Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #196

ΚΥΚΛΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ - ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΠΑΡΑΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΏΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΏΝ Αξιόλογες πρώτες ύλες μπορεί να προκύψουν και από κοινά καλ- λιεργούμενα είδη. Σε μια πρόσφατη μελέτη διερευνήσαμε τη δυνα- τότητα αξιοποίησης των κλαδιών και των φύλλων της αμπέλου, τα οποία απορρίπτονται ή καίγονται επιβαρύνοντας το περιβάλλον, ως δραστικά συστατικά σε καλλυντικά προϊόντα 7 . Τα στιλβένια ήταν η κύρια κατηγορία ενώσεων στα κλαδιά και οι φλαβονόλες στα εκχυλίσματα των φύλλων. Αντίστοιχα, μελέτες αναδεικνύουν την απομόνωση φαινολικών ενώσεων από τα απόβλητα της οινοποιίας 8 . Ένα πρόσφατο άρθρο ανασκόπησης που περιγράφει τις ευεργετικές ιδιότητες για το δέρ- μα φυτικών ειδών που είναι πλούσια σε πολυφαινόλες, περιλαμ- βάνει τις ελιές, τα μήλα, τα κάστανα, τα ροδάκινα, τις μελιτζάνες, τα ρόδια και τις τομάτες, δίνοντας ιδέες για περαιτέρω αξιοποίηση αυτών των κοινών καλλιεργειών στη χώρα μας 9 . Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, αξίζουν να αναφερθούν οι ερευνητικές μελέτες για την ανάκτηση φαινολικών ενώσεων από τα φύλλα της ελιάς (οι οποίες λειτουργούν και ως UV φίλτρα), τα φύλλα του θάμνου της μαστίχας Χίου αλλά και τα υπολείμματα του καφέ , ενώ ιδιαίτερη μνεία αξίζουν οι έρευνες για απομόνωση του σκουαλενίου –βασικού συστατικού της βιομηχανίας καλλυντι- κών που παράγεται με τη θανάτωση καρχαριών– από παραπροϊό- ντα της καλλιέργειας της ελιάς 8,10-12 . ΜΙΚΡΟΦΎΚΗ Μια πηγή πολύτιμων συστατικών, η οποία δεν είναι φυτικό είδος, αλλά μπορεί να καλλιεργηθεί σε βιοαντιδραστήρες είναι τα μικρο- φύκη. Είναι πηγή πολύτιμων λιπαρών οξέων, καροτενοειδών, πρω- τεϊνών και σε μερικές περιπτώσεις φαινολικών ενώσεων. Πέρα από τις μελέτες της καλλιέργειας, των τρόπων εκχύλισης και της επί- δρασης στη χημική σύσταση και τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες, έχει μελετηθεί και η ικανότητά τους να δρουν ως φίλτρα της UV ακτι- νοβολίας. Τα μικροφύκη Tisochrysis lutea και Chlorella minutissima έδειξαν δείκτη προστασίας περί το 30, ενώ κρέμες με εκχύλισμα από το Nannochloropsis oculata προσέφεραν ενυδατική δράση σε υγιείς εθελοντές 13 . ΤΕΛΕΙΏΝΟΝΤΑΣ…. Η Ελλάδα είναι προικισμένη με πλούσιο χλωριδικό πλούτο (περισ- σότερα από 7000 διαφορετικά taxa) και συνάμα η βιομηχανία των καλλυντικών προϊόντων είναι σε περίοδο άνθισης. Αυτό δεν σημαί- νει ότι όλες οι φυτικές πρώτες ύλες των ελληνικών καλλυντικών προέρχονται από την Ελλάδα, λόγω αρκετών δυσχερειών στην εύρεση επαρκούς ποσότητας καλλιεργούμενης φυτικής ύλης, στη σταθερότητα και στην τυποποίηση αυτών. Η έντονη αναζήτηση τέ- τοιων μοναδικών πρώτων υλών από τους παραγωγούς είναι όμως εμφανής στα νέα προϊόντα των ελληνικών εταιρειών. Παράλληλα, η ελληνική επιστημονική κοινότητα δραστηριοποιείται και προσπαθεί να αναδείξει νέες δυνητικά φυτικές πρώτες ύλες από τον ελλαδικό χώρο, τη βιοδραστικότητά τους και νέους τρόπους χρήσης. Το μέλ- λον προμηνύεται ενδιαφέρον… ● Βιβλιογραφία: (1) Montenegro, L.; Pasquinucci, L.; Zappalà, A.; Chiechio, S.; Turnaturi, R.; Parenti, C. Rosemary Essential Oil-Loaded Lipid Nanoparticles: In Vivo Topical Activity from Gel Vehicles. Pharmaceutics 2017, 9 (4), 48. https://doi.org/10.3390/ pharmaceutics9040048. (2) Vrouvaki, I.; Koutra, E.; Kornaros, M.; Avgoustakis, K.; Lamari, F. N.; Hatziantoniou, S. Polymeric Nanoparticles