Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #191

Η θεραπεία με σκοπό τη μείωση της υπέρχρωσης δεν θα πρέπει να έχει μεγάλη χρονική διάρκεια και συστήνεται περισσότερο το φθινόπωρο ή το χειμώνα 54 | Οκτώβριος – Νοέμβριος 2022 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο στον παράγοντα ΜΙΤF (microphthalmia-associated transcription factor), παράγοντας που εμπλέκεται στη γένε- ση πολλών κυττάρων διαφορετικών ιστών και των μελανινο- κυττάρων και παθολογικών καταστάσεων υπερμελάχρωσης στη μεταφορά των μελανινοσωμάτων-κόκκων μελανίνης στην αναστολή της α-μελανινοτρόπου ορμόνης 2. έχουν αντιοξειδωτική δράση 3. δρουν αποφολιδωτικά π.χ. α-υδροξυοξέα. Παρακάτω αναφέρονται παραδείγματα αυτών: Ουσίες που επεμβαίνουν στη δράση της τυροσινάσης: α-αρβουτίνη, β-αρβουτίνη, δεοξυ-αρβουτίνη, αζελαϊκό οξύ, κοχικό οξύ-διπαλμιτικός εστέρας κοχικού οξέος, n-βoυτυλο- ρεσορκινόλη, ελλαγικό οξύ, γλουταθειόνη, π-υδροξυανισόλη, βιταμίνη Α-ρετινόλη, τετραϋδροκουρκουμινοειδή. Ουσίες που επεμβαίνουν στην αποδόμηση της τυροσι- νάσης: λινολενικό οξύ, λινολεϊκό οξύ, ολεϊκό οξύ. Ουσίες που επεμβαίνουν στον παράγοντα ΜΙΤF: πεπτί- δια, όπως το ολιγοπετίδιο-68. Ουσίες που επεμβαίνουν στη μεταφορά μελανοσωμά- των από τα μελανινοκύτταρα στα κερατινοκκύτταρα: νιασιναμίδιο ή νικοτιναμίδιο ή βιταμίνη Β3. Ουσίες που επεμβαίνουν στην αναστολή της α-μελα- νινοτρόπου ορμόνης: μυριστοϋλο-τριπεπτίδιο-31. Αντιοξειδωτικές ουσίες: α-Τοκοφερόλη, α-λιποϊκό οξύ, L-ασκορβικό οξύ, ρεσβερατρόλη, α-βισαβολόλη, τετραϋδρο- κουρκουμινοειδή. α-υδροξυ-οξέα (γλυκολικό οξύ, γαλακτικό οξύ) τα οποία δρουν αποφολιδωτικά. Μέσω της αποφολίδωσης απομακρύ- νουν επιδερμικά κύτταρα που μπορεί να έχουν αυξημένη συγκέ- ντρωση μελανίνης, διεγείρουν την ανανέωση των κυττάρων της επιδερμίδας και βοηθούν στη δερματική διαπερατότητα άλλων λευκαντικών ουσιών. Απαιτείται προσοχή καθώς η μέγιστη περι- εκτικότητα στο τελικό προϊόν είναι μέχρι 10 % w/w. β-υδροξυοξέα , όπως το σαλικυλικό οξύ. Υπάρχει πληθώρα φυσικών εκχυλισμάτων με δράση κατά της μελάγχρωσης, όπως Vitis vinifera (grape) fruit extract, Anise extract, Geranium extract, Ginseng extract, Olea Europaea Leaf Extract. Ουσίες για την αντιμετώπιση της μελάχρωσης με φαρ- μακευτική δράση: υδροκινόνη (έχει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες –ερεθισμό, αλλεργική δερματίτιδα, κερατόλυση, μυ- ελοτοξικότητα, νευροτοξικότητα, μεταλλαξιογόνο και καρκινο- γόνο δράση– και χορηγείται μόνον κατόπιν ιατρικής συνταγής), ελλαγικό οξύ, κορτικοστεροειδή (μακροχρόνια χρήση οδηγεί σε λέπτυνση της επιδερμίδας-ατροφία, εμφάνιση αγγείων, υπερ- τρίχωση, ακμή, βακτηριακές ή και ιικές επιμολύνσεις). Ουσίες που δημιουργούν ερωτηματικά είναι το κοχικό οξύ (επιτρέ- πεται στην Ευρώπη) και το αζελαϊκό οξύ (επιτρέπεται στην Ευρώ- πη και στην Αμερική). Tο τελευταίο είναι αποτελεσματικό σε συγκέντρωση 4% αλλά επι- τρέπεται μέχρι 1%. