Βλαστοκύτταρα και αντιγήρανση

Όπως είναι πλέον αποδεδειγµένο, η γήρανση οφείλεται σε µειωµένη δραστηριότητα των ινοβλαστών, οι οποίοι δεν καταφέρνουν να παράγουν επαρκείς ποσότητες κολλαγόνου και ελαστίνης, δηλαδή τις δύο σηµαντικότερες πρωτεΐνες του δέρµατος. Οι συγκεκριµένες πρωτεΐνες φθείρονται χωρίς να αναπληρώνονται, µε αποτέλεσµα το δέρµα να µη διαθέτει πλέον «σταθερό έδαφος» και να αναδιπλώνεται, δηµιουργώντας τις ρυτίδες. Εάν ήταν λοιπόν δυνατή η εµφύτευση νεαρών ινοβλαστών στην περιοχή της ρυτίδας και η παράλληλη δραστηριοποίησή τους, θα παράγονταν οι αναγκαίες πρωτεΐνες του δέρµατος και θα ήταν δυνατή η εξαφάνιση των ρυτίδων. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, καθώς οι νέοι εµφυτευµένοι ινοβλάστες οδηγούν σε φλεγµονή, παραµόρφωση και τελικά σε απόρριψη από τον οργανισµό.

Η συµβολή των βλαστοκυττάρων στη «µάχη» της αντιγήρανσης

Αυτό το αδιέξοδο στην έρευνα για την αντιµετώπιση των συµπτωµάτων της γήρανσης φαίνεται ότι έρχεται να «φωτίσει» η νέα µέθοδος των αξιοποίησης βλαστοκυττάρων. Όταν εµφυτευθούν, τα βλαστοκύτταρα δείχνουν να πετυχαίνουν την παραγωγή αυτών ακριβώς των στοιχείων του δέρµατος που όταν εκλείπουν το δέρµα οδηγείται στη φθορά του. Ο λιπώδης ιστός αποτελεί την πλουσιότερη πηγή λήψης βλαστοκυττάρων. Με την έγχυση, το λίπος δίνει ένα άµεσο αποτέλεσµα «γεµίζοντας» τη ρυτίδα, ενώ η λειτουργική δραστηριότητα των βλαστοκυττάρων επιτυγχάνει ένα πιο µόνιµο αποτέλεσµα, παράγοντας τα φυσιολογικά συστατικά του δέρµατος.

Να σηµειωθεί ότι όλοι οι ιστοί διαθέτουν βλαστοκύτταρα, τα οποία όµως µειώνονται µε την πάροδο του χρόνου. Ο λιπώδης ιστός των γλουτών, λόγω του µεγάλου αριθµού βλαστοκυττάρων που περιέχει, αποτελεί µια ιδανική πηγή για τη λήψη τους. Η µόνη δυσκολία είναι ότι όσο νεαρότερα είναι σε ηλικία τα βλαστοκύτταρα, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσµατα για τη νεανική εµφάνιση του δέρµατος.

Κατά το τελευταίο διάστηµα η έρευνα στρέφεται στη χρήση φυτικών βλαστοκυττάρων, τα οποία βοηθούν στην αναδόµηση και αναγέννηση του δέρµατος. Επίσης, ορισµένα νέα προϊόντα της κοσµετολογίας περιέχουν φυτικά εµβρυϊκά κύτταρα. Βεβαίως, τόσο οι αντιδράσεις όσο και οι επιφυλάξεις από µέλη της επιστηµονικής κοινότητας σχετικά µε τη χρήση των βλαστοκυττάρων είναι πολλές. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, το µείζον ερώτηµα είναι πώς τα φυτικά βλαστοκύτταρα, τα οποία δεν έχουν καµία σχέση µε τα ανθρώπινα αντίστοιχά τους, µπορούν να οδηγούν σε αναδόµηση του δέρµατος; Είναι γεγονός ότι τα βλαστοκύτταρα έχουν αντιγηραντική δράση, ωστόσο δεν έχει αποδειχθεί πλήρως ποια είναι η σωστότερη µέθοδος µε την οποία θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν τα βλαστοκύτταρα σε αντιγηραντικά προϊόντα.