of Pistacia Lentiscus Var. Chia Essential Oil for Cutaneous Applications. Pharmaceutics 2020, 12 (4), 353. https://doi. org/10.3390/pharmaceutics12040353. ( 3) Sklirou, A. D.; Angelopoulou, M. T.; Argyropoulou, A.; Chaita, E.; Boka, V. I.; Cheimonidi, C.; Niforou, K.; Mavrogonatou, E.; Pratsinis, H.; Kalpoutzakis, E.; Aligiannis, N.; Kletsas, D.; Trougakos, I. P.; Skaltsounis, A. L. Phytochemical Study and In Vitro Screening Focusing on the Anti-Aging Features of Various Plants of the Greek Flora. Antioxidants 2021, 10 (8), 1206. https://doi.org/10.3390/ antiox10081206. (4) Andreou, E.; Triantafyllou, A. K.; Mountsaki, S.; Rallis, E.; Lamari, F. N.; Hatziantoniou, S.; Kefala, V. Permanent Make-Up (PMU) Inks Decolorization Using Plant Origin Materials. Cosmetics 2022, 9 (3), 48. https://doi. org/10.3390/cosmetics9030048. (5) Mzabri; Addi; Berrichi. Traditional and Modern Uses of Saffron (Crocus Sativus). Cosmetics 2019, 6 (4), 63. https://doi.org/10.3390/cosmetics6040063. (6) Siakavella, I. K.; Lamari, F.; Papoulis, D.; Orkoula, M.; Gkolfi, P.; Lykouras, M.; Avgoustakis, K.; Hatziantoniou, S. Effect of Plant Extracts on the Characteristics of Silver Nanoparticles for Topical Application. Pharmaceutics 2020, 12 (12), 1244. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics12121244. (7) Triantafyllou, A. K.; Lamari, F. Grape Leaves and Canes as Sources of High-Value Bioactive Compounds: Chemical Characterization, Antioxidant, and Tyrosinase- Inhibitory Properties; Thessaloniki, Greece, 2022; p s-0042-1759074. https://doi. org/10.1055/s-0042-1759074. (8) Kodjapashis, M. P.; Zentelis, A. D.; Zagklis, D. P.; Sygouni, V.; Paraskeva, C. A. Resin Adsorption of Phenolic Compounds from Olive Leaf and Coffee Residue Extracts: Batch and Packed Column Adsorption Experimental Investigation and Mathematical Modeling. Separations 2023, 10 (5), 313. https://doi.org/10.3390/ separations10050313. (9) Hoang, H. T.; Moon, J.-Y.; Lee, Y.-C. Natural Antioxidants from Plant Extracts in Skincare Cosmetics: Recent Applications, Challenges and Perspectives. Cosmetics 2021, 8 (4), 106. https://doi.org/10.3390/cosmetics8040106. (10) Galanakis, C. M.; Tsatalas, P.; Galanakis, I. M. Implementation of Phenols Recovered from Olive Mill Wastewater as UV Booster in Cosmetics. Industrial Crops and Products 2018, 111, 30–37. https://doi.org/10.1016/j. indcrop.2017.09.058. (11) Anagnostou, C.; Beteinakis, S.; Papachristodoulou, A.; Pachi, V. K.; Dionysopoulou, M.; Dimou, S.; Diallinas, G.; Skaltsounis, L. A.; Halabalaki, M. Phytochemical Investigation of Pistacia Lentiscus L. Var. Chia Leaves: A Byproduct with Antimicrobial Potential. Fitoterapia 2023, 170, 105648. https://doi. org/10.1016/j.fitote.2023.105648. (12) Michailidis, D.; Papaioannou, V.; Papaefstathiou, G.; Stathopoulos, P.; Skaltsounis, L. A. A Green Methodology for Extraction and Isolation of Squalene as Value- Added Product from Refinery by-Products; Thessaloniki, Greece, 2022; p s-0042- 1759076. https://doi.org/10.1055/s-0042-1759076. (13) Liakopoulou, A.; Mountsaki, S.; Gkioni, M.; Kornaros, M.; Lamari, F.; Hatziantoniou, S. Study of the Cosmetic Properties of Microalgae Ex-Tracts – The Case of Nannochloropsis Oculate. Review Clinical Pharmacology and Pharmacokinetics, International Edition 2022, 35 (3). Η Ελλάδα είναι προικισμένη με πλούσιο χλωριδικό πλούτο και συνάμα η βιομηχανία των καλλυντικών προϊόντων είναι σε περίοδο άνθισης Special Report 42 | Οκτώβριος - Νοέμβριος 2023 |