Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #188

φαρμακεία. Στις ΗΠΑ καθώς και στη Μεγάλη Βρετανία, η πολιτική ηγεσία, αναγνωρίζοντας το ρόλο που διαδραματίζει η παρουσία κι- νήτρων για την υλοποίηση μιας απόφασης, αποφάσισε να δώσει ένα σημαντικό ποσό στους φαρμακοποιούς που αναλαμβάνουν υπηρεσίες για τη συμμόρφωση των ασθενών στην αγωγή και στη διαχείριση αυτής. Μήπως είναι καιρός για μια στροφή στο ρόλο που διαδρα- ματίζουν τα σύγχρονα κοινοτικά φαρμακεία στη χώρα μας; Φυσικά κάτι τέτοιο εξαρτάται από τη βούληση της εκάστοτε πολιτι- κής ηγεσίας σχετικά με την καλύτερη οργάνωση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Παράλληλα, η διάδοση της ηλεκτρονικής συνταγογρά- φησης μπορεί να μειώσει τα εμπόδια που παρουσιάζονται σήμερα ώστε να εφαρμοστεί πλήρως η διαχείριση της φαρμακευτικής αγω- γής. Επομένως ο κοινοτικός φαρμακοποιός οφείλει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να ακολουθεί τις εξελίξεις μιας και αυτές θα τον βοηθήσουν να παίξει σημαντικό ρόλο στο εγγύς μέλλον. ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Για να προχωρήσει και να πετύχει μια μεταρρύθμιση στο χώρο της υγείας, θα πρέπει οι άμεσα εμπλεκόμενοι φορείς να καταλάβουν το σκοπό της και τα οφέλη της. Ένα σημαντικό όφελος της υπηρεσίας είναι η συμμόρφωση και η εκπαίδευση των ασθενών. Αν οι ασθενείς δεν ακολουθούν πι- στά τις οδηγίες λήψης των φαρμάκων, δεν επιτυγχάνονται άμεσα τα επιθυμητά αποτελέσματα της αγωγής, μεγαλώνει ο χρόνος δι- άρκειας της θεραπείας, επιβαρύνονται οικονομικά οι ασθενείς, ενώ διαταράσσεται και η ψυχική τους ισορροπία. Ωστόσο, ο κοινοτικός φαρμακοποιός έχει τη δυνατότητα να ενημερώσει τον ασθενή για τη χρήση των φαρμακευτικών σκευασμάτων, για τα οφέλη που θα προκύψουν καθώς και για την ορθή λήψη τους. Με αυτόν τον τρόπο, ο ασθενής αντιλαμβάνεται γιατί πρέπει να πάρει αυτά τα σκευάσμα- τα και είναι στην κρίση του αν θέλει να τα λάβει ώστε να βελτιώ- σει την υγεία του και την ποιότητα ζωής του. Είναι χαρακτηριστικά τα συμπεράσματα έρευνας του 2004 από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστήμιου Nottingham της Μεγάλης Βρετανίας σχετικά με την ασφαλή χορήγηση φαρμάκων στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σχεδόν το 7% των ασθενών που επισκέ- πτεται το νοσοκομείο λόγω εμφάνισης μιας ανεπιθύμητης ενέργειας φαρμάκου, θα μπορούσε να είχε διαγνωσθεί από τους επιστήμονες υγείας της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Αυτό καταδεικνύει ότι ο φαρμακοποιός μέσω της υπηρεσίας διαχείρισης της φαρμακευτι- κής αγωγής μπορεί να προλάβει τέτοιες καταστάσεις, οι οποίες συ- νοδεύονται από σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις τόσο στον ίδιο τον ασθενή όσο και στο σύστημα υγείας της χώρας. Στα οφέλη της υπηρεσίας περιλαμβάνεται και η ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ του φαρμακοποιού και του πελάτη και η αύξηση των εσόδων για το φαρμακείο. Ο ασθενής ενδεχομένως να αποφασίσει την αγορά κάποιων άλλων προϊόντων (π.