Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #190

Ποια είναι η συμμετοχή της κοινωνίας μας στις νέες εξελίξεις, στην έρευνα, στην καινοτομία και στην εκπαίδευση; Πιστεύω, μετά την ωριμότητα πολλών χρόνων στην εκπαίδευση, αλλά και με θύμησες από τα μαθητικά μου χρόνια, ότι οι δεξιό- τητες που προάγουν την εγκεφαλική λειτουργία, βελτιώνουν την ανθρώπινη φυσιολογία, αναπτύσσουν νέες ιδέες και καλλιεργούν τη συνεργασία και την ανθρώπινη επαφή, σχετίζονται απόλυτα με το «δημιουργικό» παιχνίδι, ειδικά στα πρώτα μαθητικά χρόνια. Αυτό δεν εμποδίζει σε τίποτα την εκλαΐκευση της επιστήμης μέσα από μοντέλα κατασκευών ή μέσω της εικονικής πραγματικότητας, τα οποία δίνουν στην κοινωνία την αίσθηση της συμμετοχής στα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα. Φαντασθείτε λοιπόν να έχουμε παρασκευάσει με lego τη νανοτεχνολογική πλατφόρμα του εμβολίου ή τον ιό και να τη μελετάμε με τους συμπολίτες μας, εξη- γώντας και τη δομή του ιού και τις μεταλλάξεις του. Ο φόβος θα ήταν μικρότερος, οι απορίες θα μπορούσαν να απαντηθούν και ο πολίτης θα ένιωθε συμμέτοχος στην προσπάθεια κατά της πανδη- μίας. Το μοντέλο εκπαίδευσης που σήμερα βιώνουμε, δηλαδή της αποστήθισης και της μη κριτικής σκέψης, πρέπει να σταματήσει, για να δημιουργήσουμε την κοινωνία του μέλλοντος με κέντρο τον άν- θρωπο που θα κατανοεί και θα προάγει την πρόοδο, θα συνεργά- ζεται και θα ενσωματώνει στη ζωή του με ασφάλεια την επιστήμη και τις νέες τεχνολογίες. Υπάρχουν νέα επιστημονικά εργαλεία για να διώ- ξει η κοινωνία το φόβο που δημιούργησε η παν- δημία; Σήμερα διανύουμε μια περίοδο όπου οι επιστημονικές και τεχνολο- γικές εξελίξεις απαιτούν από την κοινωνία να χρησιμοποιήσει νέα «εργαλεία» για να κατανοήσει τα αποτελέσματα της έρευνας, της τε- χνολογίας και της καινοτομίας. Η ευθύνη της πολιτείας να προσφέρει τρόπους εκπαίδευσης από το δημοτικό και ίσως από το νηπιαγωγείο αποτελεί υποχρέωσή της, ώστε η κοινωνία να κατανοήσει πολύπλο- κες και δύσκολες έννοιες και να τις ενσωματώσει στην καθημερινότη- τά της, χωρίς το φόβο του άγνωστου και της αβεβαιότητας. Ένα ση- μαντικό «εργαλείο» εκπαίδευσης αποτελεί η πρακτική εφαρμογή –θα έλεγα με τη μορφή δημιουργικού παιχνιδιού για όλες τις ηλικίες– των γνώσεων της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής, των μαθη- ματικών αλλά και των τεχνών. Το εργαλείο αυτό ονομάζεται Επιστή- μη, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά αλλά και Τέχνες, στα αγγλικά STEM και STEAM (Science Technology Education Mathematics and Science Technology Education Arts and Mathematics). Τα προηγούμενα χρόνια αναφέρεται ότι το 90% των παγκοσμίως πα- ραγόμενων δεδομένων (data) σε όλους τους τομείς οφείλεται στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Η ορθή χρήση και η κατανόηση της χρησιμότητας αλλά και των κινδύνων των δεδομένων που παράγονται παγκοσμίως είναι θέμα εκπαίδευσης. Η τεχνητή νο- ημοσύνη και τα αποτελέσματά της είναι ήδη ορατά στον τομέα της υγείας, αλλά και σε άλλους τομείς και επηρεάζει την καθημερινότη- τά μας. Τα πλεονεκτήματα από τη χρήση των εργαλείων STEM και STEAM που ανέφερα στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορούμε να τα συνοψίσουμε όπως παρακάτω: 1. Λήψη έξυπνων αποφάσεων και προστασία από τη χρήση του δια- δικτύου - ασφάλεια προσωπική αλλά και κοινωνική. 2. Προώθηση λήψης υψηλών μέτρων ασφάλειας για την προστασία των καταναλωτών και των χρηματικών συναλλαγών. 3. Προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ασφάλειας των δεδομένων υγείας. 4. Ανάπτυξη πολιτικών υγείας, στις οποίες συμμετέχουν και οι κοινω- νικοί φορείς (π.χ. ομάδες ασθενών) ως αποτέλεσμα εκπαίδευσής τους στις νέες τεχνολογίες από τα μαθητικά τους χρόνια. 5. Εξοικείωση με την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση. 6. Κατανόηση των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων, π.χ. διαδίκτυο, δίκτυα επικοινωνίας. 7. Ψηφιακός μετασχηματισμός της κοινωνίας και της εργασίας. Παρατηρούμε το εξής «σοκαριστικό» γεγονός: Άνθρωποι που υπηρετούν την επιστήμη, να μην πιστεύουν σε αυτήν, με χαρακτηριστικό παρά- δειγμα τους υγειονομικούς που είναι αρνητές εμβολίων. Τι φταίει πιστεύετε και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Είναι ειλικρινά λυπηρό. Επιστήμονες οι οποίοι διακονούν τον τομέα της υγείας να μην πιστεύουν στις επιστημονικές εξελίξεις, όταν μάλι- στα πολλοί από αυτούς έχουν εργασθεί πάνω στον τομέα. Η γνώμη μου είναι ότι απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη ενημέρωση και σε βάθος κατανόηση των τεκμηριωμένων επιστημονικά αποτελεσμάτων, ώστε να καμφθούν οι όποιες επιφυλάξεις. Γιατί οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται με τόσο δια- φορετικό τρόπο την επιστήμη; Μήπως και την επι- στήμη θα πρέπει να την αναλάβουν μαρκετίστες; Η επιστήμη είναι τρόπος σκέψης. Ο ορθός λόγος αποτελεί τη βάση για την κατανόηση της επιστήμης και των εξελίξεων και αυτό είναι αποτέλεσμα προσωπικής προσπάθειας. Ερωτήματα για φαινόμε- να που δεν είναι ορατά, για φαινόμενα που είναι απρόσμενα στην καθημερινότητά μας έχουν επιστημονικές προσεγγίσεις. Χρειάζεται ανοικτή καρδιά και μυαλό, καθώς και υπομονή για να σου εξηγήσει ο επιστήμονας την αρχή της «απροσδιοριστίας» χωρίς τα πολύπλοκα μαθηματικά και τότε μπορείς να αντιληφθείς τις μεταλλάξεις του ιού, τη μεταβλητότητα των φυσικών γεγονότων και δεν θα απαιτείς από την άνεση του σπιτιού σου να σου δοθεί με ευκολία το φάρμακο, το εμβόλιο, η θεραπεία, που δεν θα έχει παρενέργειες, που θα σε | Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2022 | 47