Η νέα εξάρτηση της εποχής είναι στα συνταγογραφούμενα φάρμακα

Ένα άλλο προφίλ εξαρτημένων ατόμων που διαφέρει ριζικά από όσα ήταν γνωστά μέχρι σήμερα βρίσκεται, τον τελευταίο καιρό, στο επίκεντρο της προσοχής των επαγγελματιών υγείας που δραστηριοποιούνται στο χώρο των εξαρτήσεων.

Πρόκειται για ανθρώπους απολύτως λειτουργικούς, μέσης ηλικίας και πάνω, που λαμβάνουν αγωγή συνταγογραφούμενη από γιατρούς και εκδηλώνουν προβλήματα κατάχρησης. Είναι άτομα που αισθάνονται μοναξιά, αντιμετωπίζουν οικογενειακά προβλήματα ή προβλήματα προσαρμογής. Γι' αυτούς τους ανθρώπους, το φάρμακο αλλάζει ρόλο και ο λόγος, για τον οποίο το λαμβάνουν, διευρύνεται.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της παραπάνω περίπτωσης αποκαλύπτεται από τα περιστατικά που αντιμετωπίζουν οι αγροτικοί γιατροί στην ελληνική ύπαιθρο, όταν συναντούν άτομα της τρίτης ηλικίας που βιώνουν μοναξιά και πλήξη στην καθημερινότητά τους, λόγω της εγκατάλειψης πολλών από τις ασχολίες τους, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στην κατάχρηση ηρεμιστικών.

Το προφίλ αυτό περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής των Προγραμμάτων Προαγωγής Αυτοβοήθειας του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δρ. Ψυχολογίας του ΑΠΘ, Σωτήρης Λαϊνάς, επισημαίνοντας ότι πρόθεση των εν λόγω Προγραμμάτων είναι να εντάξουν στην ατζέντα των παρεμβάσεών τους, τα επόμενα χρόνια και τις εξαρτήσεις από νομίμως συνταγογραφούμενα ηρεμιστικά.

«Τα χαρακτηριστικά των εξαρτημένων ατόμων αλλάζουν και διευρύνονται. Σήμερα είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα της δεκαετίας του ΄80, όταν ξεκίνησαν τα πρώτα θεραπευτικά προγράμματα στη χώρα», αναφέρει χαρακτηριστικά. Εξηγεί ότι εκείνη την εποχή συμμετείχαν στα προγράμματα άνθρωποι με δύσκολη ζωή, με βαριά ψυχολογικά τραύματα, που είχαν βιώσει συνθήκες εγκλεισμού σε φυλακές ή που είχαν υποστεί κακοποίηση στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Αργότερα τα περιστατικά εξαρτήσεων συνδέθηκαν με τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας που κατέφευγαν στις ουσίες για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της καθημερινότητας.

«Μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, η κοινωνικοπολιτισμική κρίση που βιώνουμε, άλλαξε τα δεδομένα. Στόχος του ανθρώπου έγινε το γρήγορο και άμεσο, τα κέρδη μπήκαν πάνω από τους ανθρώπους και οι ίδιοι άρχισαν να αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. Με την οικονομική κρίση, μάλιστα, αυξήθηκαν κατακόρυφα και τα προβλήματα του τζόγου στην Ελλάδα, γεγονός που εξηγείται από τη διεθνή βιβλιογραφία», τονίζει ο κ. Λαϊνάς.

Εξαρτήσεις από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, τις ουσίες γενικότερα και τα τυχερά παιχνίδια βρίσκονται στο στόχαστρο των Προγραμμάτων Προαγωγής Αυτοβοήθειας του Τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ, από το 2001 μέχρι σήμερα στη Θεσσαλονίκη, τη Σητεία, τα Χανιά και τη Λάρισα. Η φιλοσοφία τους ανήκει στο δίκτυο των «στεγνών» προγραμμάτων του ΟΚΑΝΑ που επιδιώκουν την αλλαγή των συνηθειών του χρήστη σε βαθύ προσωπικό και ολιστικό επίπεδο, καθώς οι όποιες παρεμβάσεις δεν στοχεύουν μόνο στη διακοπή της χρήσης μιας ουσίας ή μιας συνήθειας, αλλά επιπλέον στην ομαλή και λειτουργική ένταξη των ανθρώπων αυτών στην κοινωνία.

ΑΠΕ-ΜΠΕ