Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #197

και στη χώρα μας. Πρόκειται για μια αγορά, η οποία παγκοσμίως κυμαίνεται μεταξύ 470 και 550 δισ. €, με το 25-30% περίπου να αφορά την Ευρώπη. Σημειώνεται δε ότι η παγκόσμια αγορά ιατροτε- χνολογικών προϊόντων προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα επίπεδα των 750 δισ. $ έως το τέλος της δεκαετίας, καταγράφοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 5,5%. Πιστεύετε ότι υπάρχει προοπτική για αυτήν την αγορά στην Ελλάδα; Όπως καταγράφεται και στη μελέτη μας, η αγορά αυτή έχει ήδη ένα σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα στη χώρα μας. Είναι ενδεικτικό ότι το 2021 εμφάνισε αύξηση κατά 10,4% σε σχέση με το 2020 και ανήλθε στα 2,3 δισ. €, αποτελώντας πλέον το 1,64% της ευρωπαϊ- κής αγοράς. Σύμφωνα δε με τους δημοσιευμένους ισολογισμούς των εταιρειών, παρά τη σημαντική μείωση των τιμών, τα καθαρά κέρδη (προ φόρων) του κλάδου παρουσίασαν το 2021 αύξηση της τάξης του 38% σε σχέση με το 2020. Συνεπώς, η προοπτική για περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου αφενός πρέπει να θεωρείται δεδομένη και αφετέρου πρέπει να συνδεθεί και με την κοινωνική της διάσταση, όπως αυτή αποτυπώνεται π.χ. στο αν- θρώπινο δυναμικό που απασχολείται στον κλάδο, το οποίο υπερβαί- νει τα 11.000 άτομα. Στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό, αν αναλογιστούμε τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της διαρροής σημαντικού αριθμού επιστημονικού δυναμικού από τη χώρα μας προς το εξω- τερικό. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος των ΙΠ σήμερα; Και πώς μπορούν να βελτιωθούν οι όποιες συνεργασίες κράτους - ασφαλιστικών οργανισμών - επιχειρηματιών; Γενικά, η αγορά υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας είναι μια υπερ-ρυθ- μισμένη αγορά. Το θεσμικό πλαίσιο είναι υπερβολικό σε όγκο και εμβάθυνση, ωστόσο την ίδια στιγμή μεγάλο μέρος των δραστηριο- τήτων του υγειονομικού τομέα διέπεται από αντιφατικούς κανόνες, χαρακτηριστικό που υπονομεύει τις προοπτικές για περαιτέρω ανά- πτυξή του. Περαιτέρω, ειδικά όσον αφορά τον κλάδο των ιατρικών και βιοτεχνολογικών προϊόντων, μπορεί αυτός να εξελίσσεται ρα- γδαία προσφέροντας νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους, ωστόσο αυτές ασκούν μια διαρκή πίεση στους προϋπολογισμούς υγείας, με αποτέλεσμα να καθίσταται συνεχώς απαραίτητη η λήψη μέτρων τιθάσευσης του κόστους, προκειμένου να μην απειληθεί η μελλοντική βιωσιμότητα του συστήματος υγείας. Συνεπώς, το στοί- χημα που καλούμαστε να κερδίσουμε ως χώρα είναι να εφαρμόσου- με πολιτικές πειθαρχίας στους προϋπολογισμούς, χωρίς όμως αυτές να ανακόπτουν την αναπτυξιακή πορεία ενός κλάδου που αφενός συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση του επιπέδου υγείας του πλη- θυσμού και αφετέρου προσελκύει και απασχολεί μεγάλο αριθμό αν- θρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Όσον αφορά τις πολύμηνες ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων προς τον κλάδο, εκτιμάτε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια βιώσιμη λύση για τους παρόχους ΙΠ; Αναμφίβολα, το γεγονός ότι στον κλάδο των ιατρικών και βιοτεχνο- λογικών προϊόντων το ποσοστό των απαιτήσεων επί των πωλήσεων ανέρχεται σε 60%, συνιστά μια διαρκή πηγή αβεβαιότητας για τους δρώντες σε αυτόν. Αν σε αυτό προστεθεί ο όγκος των ατιμολόγητων ειδών και οι –σε κάποιες περιπτώσεις– ανορθολογικοί προϋπολογι- σμοί που νομοτελειακά μεταφράζονται σε επιστροφές, γίνεται αντι- ληπτό ότι μια παρέμβαση διαφορετικής φιλοσοφίας και τεχνικής (και) στην εν λόγω υπο-αγορά του τομέα της υγείας είναι αναγκαία. Εργαλεία πάντως υπάρχουν: η αξιολόγηση αυτών των τεχνολογιών και η σύνδεσή της με την αποζημίωση –όπως εν πολλοίς ισχύει στον τομέα του φαρμάκου– θα μπορούσε να συμβάλλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας των σχετικών τεχνολογικών πόρων. Επιπλέον, ο συντονισμός της διαδικασίας κτήσης και ο έγκαιρος προ- γραμματισμός της ανανέωσης του σχετικού εξοπλισμού θα επιτρέ- ψουν την επίτευξη οικονομιών κλίμακος, οι οποίες με τη σειρά τους συνεπάγονται συγκράτηση κρίσιμων πόρων. Σε κάθε περίπτωση, μια παρέμβαση θεσμική, οργανωτική και χρημα- τοδοτική στο πεδίο της τιμολόγησης, αξιολόγησης και αποζημίωσης των ιατρικών και βιοτεχνολογικών προϊόντων είναι απαραίτητη Με δεδομένη την ταχεία ανάπτυξη της έρευνας γύρω από τα ΙΠ, κάτι που υποβοηθά και η Τεχνητή Νοημοσύνη, παρατηρούμε να πληθαίνει παγκοσμίως ο αριθμός αυτών των προϊόντων. Υπάρχει τρόπος η Ελλάδα να τα εντάξει στην αγορά της και να τα αποζημιώνει μέσω της Κοινωνικής Ασφάλισης; Η Ελλάδα ήδη έχει εντάξει σημαντικό μέρος των νέων τεχνολογιών στο σύστημα υγείας της. Φυσικά, σε μια αγορά με τόσο υψηλούς ρυθμούς έρευνας και ανάπτυξης, η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να είναι αυτόματη, καθώς μεταξύ άλλων προκαλεί και επιβάρυνση στις δαπάνες υγείας, οι οποίες δεν είναι απεριόριστες. Η σάρωση ορίζοντα που γίνεται στο φάρμακο θα πρέπει να επεκτα- θεί και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, εν συνεχεία να αξιολογείται η σχέση κόστους-οφέλους από την εισαγωγή τους και στη βάση αυτής να λαμβάνονται οι αποφάσεις περί αποζημίωσης. Αυτός ο γενικός κανόνας μπορεί και πρέπει να επεκταθεί σε όλο το φάσμα της φρο- ντίδας υγείας, με ειδική προτεραιότητα στις νέες τεχνολογίες. ● | Δεκέμβριος 2023 – Ιανουάριος 2024 | 31