Η αντιμετώπιση του ασθενή με πεπτικά ενοχλήματα το καλοκαίρι

Η νόσος

Το καλοκαίρι, στην περίοδο των διακοπών, εξαιτίας κυρίως της αλλαγής συνθηκών, υπάρχει περίπτωση να εµφανίσει συµπτώµατα διάρροιας, δυσκοιλιότητας, καθώς και σύνδροµο ευερέθιστου εντέρου.

Η διάρροια χαρακτηρίζεται από αυξηµένο όγκο, ρευστότητα ή συχνότητα των κενώσεων. Αντίθετα τα συµπτώµατα της δυσκοιλιότητας είναι η δυσχερής ή η σπάνια αποβολή κοπράνων και η σκληρότητα των κοπράνων ή η αίσθηση ατελούς κένωσης.

Σύνδροµο ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα) λέγεται η διαταραχή της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα που δηµιουργεί ένα σύνολο συµπτωµάτων από όλο το γαστρεντερικό. Τα επικρατέστερα από αυτά είναι πόνος στην κοιλιά, δυσκοιλιότητα ή διάρροια, και διάταση µετά από τα γεύµατα. Τα συµπτώµατα αυτά συνήθως πυροδοτούνται από το στρες ή από δυσκολία στην πέψη της τροφής.

Ο ασθενής

• Έχει αλλάξει το είδος της διατροφής του, τους ρυθµούς και τις καθηµερινές του συνήθειες. Η υγιεινή µεσογειακή δίαιτα, που περιλαµβάνει µεταξύ άλλων άφθονες φυτικές ίνες από τα φρούτα και τα λαχανικά, επηρεάζει το γαστρεντερικό σύστηµα αρκετών ταξιδιωτών.

• Το έντερο είναι εν πολλοίς ο καθρέφτης της διατροφής και της ψυχολογικής µας διάθεσης. Αυτό σηµαίνει ότι ακόµη και όσοι δεν έχουν πάει διακοπές αλλάζουν διατροφικές συνήθειες λόγω καλοκαιριού (περισσότερα φρούτα, λαχανικά, λαδερά, σαλάτες). Οι έξοδοι επίσης γίνονται συχνότερες, άρα το διατροφικό πρόγραµµα δεν τηρείται. Συχνά δε το στρες µπορεί να είναι αυξηµένο σε άτοµα της τρίτης ηλικίας που έχουν µείνει µόνα τους, καθώς όλοι οι οικείοι τους λείπουν σε διακοπές.

• Στην περίπτωση της κολίτιδας, ο ασθενής είναι συχνότερα γυναίκα (η συχνότητα εµφάνισης σε σχέση µε τους άνδρες είναι 3/1). Οι ορµονικές µεταβολές που προκαλούνται από την απότοµη αλλαγή των συνθηκών ταλαιπωρούν κάποιες φορές το γαστρεντερικό σύστηµα των γυναικών.

• O ασθενής βρίσκεται µακριά από το γιατρό του και πιθανόν µια τηλεφωνική επαφή µαζί του να είναι δύσκολη λόγω…διακοπών.

• Είναι ανυπόµονος, ανήσυχος και ενίοτε νευρικός: συχνά δε θέλει ούτε καν να σκέφτεται ότι τα ενοχλήµατά του είναι ικανά να του χαλάσουν την ποιότητα των διακοπών του, τροποποιώντας συνεχώς το ηµερήσιό του πρόγραµµα.

• Ενδέχεται να είναι το «δακτυλοδεικτούµενο» µέλος της παρέας, εξαιτίας του οποίου πιθανόν να µαταιώνεται κάποια δραστηριότητα των διακοπών.

Για τους παραπάνω λόγους ο ασθενής συχνά αναζητά τρία πράγµατα από το φαρµακοποιό της περιοχής που τον υποδέχεται:

• να τον «προσέξει» σαν να ήταν µόνιµος πελάτης
• να έχει επαρκείς γνώσεις για να καταλάβει ακριβώς τη φύση του προβλήµατός του
• να του χορηγήσει την κατάλληλη γι’ αυτόν αγωγή, η οποία θα πρέπει να είναι «καίρια», αποτελεσµατική και συνάµα ασφαλής.

Το ζήτηµα της αποτελεσµατικότητας-ασφάλειας της αγωγής συχνά προσπαθεί να το έχει λύσει µόνος του πριν καν παρουσιαστεί στο φαρµακείο. Πιστεύει, λοιπόν, ότι έχει κάνει διάγνωση και ζητάει από το φαρµακοποιό ένα συγκεκριµένο ιδιοσκεύασµα, περιµένοντας απλά την επιβεβαίωσή του για την ορθή επιλογή του.

Η ενέργειά σας

• Πείτε στον φαρμακοποιό εάν τα συµπτώµατα τα οποία έχετε εµφανίστηκαν κατά τη διάρκεια των διακοπών σας ή υπήρχαν και πριν από αυτές. Η διαφορά είναι σηµαντική! Σε περίπτωση που τα συµπτώµατα προϋπήρχαν των διακοπών, είναι καλύτερο να πάτε σε ένα γιατρό για να βεβαιωθείτε ότι τα συµπτώµατα δεν είναι δευτεροπαθούς αιτιολογίας.

• Ενημερώστε τον φαρμακοποιό εάν λαµβάνετε άλλα φάρµακα. Αρκετά συχνά η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, ακόµη και η κολίτιδα προκαλούνται από ανεπιθύµητες ενέργειες ή αλληλεπιδράσεις φαρµάκων.

• Είστε αγχωµένος και γενικά συναισθηµατικά φορτισµένος; Σκεφτείτε π.χ. µε την ποιότητα των διακοπών του.

Σε περίπτωση απλής δυσκοιλιότητας:

• Πάρτε ένα µη συνταγογραφούµενο φάρµακο κατά της δυσκοιλιότητας που να χαρακτηρίζεται από εγγυηµένο χρόνο επίτευξης αποτελέσµατος. Με τον τρόπο αυτό θα µπορείτε να προγραµµατίσετε τις δραστηριότητές σας.
• Πίνετε άφθονο νερό.
• Καταναλώστε περισσότερα φρούτα και λαχανικά.

Σε περίπτωση διάρροιας:

• Πηγαίνετε στο γιατρό για να αποκλειστεί η περίπτωση γαστρεντερίτιδας.
• Κατόπιν συµφωνίας µε το γιατρό, πάρτε αντιδιαρροϊκό ιδιοσκεύασµα.
• Στα ευπαθή άτοµα θα χρειαστεί πιθανόν να χορηγηθούν ιδιοσκευάσµατα αναπλήρωσης ηλεκτρολυτών.
• Συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό σας. Αυτός θα σας δώσει τις κατάλληλες διαιτητικές συστάσεις.

Σε περίπτωση κολίτιδας:

• Περιορίστε την κατανάλωση γαλακτοκοµικών, φρούτων και λαχανικών.
• Κατόπιν συµφωνίας µε το γιατρό, πάρτε στον ασθενή ένα αντιχολινεργικό ιδιοσκεύασµα (π.χ. Ν-βουτυλοχρωµιούχο υοσκίνη).