Παρά τις όποιες συζητήσεις, «µεγάλες» µάρκες καλλυντικών αρχίζουν να εµφανίζουν στην αγορά προϊόντα αντιγήρανσης που βασίζονται στη λειτουργία των βλαστοκυττάρων. ’λλες µιλούν για µια τεχνολογία που λειτουργεί ως ασπίδα για την προστασία των φυσικών µας βλαστοκυττάρων και ενισχύει την ικανότητά τους να ανανεώνονται, ενώ σε άλλες γίνεται λόγος για τη χρήση φυτικών βλαστοκυττάρων που αποµονώθηκαν από φυτικούς οργανισµούς και ενισχύουν τη βιωσιµότητα των ανθρώπινων βλαστοκυττάρων. Εµείς απλώς αναµένουµε τις επίσηµες απαντήσεις της επιστηµονικής κοινότητας. Το σίγουρο είναι ωστόσο ότι η έρευνα για την αντιγήρανση καλά κρατεί, τα σχετικά αποτελέσµατα κατά τα τελευταία χρόνια είναι θεαµατικά, ενώ τα δεδοµένα αλλάζουν ραγδαία.

Ερωτηµατικά και «σενάρια» από τη χρήση των βλαστοκυττάρων

Ασφαλώς, για όλα τα µεγάλα επιτεύγµατα της επιστήµης υπάρχει και ο σχετικός αντίλογος. Ας µη ξεχνάµε ότι η εφιαλτική πραγµατικότητα της ατοµικής βόµβας γεννήθηκε από την ανακάλυψη της ατοµικής ενέργειας, µια ανακάλυψη που έφερε πραγµατική επανάσταση στην ιατρική και έσωσε εκατοµµύρια ζωές. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, το εφιαλτικό «σενάριο» που µπορεί να προκύψει από τη χρήση των βλαστοκυττάρων στην αντιγήρανση φέρει τον τίτλο «δολοφονηµένα νεογέννητα». Είναι ενδεικτικό ότι ο Βρετανός δηµοσιογράφος Μάθιου Χιλ, σε ρεπορτάζ του για την εφηµερίδα Mail και το BBC, παρουσιάζει τη φρίκη 300 οικογενειών στην Ουκρανία που καταγγέλλουν τις δολοφονίες των νεογέννητων µωρών τους. Σύµφωνα µε ακλόνητα στοιχεία του ρεπορτάζ, τα νεογέννητα δολοφονούνται σε µαιευτήρια της Ουκρανίας, λίγες ώρες ή ηµέρες µετά τον τοκετό, ώστε να χρησιµοποιηθούν τα βλαστοκύτταρά τους στις θεραπείες αντιγήρανσης που προσφέρουν οι εν λόγω κλινικές. Όπως καταγγέλλει σχετικά η Ουκρανή Τατιάνα Ζαχάροβα - µέλος φιλανθρωπικής οργάνωσης – κάποιες µητέρες γεννούν υγιή µωρά, ωστόσο τους ανακοινώνεται µετά τον τοκετό ότι αυτά γεννήθηκαν νεκρά. Πολλές εξάλλου είναι και οι καταγγελίες γυναικών που ποτέ δεν είδαν τα «νεκρά» µωρά τους. Βεβαίως, η διοίκηση της µιας από τις εµπλεκόµενες κλινικές απαντά στην έρευνα του Βρετανού δηµοσιογράφου ότι τα ενέσιµα βλαστοκύτταρα εµβρύων προέρχονται αποκλειστικά από αποβολές, ενώ για τη λήψη τους υπάρχει και η συγκατάθεση της µητέρας. Το συγκεκριµένο θέµα έχει φτάσει µέχρι και το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, ενώ διεξάγονται έρευνες.

Όπως όλα δείχνουν λοιπόν, τα βλαστοκύτταρα αποτελούν ένα καινούργιο «θαυµατουργό όπλο» που έχει η επιστήµη στη «φαρέτρα» της για τη µάχη ενάντια στη γήρανση. Είναι ένας «Δούρειος Ίππος» για την κατάκτηση της σύγχρονης «Τροίας» που σήµερα ονοµάζεται «αιώνια νεότητα». Μήπως όµως είναι ταυτόχρονα και ένα «κουτί της Πανδώρας» που δε ξέρουµε τι θα επιφέρει στο πέρασµα του χρόνου;

Νέα τεχνολογία, νέα ερωτήµατα…