Ανακάλυψη ανοίγει τον δρόμο σε φάρμακα κατά του κοινού κρυολογήματος

Η έρευνα στο γονιδίωμα των 99 στελεχών ρινοϊού αποκάλυψε ότι πέραν των διαφορών στο DNA τους, υπάρχουν συγκεκριμένες «σταθερές» περιοχές που ρυθμίζουν βασικές λειτουργίες του ρινοϊού, είναι οι ίδιες σε κάθε διαφορετικό στέλεχος και δεν μπορούν εύκολα να μεταλλαχθούν.

Οι περιοχές αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν τους στόχους για ένα μοναδικό φάρμακο το οποίο θα «επιτίθεται» ευθέως έναντι οποιουδήποτε από τα δεκάδες στελέχη του ιού και θα καταπολεμά το κρυολόγημα.

Επιπλέον το φάρμακο αυτό θα μπορούσε να προλαμβάνει και μεγάλο ποσοστό κρίσεων άσθματος, καθώς οι ρινοϊοί ευθύνονται για την πρόκληση πολλών εξ αυτών, αλλά και εξάρσεις της ΧΑΠ.

Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος, ένας απ’ τους «άπιαστους» έως τώρα στόχους των επιστημόνων, αλλά και η πρόληψη ενός μεγάλου αριθμού κρίσεων άσθματος ή ακόμη και Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), ίσως βρίσκονται πλέον ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίησή τους.

Αμερικανοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ ανακοίνωσαν στο περιοδικό Science ότι ολοκλήρωσαν την αποκωδικοποίηση του γενετικού υλικού των 99 στελεχών του ρινοϊού που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα και πυροδοτούν συχνά ασθματικές κρίσεις, εντοπίζοντας τα «αδύνατα σημεία» του – στόχους για μελλοντικές θεραπείες.

Τα κοινά κρυολογήματα ταλαιπωρούν κάθε χρόνο εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά αντιμετωπίζονται ακόμη και σήμερα με μη φαρμακευτική μεθοδολογία (ζεστά ροφήματα, ξεκούραση, μέτρα υγιεινής) ή σκευάσματα που καταπραΰνουν τα συμπτώματα, ενώ δεν υπάρχει φάρμακο που να δρα εξειδικευμένα έναντι των ρινοϊών. Η ύπαρξη του εξαιρετικά μεγάλου αριθμού στελεχών του ρινοϊού υπήρξε μέχρι στιγμής το μεγάλο εμπόδιο στην ανάπτυξη τέτοιων φαρμάκων που να είναι αποτελεσματικά για κάθε ασθενή.

Η έρευνα όμως στο γονιδίωμα των 99 στελεχών αποκάλυψε ότι πέραν των διαφορών στο DNA τους, υπάρχουν συγκεκριμένες «σταθερές» περιοχές που ρυθμίζουν βασικές λειτουργίες του ρινοϊού, είναι οι ίδιες σε κάθε διαφορετικό στέλεχος και δεν μπορούν εύκολα να μεταλλαχθούν. Οι περιοχές αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν τους στόχους για ένα μοναδικό φάρμακο το οποίο θα «επιτίθεται» ευθέως έναντι οποιουδήποτε από τα δεκάδες στελέχη του ιού και θα καταπολεμά το κρυολόγημα. Επιπλέον το φάρμακο αυτό θα μπορούσε να προλαμβάνει και μεγάλο ποσοστό κρίσεων άσθματος, καθώς οι ρινοϊοί ευθύνονται για την πρόκληση πολλών εξ αυτών, αλλά και εξάρσεις της ΧΑΠ.

Τα νέα είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για πολλούς επιστήμονες καθώς η ανάπτυξη φαρμάκων έναντι των ρινοϊών θα σήμαινε γρήγορη και άμεση ανακούφιση σε έναν πολύ κοινό τύπο πάθησης (κρυολόγημα), προλαμβάνοντας παράλληλα τις εξάρσεις άλλων παθήσεων.

Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί επιστήμονες εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι ως προς τη «ρεαλιστικότητα» των σχεδίων για πρακτική εφαρμογή της αποκωδικοποίησης του DNA των ρινοϊών, καθώς όπως υποστηρίζουν, οι φαρμακοβιομηχανίες δεν θα επένδυαν εύκολα σε χρονοβόρα και κοστοβόρα προγράμματα ανάπτυξης φαρμάκων για την αντιμετώπιση απλά ενός κρυολογήματος. Επίσης δεν θα ρίσκαραν να αναπτύξουν κάποιο φάρμακο που για την αντιμετώπιση μιας «ήπιας και παροδικής» πάθησης (που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζεται και τώρα επαρκώς με άλλες μεθόδους) θα μπορούσε να έχει σοβαρότερες ίσως ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η μελέτη όλων των δεδομένων και η προσεκτική ανάλυση της σχέσης οφέλους-κινδύνων από την ανάπτυξη τέτοιων φαρμάκων, θα μπορούσε τελικά να δώσει την απάντηση στο ερώτημα της χρησιμότητας τους και της αναγκαιότητας ανάπτυξής τους.