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΓΙΑ «ΛΕΥΚΑΝΤΙΚΑ» ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ Ο όρος «λευκαντικά» καλλυντικά δεν είναι δόκιμος και μπορεί να δημιουργήσει ανέφικτες και επικίνδυνες προσδοκίες στο κατανα- λωτικό κοινό. Χρησιμοποιείται χάριν συντομίας, αλλά κατάλληλη ορολογία είναι «καλλυντικά προϊόντα για την αντιμετώπιση της υπερχρωμίας του δέρματος». Η εντατική χρήση τέτοιων προϊόντων μπορεί να οδηγήσει σε ανε- πιθύμητες ενέργειες όπως εγκαύματα, ακμή, υπομελάχρωση, ακό- μη και μελάνωμα του δέρματος (λόγω της υπερβολικής μείωσης του χρώματος του δέρματος σε συγκεκριμένα σημεία που εκτίθε- νται στην υπεριώδη ακτινοβολία). Μια θεραπεία με σκοπό τη μείωση της υπέρχρωσης, όσο επιστη- μονικά τεκμηριωμένη και αν είναι, δεν θα πρέπει να έχει μεγάλη χρονική διάρκεια. Τονίζεται ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας με τέτοιες ουσίες θα πρέπει να ελαχιστοποιείται η έκθεση στον ήλιο και να χρησιμοποιούνται αντηλιακά προϊόντα με υψηλό Δεί- κτη Ηλιακής Προστασίας απέναντι στην UVB ακτινοβολία (SPF) και UVA προστασία. Συστήνεται η χρήση των προϊόντων αυτών περισσότερο το φθινόπωρο ή το χειμώνα, όπου η επιδερμίδα εκτί- θεται λιγότερο στις υπεριώδεις ακτινοβολίες. Η ιδανική περίοδος θεραπείας είναι από τέλη Οκτωβρίου έως και τον Μάρτιο που η ένταση του ήλιου είναι μικρότερη. Η συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού επιβάλλεται, κα- θώς πρέπει να λαμβάνονται ειδικές προφυλάξεις σε περίπτωση χρήσης ορισμένων φαρμάκων που προκαλούν φωτοευαισθησία (αντιβιοτικά, οιστρογόνα, προγεστερόνη κ.λπ. ). ● Βιβλιογραφία 1. Tσιρίβας Ε., Βαρβαρέσου Α., Παπαγεωργίου Σ. Εφαρμοσμένη Κοσμητολογία Δερ- μοκαλλυντικά, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε. ΙSBN 978-960-583-151-6, 2016. 2. Βαρβαρέσου Α. Έρευνα και Ανάπτυξη Καλλυντικών Προϊόντων. Διάλεξη: Ανάπτυξη Λευκαντικών Καλλυντικών, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Προχωρημένη Αισθητική και Κοσμητολογία: Ανάπτυξη, Ποιοτικός Έλεγχος και Ασφάλεια νέων Καλ- λυντικών Προϊόντων», Τομέας Αισθητικής και Κοσμητολογίας, Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, 2021. 3. Pillaiyar T, Manickam M, Namasivayam V. Skin whitening agents: medicinal chemistry perspective of tyrosinase inhibitors. J Enzyme Inhib Med Chem. 2017 Dec;32(1):403-425. doi: 10.1080/14756366.2016.1256882. PMID: 28097901; PMCID: PMC6010116. 4. Tse TW. Hydroquinone for skin lightening: safety profile, duration of use and when should we stop? J Dermatolog Treat. 2010 Sep;21(5):272-5. doi: 10.3109/09546630903341945. PMID: 20095963. 5. Kanlayavattanakul M, Lourith N. Plants and Natural Products for the Treatment of Skin Hyperpigmentation - A Review. Planta Med. 2018 Sep;84(14):988-1006. doi: 10.1055/a-0583-0410. Epub 2018 Mar 5. PMID: 29506294.