χ. δερμοκαλλυ- ντικά, συμπληρώματα διατροφής και φυτικά σκευάσματα). Ο φαρμα- κοποιός οφείλει να συμβουλεύσει ποια από τα προϊόντα μπορεί να πάρει ο ασθενής χωρίς να εμφανίσει κάποια παρενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο, ο φαρμακοποιός κερδίζει την εκτίμηση και την εμπιστο- σύνη του ασθενή, κάτι φυσικά που είναι αρκετό ώστε να επισκεφτεί πάλι το ίδιο φαρμακείο για οποιαδήποτε άλλη αγορά. Η ανάπτυξη μια σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ του φαρμακοποιού και του ασθενή είναι το πιο σημαντικό συστατικό για την ανάπτυξη και εξέλιξη του ρόλου του φαρμακοποιού στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Έχει ήδη γίνει κατανοητό ότι η διαχείριση της φαρμακευτικής αγω- γής είναι ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των επιστημόνων υγεί- ας. Για να αρχίζει να εφαρμόζεται κάτι τέτοιο όμως στη χώρα μας, τουλάχιστον στα κοινοτικά φαρμακεία, είναι αρκετά δύσκολο και οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι. Πρώτα από όλα, είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί το πλαίσιο λει- τουργίας και οργάνωσης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, έτσι ώστε να καθοριστούν οι ρόλοι του γιατρού και του κοινοτι- κού φαρμακοποιού, γιατί η διαχείριση της φαρμακευτικής αγω- γής προϋποθέτει τη συνεργασία τους. Σημειώνεται ότι ο κοινοτικός φαρμακοποιός δεν γνωρίζει όλα όσα έχουν ειπωθεί μεταξύ γιατρού και ασθενή με ακρίβεια, καθώς στηρίζεται μόνο στα λεγόμενα του ασθενή, ο οποίος είναι πιθανό να ξεχάσει κάτι ή να μην το μεταφέρει σωστά. Μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και της ηλεκτρο- νικής κάρτας υγείας, αυτό το εμπόδιο μπορεί να εξαλειφθεί. Ένα άλλο στοιχείο που καθυστερεί την εφαρμογή της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής είναι η έλλειψη χρόνου. Όπως περι- γράφηκε και παραπάνω, ο κοινοτικός φαρμακοποιός δαπανά ένα μεγάλο μέρος από το χρόνο του για την εκπλήρωση γραφειοκρα- τικών διαδικασιών. Ήδη γίνονται προσπάθειες να περιοριστούν αυ- τές με τη βοήθεια διαφόρων μηχανογραφικών συστημάτων, ώστε ο φαρμακοποιός να μπορεί να επικεντρωθεί και να αναπτύξει τον επιστημονικό τομέα του φαρμακείου του. Τέλος, η εφαρμογή της υπηρεσίας εξαρτάται και από τις προθέσεις , τους στόχους και το ρόλο που θέλει να διαδραματίσει ο κοινοτικός φαρμακοποιός στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Υπάρχουν συ- νάδελφοι που ενδιαφέρονται κυρίως για τις πωλήσεις, αγνοώντας συχνά τον επιστημονικό τους ρόλο στη δημόσια υγεία. Ενώ σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η πολιτική ηγεσία προσπαθεί να αναπτύξει τις υπηρεσίες υγείας δίνοντας κίνητρα στους επιστήμονες υγείας, στην Ελλάδα είναι ακόμα δύσκολο να αλλάξουν τα πράγ- ματα. Καλό θα είναι όμως οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί να προσαρ- μόζονται στα νέα δεδομένα για να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις του μέλλοντος και να αρχίζουν να εντάσσουν κάποια στοιχεία της υπηρεσίας στη καθημερινή τους πράξη. Αυτό θα τους βοηθήσει ση- μαντικά για οτιδήποτε συμβεί στο μέλλον. ● Η έλλειψη χρόνου και κινήτρων είναι ίσως από τα σημαντικότερα εμπόδια για την πλήρη εφαρμογή της υπηρεσίας στα κοινοτικά φαρμακεία 38 | Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2022 | Οργάνωση – Λειτουργία Φαρμακείου