Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #198

νειες, καθώς οι ανθρώπινοι οργανισμοί και η μικροχλωρίδα του εντέρου δημιουργούν μια συμβιωτική σχέση σημαντική για τη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας. Είναι πιθανό ότι αυτοί οι μι- κροβιακοί οργανισμοί έχουν εξελιχθεί μαζί με το ανοσοποιητικό σύστημα, προάγοντας έτσι την ανοσολογική ανοχή. Αυτό περι- λαμβάνει την επαγωγή ρυθμιστικών Τ κυττάρων (Treg) και τον έλεγχο της ισορροπίας Th2 και Th1, που μπορεί να αποτρέψουν την ανάπτυξη αλλεργικών και αυτοάνοσων νοσημάτων. Η χρήση προβιοτικών βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού πυροδοτώ- ντας μια ανοσολογική απόκριση, σύμφωνα με την παθολογική κατάσταση, και προάγοντας μια ισορροπία μεταξύ των προ- και αντιφλεγμονωδών κυτοκινών που εκκρίνονται από ενεργοποι- ημένα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Τα προβιοτικά επομένως δρουν ως μη ειδικό ανοσοενισχυτικό στη φυσική ανοσοαπόκρι- ση. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα προβιοτικά προάγουν την παραγω- γή ορισμένων κυτοκινών, συμπεριλαμβανομένης της IL-10, του αυξητικού παράγοντα μετασχηματισμού (TGF)-β, της IL-12 και της INF-γ, που ρυθμίζουν την ανοσολογική απόκριση και μειώ- νουν την αλλεργική φλεγμονή. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου και η πρόσληψη προβιοτικών μπορούν να υποστηρίξουν την ωρίμαν- ση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής λόγω διαφορετικών φυσιολογικών και μεταβολικών αντι- δράσεων στον ξενιστή. Τα πιο πολλά υποσχόμενα προβιοτικά όσον αφορά την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος είναι αυτά που ανήκουν στα γένη Lactobacillus και Bifidobacterium. Οι επιδράσεις των προβιοτικών εξαρτώνται από τη δόση και το στέλεχος και μπορεί να επηρεάζονται από λειτουργίες που σχε- τίζονται με την ηλικία, όπως η ωριμότητα του εντερικού φραγ- μού του ξενιστή. Οι ανοσολογικές επιδράσεις των προβιοτικών, οι οποίες μεσολαβούνται κυρίως μέσω της φυσικής ανοσίας, πε- ριλαμβάνουν την προαγωγή της ακεραιότητας του επιθηλίου, της εντερικής διαπερατότητας και της παραγωγής βλέννας μέσω της παραγωγής αντιφλεγμονωδών παραγόντων. Οι Lactobacillus μειώνουν τις προφλεγμονώδεις αποκρίσεις ρυθμίζοντας τη σηματοδότηση του παράγοντα NF-κB. Τα προβι- οτικά προάγουν επίσης την ωρίμανση των δενδριτικών κυττάρων (DCs) σε αντιφλεγμονώδεις κυτοκίνες, όπως η IL-10. Επιπλέον, τα DC που προέρχονται από ανθρώπινα μονοκύτταρα μπορούν να απελευθερώσουν IL-10, όταν υποβληθούν σε θεραπεία με προ- βιοτικά, πυροδοτώντας έτσι τη διαφοροποίηση και την επιβίωση των Tregs. Το Bifidobacterium animalis και το Bifidobacterium longum προκαλούν την απελευθέρωση ιντερφερόνης γάμμα (IFN-γ) και παράγοντα νέκρωσης όγκου άλφα (TNF-α) από DCs, ενώ μόνο το Bifidobacterium bifidum μπορεί να ενεργοποιήσει τα κύτταρα Th17 μέσω της απελευθέρωσης της IL-17. Διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μπορούν να ρυθμίσουν την ισορροπία Th1/Th2 και, κατά συνέπεια, να αποτρέψουν φλεγμο- νώδεις ασθένειες, όπως οι αλλεργίες. Τα προβιοτικά μπορούν να ληφθούν ως φαρμακευτικά παρα- σκευάσματα ή ως λειτουργικά τρόφιμα, κυρίως ως τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, τα οποία έχουν ευρύτερη αποδοχή στους καταναλωτές απ’ ό,τι οι φαρμακευτικές επισημάνσεις. Είναι αλή- θεια ότι το ενδιαφέρον εστιάζεται ολοένα και περισσότερο στις πιθανές εφαρμογές προϊόντων που προέρχονται από τρόφιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της εμφάνισης ενός προβλήματος υγείας. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία θρεπτικών προϊόντων (neutraceutical), τα οποία ορίζονται ως «φυτικό σύμπλεγμα» εάν προέρχεται από τρόφιμο φυτικής προέλευσης και ως «δεξαμενή δευτερογενών μεταβολιτών» εάν προέρχεται από τρόφιμο ζωικής προέλευσης, συμπυκνωμένο και χορηγούμενο στην καταλληλότερη φαρμακευ- τική μορφή. Εναλλακτικά, διερευνώνται τροποποιήσεις των προβι- οτικών μεσω της νανοτεχνολογίας, σε «νανοπροβιοτικά», με στόχο την πιο αποδοτική απελευθέρωση εγκλεισμένων βακτηρίων και την ενίσχυση της απορρόφησής τους στο γαστρεντερικό σωλήνα, που μπορεί να έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη θεραπεία των αλλεργιών. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι η λήψη των προβιοτικών για την υποστήριξη ή βελτίωση της φυσιολογίας των συστημάτων, δεν υποκαθιστά την οποία θεραπεία από τον κλινικό επιστήμονα. ● Πηγές: 1. A. Lopez-Santamarina et al. Foods. 2021, 10(4): 701. 2. J. Huang, Front. Nutr., 2022, 9, 821900, 3. Pharmacists as influencers of probiotic use, 2021, ISAPP Science Blog ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΌ ΑΛΛΕΡΓΙΚΉ ΝΌΣΟΣ Lactobacillus rhamnosus GG Ατοπική δερματίτιδα, άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα Lactobacillus acidophilus LAVRI-A1 Ατοπική δερματίτιδα L. reuteri ATCC 55730 Έκζεμα L. rhamnosus GR-1 Bifidobacterium adolescentis 7007-05 Αλλεργική ρινίτιδα Lactobacillus plantarum Ατοπική δερματίτιδα / έκζεμα 46 | Φεβρουάριος – Μάρτιος – Απρίλιος 2024 | Special Report