκτικότητα των μικροβίων ξεπερνά το 70%.

Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που σαρώνουν οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, με αποτέλεσμα να έχουμε ως χώρα το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας.

Σήμερα, παγκοσμίως κυκλοφορούν περισσότερα από 160 είδη αντιβιοτικών, πολλά από τα οποία έχουν ήδη «εξουδετερωθεί». Η ανακάλυψη καινούριων αντιβιοτικών λιμνάζει, αφού κανένα πραγματικά νέο αντιβιοτικό δεν έχει κυκλοφορήσει από το 1990 σε παγκόσμια κλίμακα και ούτε αναμένεται να κυκλοφορήσει στα επόμενα 15 χρόνια από σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι ασθενείς, γιατροί, φαρμακοποιοί και φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει να «επιβιώσουν» με τα υπάρχοντα.

Από το 2005 πανελλαδική έρευνα της Δ΄ Παθολογικής Κλινικής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου «Αττικόν» προειδοποιεί ότι ο πνευμονιόκοκκος έχει 40% αντοχή στα πενικιλινούχα φάρμακα και στις κεφαλοσπορίνες. Ο πνευμονιόκοκκος είναι το κύριο μικρόβιο που ευθύνεται για την πνευμονία, την ωτίτιδα και την ιγμορίτιδα.

Από δημοσκόπηση της ίδιας κλινικής που έγινε στο τέλος του 2007 διαπιστώθηκε ότι:

• Ένας στους τέσσερις ερωτώμενους έχει λάβει αντιβιοτικά το τελευταίο εξάμηνο.

• Κυριότερους λόγους για τη λήψη των αντιβιοτικών οι χρήστες θεωρούν τον πυρετό (54%), τον πόνο στο λαιμό (30%) και το βήχα (29%), δηλαδή τις λοιμώξεις από ιούς για τις οποίες είναι άχρηστα τα αντιβιοτικά.

• Επτά στους δέκα Έλληνες φυλάσσουν αντιβιοτικά στο σπίτι «για ώρα ανάγκης».

• Τέσσερις στις δέκα οικογένειες χορήγησαν αντιβιοτικά σε παιδιά μέχρι 14 ετών χωρίς συμμετοχή γιατρού, με μόνη ένδειξη πονόλαιμο ή πυρετό.

• ’τομα με ανώτατη μόρφωση, ηλικιωμένοι και γυναίκες χρησιμοποιούν συχνότερα αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή.

Μάλιστα σε 10.219 γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκαν μακροχρόνια αντιβιοτικά για λοιμώξεις αναπνευστικού διαπιστώθηκε θετική συσχέτιση με την επίπτωση θανατηφόρου καρκίνου του μαστού.

Επίσης δημοσιευμένη έρευνα στον ξένο τύπο έδειξε ότι παιδιά που έχουν πάρει περισσότερες από τρεις φορές αντιβιοτικά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους έχουν 50% αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν βρογχικό άσθμα.

Ποιος όμως είναι ο λόγος αυτής της υπερκατανάλωσης των αντιβιοτικών που εμφανίζεται στη χώρα μας;

• Οι ασθενείς ή οι συγγενείς τους που επιμένουν να τους δώσει ο γιατρός αντιβιοτικά και πολύ συχνά οι γιατροί που υποχωρούν. Πολλοί παρασύρονται από τις υποδείξεις των φίλων τους ή και από μόνοι τους αγοράζουν αντιβιοτικά.

Πάνω στο θέμα της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών από τους Έλληνες ασθενείς, η Ελένη Γιαμαρέλλου, καθηγήτρια παθολογίας-λοιμωξιολογίας και διευθύντρια της Δ΄ Παθολογικής Κλινικής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου «Αττικόν» σημειώνει:

«Πολλές μελέτες αποδεικνύουν ότι μειώνοντας την άσκοπη κατανάλωση των αντιβιοτικών, τα μικρόβια ξαναγίνονται ευαίσθητα στα αντιβιοτικά. Δεν κινδυνολογώ, αλλά εάν εμείς οι Έλληνες συνεχίσουμε να καταναλώνουμε αντιβιοτικά στους ίδιους ρυθμούς, θα αντιμετωπίσουμε μια επιστροφή στην προ των αντιβιοτικών εποχή, όπου μια απλή βακτηριακή λοίμωξη, όπως η ουρολοίμωξη, θα μπορεί να προκαλεί ακόμη και θάνατο. Η συνεχής ενημέρωση είναι απαραίτητη. Πολίτες, γιατροί, φαρμακοποιοί, όλοι μαζί πρέπει να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε αλόγιστα τα αντιβιοτικά».

«Το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών δεν είναι μόνο εθνικό πρόβλημα, έχει λάβει διεθνείς διαστάσεις», αναφέρει και η Μένη Μαλλιώρη, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Νόσων. «Η ενημέρωση του κοινού θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη σωστή διαχείριση του προβλήματος, γι’ αυτό καθιερώθηκε η 18η Νοεμβρίου ως «Ευρωπαϊκή Ημέρα των Αντιβιοτικών».

Η ενημέρωση είναι, λοιπόν, το κρίσιμο ζήτημα. Οι διεθνείς ημέρες έχουν το συμβολισμό τους. Όμως, όλοι μας πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Η υπερκατανάλωση φαρμάκων σκοτώνει.