Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #193

διανομής μη εγκεκριμένων φαρμάκων, τα οποία μπορεί να είναι επικίνδυνα για τους ασθενείς. Το ίδιο ισχύει και για τη διαχείριση του αποθέματος φαρμάκων με πιο αποτελεσματικό τρόπο είτε σε αποθήκες είτε σε φαρμα- κεία. Όσον αφορά την παράδοση στον τελικό καταναλωτή, η ΤΝ και η ρομποτική μπορεί να βοηθήσει στην αγορά προϊόντων από το ράφι. Σε μια πρόσφατη εργασία προτείνεται η αναπαράσταση αυτού του είδους των πληροφοριών σε ψηφιακή μορφή σημασι- ολογικών χαρτών καταστημάτων. Οι σημασιολογικοί χάρτες κα- ταστημάτων σε συνδυασμό με ρομπότ, τα οποία περιδιαβαίνουν τους διαδρόμους και σαρώνουν τα ράφια, μπορούν να απαντή- σουν ερωτήσεις που αφορούν τον καταναλωτή ή τον υπεύθυνο καταστήματος, όπως: α) ποια προϊόντα δεν είναι διαθέσιμα ή δεν έχουν τοποθετηθεί στο ράφι; β) πού μπορώ να βρω ένα συγκεκριμένο προϊόν; γ) ποια είναι η πιο γρήγορη διαδρομή για τη λίστα αγορών μου; δ) πόσος ελεύθερος χώρος απομένει στο ράφι με τα αντιβιοτικά; Μια άλλη σημαντική εφαρμογή της ΤΝ είναι στη διαχείριση της θεραπείας, παρέχοντας στους παρόχους υγειονομικής περίθαλ- ψης πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, προγνωστικά αναλυτικά στοιχεία και εξατομικευμένες προτάσεις για τη συνέχιση κάποιας θεραπείας. Μια πρώτη δυνατότητα είναι η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο για τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων προτού αυτά γίνουν σοβαρά. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρή- σιμο στη διαχείριση χρόνιων καταστάσεων, όπως ο διαβήτης ή οι καρδιακές παθήσεις. Επίσης, ο έξυπνος βοηθός μπορεί να αυ- ξομειώνει τη δοσολογία ενός φαρμάκου αν το επιβάλλουν εξω- τερικές (π.χ. η θερμοκρασία περιβάλλοντος) ή άλλες συνθήκες. Επίσης μπορεί να μαθαίνει τις ώρες της ημέρας που βολεύουν τον ασθενή να παίρνει τα φάρμακά του ή να κάνει κάποια δρα- στηριότητα και να του κάνει τις κατάλληλες υπενθυμίσεις, ακόμα και ενώ ο ασθενής βλέπει τηλεόραση. Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΦΈΡΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΉ Ένας ανερχόμενος τομέας της ΤΝ είναι και αυτός της εξηγήσιμης ΤΝ (explainable AI - xAI). Το πρώτο συνέδριο με ακριβώς αυτόν τον τίτλο θα γίνει φέτος στην Λισαβώνα. Σε ένα πρόσφατο άρ- θρο μας δείχνουμε πώς λειτουργεί ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων διάγνωσης γυναικολογικών ασθενειών, το οποίο δί- νει επαρκείς εξηγήσεις στον ιατρό που το χρησιμοποιεί. Για κάθε απόφαση του συστήματος, οι εξηγήσεις πρέπει να περιλαμβά- νουν: α) τους βασικούς και σημαντικούς λόγους που το οδήγη- σαν σε αυτήν (attributive explanation), β) τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη απόφαση είναι μια καλή επιλογή σε σχέ- ση με άλλες (contrastive explanation), και τέλος γ) τι περαιτέ- ρω ενέργειες μπορούμε να κάνουμε για να επιβεβαιώσουμε την απόφαση ή να αποκλείσουμε εντελώς άλλες (actionable part). Μια ακόμα εφαρμογή της ΤΝ με επιχειρηματολογία είναι στην πρόσβαση ευαίσθητων ιατρικών δεδομένων. Όταν ένας άνθρω- πος ή ένα σύστημα ζητά πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα εφαρ- μόζονται εθνικές νομοθεσίες, συμφωνίες μεταξύ κρατών αλλά και οι κανόνες του ιδρύματος που κατέχει την πληροφορία. Η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει κωδικοποιώντας τη νομοθεσία και δημιουργώντας επιχειρήματα για την πρόσβαση στα δεδομένα, προβάλλοντας τις κατάλληλες εξηγήσεις. Συνολικά, η ΤΝ έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στον τομέα της Ιατρικής, επιτρέποντας ταχύτερες και ακριβέστερες διαγνώσεις, εξατομικευμένες θεραπείες και πιο αποτελεσματική ανάπτυξη φαρμάκων. Ακόμα, έχει τη δυνατότητα να κάνει τη δι- ανομή φαρμάκων πιο αποτελεσματική, βελτιώνοντας τη διαχεί- ριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, τη διαχείριση αποθεμάτων και την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα. Τέλος, βελτιώνει τη διαχείριση της θεραπείας παρέχοντας στους γιατρούς πιο ακρι- βείς και εξατομικευμένες πληροφορίες που μπορούν να τους βο- ηθήσουν να λάβουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα των ασθενών. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών και στη μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η υιοθέτηση της ΤΝ στην υγεία πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις ηθικές και νομικές επιπτώσεις της χρήσης της και, τελικά, να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στον πολίτη αλλά και στον επαγγελ- ματία της υγείας. ● Σημασιολογικοί χάρτες καταστημάτων μαζί με ρομπότ που περιδιαβαίνουν τους διαδρόμους και σαρώνουν τα ράφια, μπορούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις όπως ποια προϊόντα δεν είναι διαθέσιμα Ό Νίκος Σπανουδάκης είναι διδάκτορας του Université Paris Cité (Γαλλίας). Εργάζεται στο Πολυτεχνείο Κρήτης, ως μέλος του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού της Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης αλλά και ως Διευθυντής του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης. Είναι επίσης συνιδρυτής της νεοφυούς εταιρείας Argument Theory που εδρεύει στο Παρίσι (Γαλλίας). Η Argument Theory (argument-theory.com ) προσφέρει υπηρεσίες αυτοματοποιημένης λήψης απόφασης στον παγκόσμιο ιστό, βασιζόμενες στην τεχνολογία Υπολογιστικής Επιχειρηματολογίας της ΤΝ info Οργάνωση - Λειτουργία Φαρμακείου 18 | Φεβρουάριος – Μάρτιος – Απρίλιος 2023 |