Δοκιμάζεται πειραματικό φάρμακο για τη διπολική διαταραχή

Φάρμακο για τη διπολική διαταραχή που δρα όπως το λίθιο αλλά χωρίς τις παρενέργειές του ανακάλυψαν Βρετανοί ερευνητές, σε δοκιμές που πραγματοποίησαν σε ποντικούς.

Επιστήμονες δηλώνουν ότι το φάρμακο ebselen μπορεί ενδεχομένως να αποτελεί εναλλακτική επιλογή στις πολυπόθητες καλύτερες αγωγές ασθενών με διπολική διαταραχή, καθώς ήδη είναι γνωστό ότι είναι ασφαλές.

Αν το φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αλλού και να λάβει άδεια για την αγωγή της διπολικής διαταραχής θα μπορούσε να μειώσει τις δυσάρεστες παρενέργειες της αύξησης βάρους, της δίψας και της πιθανής βλάβης στα νεφρά από τα οποία κινδυνεύουν ασθενείς όταν λαμβάνουν λίθιο.

Το Ebselen είναι πειραματικό φάρμακο που έχει δοκιμαστεί σε ανθρώπους για άλλες παθήσεις και δεν έχει προβληματικές παρενέργειες όπως το λίθιο, δήλωσε ο Grant Churchill, του Oxford University.

Η διπολική διαταραχή επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού παγκοσμίως και όσοι την εμφανίζουν έχουν διάθεση που κυμαίνεται από το ένα άκρο στο άλλο και εμφανίζουν περιόδους κατάθλιψης και μανίας που διαρκούν αρκετές εβδομάδες ή περισσότερο. Οι φάσεις ανόδου και καθόδου συχνά είναι τόσο ακραίες που συχνά παρεμβάλλονται με την καθημερινότητα και την εργασία.

Ο Churchill δήλωσε ότι σε δοκιμές η ομάδα του ανακάλυψε ότι ποντικοί που με μικρές δόσεις αμφεταμινών εμφάνισαν μανία μπόρεσαν να ησυχάσουν πάλι με το ebselen. Πρόσθεσε ότι στους ποντικούς το ebselen δρα σαν το λίθιο. Πρόσθεσε ότι τώρα πρέπει επειγόντως να διαπιστωθεί αν δρα σαν το λίθιο, σε ανθρώπους.

60 χρόνια μετά την ανακάλυψή του το λίθιο παραμένει η πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμη αγωγή.

Ωστόσο είναι πολύ τοξικό και οι παρενέργειες σημαίνουν ότι πολλοί άνθρωποι σταματούν τη λήψη του φαρμάκου και υποτροπιάζουν σε επεισόδια μανίας και κατάθλιψης.

Οι Churchill και Sridhar Vasudevan ανέτρεξαν σε βιβλιοθήκη (U.S. National Institutes of Health Clinical Collection) υπαρχόντων φαρμάκων που θεωρούνται ασφαλή αλλά δεν έχουν τον παρόντα χρόνο αποδεδειγμένη χρήση. Εξέτασαν τη βιβλιοθήκη για φάρμακα που μπλοκάρουν ένα ένζυμο που είναι σημαντικό για την επιτυχία του λιθίου και ανακάλυψαν ότι το ebselen μιμείται πιθανώς το λίθιο.

Ο Vasudevan δήλωσε ότι είναι ένα από τα πρώτα λίγα παραδείγματα του επαναπροσδιορισμού του στόχου φαρμάκων, όπου μια νέα χρήση έχει ανακαλυφθεί για ένα υπάρχον φάρμακο.

Το Ebselen είναι αντιοξειδωτικό, που αρχικά αναπτύχθηκε μέχρι κλινικές δοκιμές τελικού σταδίου, από την εταιρεία Daiichi Sankyo, για την αντιμετώπιση του εγκεφαλικού επεισοδίου αλλά που ποτέ δεν κυκλοφόρησε και είναι τώρα εκτός πατέντας.

Ο Vasudevan δήλωσε ότι η έρευνά του που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Communications, έδειξε ότι το ebselen είχε την ίδια ή παρόμοια δράση με το λίθιο στον εγκέφαλο ποντικών μπλοκάροντας το ίδιο ένζυμο.

Οι ερευνητές ξεκινούν τώρα μικρή δοκιμή σε υγιείς ανθρώπους, εθελοντές, για να εξετάσουν την επίδραση στην εγκεφαλική λειτουργία. Αν φανεί ότι το ebselen έχει παρόμοια επίδραση με το λίθιο σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε δοκιμή δευτέρου σταδίου σε ασθενείς με διπολική διαταραχή.