Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #192

Α κόμη και σε φυσιολογικές καταστάσεις, οι αυξημέ- νες ανάγκες σε σίδηρο (βρεφική και εφηβική ηλικία, περίοδο κατά την κύηση και γαλουχία) ή η αυξη- μένη απώλεια σιδήρου (αιμοδότες, αθλητές) μπορεί να οδηγήσουν σε σιδηροπενία. Οι ενήλικες άνδρες ή οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση θα πρέπει να διερευνούνται για αιμορ- ραγία πεπτικού ή για σύνδρομα δυσαπορρόφησης (σε χρόνιες και φλεγμονώδεις νόσους, νεοπλασίες) με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση. Η διάγνωση της ΣΑ βασίζεται στην εκτίμηση των παραμέτρων που καθορίζουν την έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό (ελατ- τωμένη φερριτίνη, αυξημένη σιδηροδεσμευτική ικανότητα του ορού, χαμηλός κορεσμός τρανσφερρίνης), με τη θεραπευτική προσέγγισή της να αφορά τη διερεύνηση και αντιμετώπιση του αιτίου της και την αποκατάσταση του ελλείμματος του σιδήρου. Ο σίδηρος (Fe) είναι ιχνοστοιχείο απαραίτητο της ομοιοστασίας, κυρίως για τη μεταφορά οξυγόνου και για την ανάπτυξη και την επιβίωση των κυττάρων. Κατά μέσον όρο, στον ενήλικα οργανισμό περιέχονται 3,5g σιδή- ρου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα να είναι ενωμένη με την αιμο- σφαιρίνη και το υπόλοιπο με τη μυοσφαιρίνη, τα κυτοχρώματα Η σιδηροπενική αναιμία (ΣΑ, νόσος ICD-10: D50) είναι μια παθολογική κατάσταση αναιμίας, που οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ, WHO) η ΣΑ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμια κλίμακα, επηρεάζοντας 2 δισ. ανθρώπους. Dr. Σταύρος Ε. Μπαριάμης Φαρμακοποιός - Χημικός (MPharm, MSc, PhD) και το σύστημα τρανφερρίνης/φερριτίνης. Η ημερήσια πρόσληψη Fe, μέσω της διατροφής παρέχει 10-20mg και από τις δυο μορφές του, τον αιμικό (Fe+2, ferrum), ο οποίος προσλαμβάνεται κυρίως από τα κόκκινα κρέατα, και το μη-αιμικό (Fe+3, ferric), τον οποίο συναντάμε στο λευκό κρέας, στα δημητριακά και τα λαχανικά. Η απορρόφηση από τη διατροφική πρόσληψη δεν ξεπερνά το 10-15% και επηρεάζεται από τις αποθήκες σιδήρου, το είδος της διατροφής μας (κρεατοφαγία, χορτοφαγία, παρατεταμένη νηστεία), αλλά και λοιπούς διατροφικούς παράγοντες που μπο- ρεί να μειώσουν την απορρόφηση του (γαλακτομικά, καφέ, τσάι) ή να την αυξήσουν (φράουλες, πιπεριές, εσπεριδοειδή). ΠΩΣ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΣΙΔΗΡΟΥ Ως γενικές οδηγίες, ο σίδηρος δεν πρέπει να λαμβάνεται ταυτό- χρονα με τροφή, γιατί παρεμποδίζεται η απορρόφησή του. Επιπλέον, φάρμακα όπως αντιόξινα (άλατα Αl, Mg), Η-2 αναστο- λείς (ρανιτιδίνη, σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη) και αναστολείς αντλί- ας πρωτονίων («πραζόλες») ελαττώνουν την απορρόφηση του σιδήρου και πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χορήγηση. Φαρμακοδιατροφικά, η λήψη του συμπληρώματος σιδήρου συ- νιστάται να γίνεται μία ώρα πριν ή τρεις ώρες μετά την κατανά- λωση τροφών και φαρμάκων που ελαττώνουν την απορρόφησή του. Η λήψη ασκορβικού οξέος (βιταμίνη C, 200-500mg) προά- γει την απορρόφηση του σιδήρου μέσω του όξινου περιβάλλο- ντος που δημιουργεί. Η χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου από το στόμα είναι η επικρα- τέστερη επιλογή θεραπείας γιατί είναι εύκολη, ασφαλής, αποτε- λεσματική και με χαμηλό κόστος, εκτός εάν υπάρχει πρόβλημα Τα σκευάσματα σιδήρου στη σιδηροπενική αναιμία Σ Υ Μ Π Λ Η Ρ Ω Μ Α Τ Α Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Η Σ 58 | Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο