Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #188

φαρμακευτικής αγωγής. Στην υπηρεσία συμπεριλαμβάνονται όλοι οι τομείς της σωστής θεραπευτικής χρήσης των φαρμάκων καθώς και του διαθέσιμου χρόνου και πόρων, ώστε η αγωγή να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας των ασθενών. ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ; Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε το 2002 στο Ηνωμένο Βασί- λειο, η συνταγογράφηση φαρμάκων αποτελεί την πιο κοινή πράξη στο σύστημα υγείας της χώρας. Γύρω στα 550 εκατομμύρια φάρ- μακα κάθε χρόνο συνταγογραφούνται από τους γενικούς ιατρούς και παθολόγους και άλλα 200 εκατομμύρια μέσα στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Η έρευνα αυτή κατέδειξε ωστόσο ότι τα φάρμακα δεν χρησιμοποιούνται τόσο καλά όσο θα έπρεπε από τους ασθενείς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις για το σύστημα υγείας της χώρας. Αναδεικνύεται επομένως η ανάγκη για καλύτερη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής. Επιπλέον, το υπουργείο Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας το 2001 ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μια έρευνας σύμφωνα με τα οποία σχεδόν οι μισοί ασθενείς με χρόνιες παθήσεις δεν λαμβάνουν σω- στά τα φάρμακά τους. Επίσης, το ένα τρίτο των ασθενών με χρό- νιες παθήσεις που παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο, χρειάζεται βοήθεια για να καταλάβει πώς θα λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή σωστά. Δεν είναι λίγοι αυτοί που τονίζουν ότι οι γιατροί είναι σε θέση να βελτιώσουν αυτήν την κατάσταση. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι πάντα εφικτό, αν αναλογιστεί κανείς ότι ένας παθολόγος στη Μεγάλη Βρετανία συνταγογραφεί 250-300 φάρμακα κάθε εβδομά- δα και ξοδεύει γύρω στις δύο ώρες την ημέρα για να ολοκληρώσει τις επαναλαμβανόμενες συνταγές. Γι’ αυτό το λόγο, θα πρέπει όλοι οι επιστήμονες υγείας να συμβάλλουν στη σωστή διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής και όχι μόνο οι γιατροί. Σε αυτήν την προ- σπάθεια, οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί μπορούν να έχουν σημαντικό ρόλο, αφού οι ασθενείς προμηθεύονται τα φάρμακά τους από τα κοινοτικά φαρμακεία. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Είναι απόλυτα φυσικό να υπάρχουν ξεκάθαρα όρια ευθύνης μεταξύ του φαρμακοποιού και του γιατρού σχετικά με τη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής. Γι’ αυτό το λόγο απαιτείται συνεργασία και από τις δυο πλευρές, ώστε να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέ- σματα. Ο φαρμακοποιός, λόγω της επιστημονικής του κατάρτισης, είναι σε θέση να γνωρίζει καλύτερα ποια είναι η ορθή λήψη των φαρμάκων και ποιες συμβουλές θα πρέπει να δοθούν σε κάθε ασθενή, ώστε να επιτευχθεί η συμμόρφωσή τους. Συνεπώς, το στά- διο της εκτέλεσης των συνταγών δεν είναι απλό. Είναι το κομμάτι της καθημερινής εργασίας των φαρμακοποιών, το οποίο θα πρέ- πει σταδιακά να αλλάξει και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Μετά την εκτέλεση της συνταγής, ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει συμβουλές από τον κοινοτικό φαρμακοποιό για το πώς θα παίρνει τα φάρμακα του, ποια δοσολογία θα πρέπει να ακολουθήσει, τι θα πρέπει να γνωρίζει για τις ανεπιθύμητες ενέργειες, καθώς και τι είδους διατροφή θα πρέπει να ακολουθήσει κατά τη διάρκεια της αγωγής του. Ένα ακόμα κομμάτι της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής αποτελεί και ο έλεγχος της φαρμακευτικής αγωγής . Ο κοινοτικός φαρμακοποιός λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του επαγγέλματος, που είναι η εύκολη πρόσβαση, το συγκεκριμένο ωράριο, η συνεχής παρουσία ενός επιστήμονα υγείας καθώς και η αφιλοκερδής παροχή συμβουλών, έχει τη δυνατότητα να ελέγχει συ- νεχώς το πώς πάει ο ασθενής με την αγωγή που του έχει χορηγηθεί. Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, η μέτρηση του σακχάρου στο αίμα και η διάγνωση κάποιας ανεπιθύμητης ενέργειας αποτελούν κάποιες από τις βασικές υπηρεσίες που συμβάλλουν στον έλεγχο της θεραπείας και κατ’ επέκταση στη διαχείριση της φαρμακευτι- κής αγωγής. Είναι απαραίτητο λοιπόν να γνωρίζει ποια σκευάσματα παίρνει κάθε πελάτης του, ώστε να μπορεί αργότερα να τον συμβου- λεύσει καθώς και να παρακολουθήσει την εξέλιξη της θεραπείας. Στη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής περιλαμβάνεται και η ενημέρωση των ασθενών σχετικά με θέματα δημόσιας υγείας. Ο φαρμακοποιός, ως ο τελευταίος επιστήμονας υγείας στην αλυσίδα της διάγνωσης, συνταγογράφησης και εκτέλεσης των συνταγών, οφείλει να είναι αρκετά υπεύθυνος στο τι μεταφέρει στον κόσμο. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει ζητηθεί από τους κοινοτι- κούς φαρμακοποιούς να συμμετέχουν σε εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, όπως είναι η αντηλιακή προστασία και η σωστή χρήση των αντιβιοτικών φαρμάκων. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν είναι ευρέ- ως διαδεδομένο στη χώρα μας σε αντίθεση με αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γάλλια, όπου τα κοινοτικά φαρμακεία αποτελούν σημείο ενημέρωσης των ασθενών τους για σημαντικά θέματα υγείας. Αυτό γίνεται γιατί ο φαρμακοποιός είναι αυτός που γνωρίζει την αγωγή των ασθενών του και μπορεί να επι- λέξει σε ποιους θα απευθυνθεί για να τους ενημερώσει σχετικά με το τι πρέπει να προσέχουν. Αυτά αποτελούν τους σημαντικότερους τομείς της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής. Γίνεται όμως αντιληπτό ότι αυτή η υπη- ρεσία προϋποθέτει επαρκή διαθέσιμο χρόνο του φαρμακοποιού. Πολλοί συνάδελφοι θα τονίσουν ότι ο χρόνος τους είναι αρκετά περιορισμένος, αφού το σημαντικότερο κομμάτι των εσόδων του κοινοτικού φαρμακείου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες (όπως είναι ο έλεγχος, η διόρθωση και η καταγραφή των συνταγών). Αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη κινήτρων αποτελούν ίσως τα σημαντικότερα εμπόδια για την πλήρη εφαρμογή της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής στα κοινοτικά Το 1/3 των ασθενών με χρόνιες παθήσεις που παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο, χρειάζεται βοήθεια στο πώς θα λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή σωστά | Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2022 | 37