Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #188

Ο Σ/Δ είναι μια χρόνια νόσος φθοράς, ενώ οι ασθενείς λαμβάνουν συνήθως περισσότερα από πέντε φάρμακα - αυτά τον καθιστούν σχεδόν ιδανικό στόχο για ένα δομημένο πρόγραμμα διαχείρισης της φαρμακοθεραπείας με βάση το φαρμακείο | Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2022 | 27 (γνωστά και ως φάρμακα υψηλού κόστους, ΦΥΚ) στα βασικά πρωτόκολλα φαρμακοθεραπείας, με εξαίρεση τους αναστολείς PCSK9 για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας στους ασθενείς με υψηλό καρδιαγγειακό ρίσκο που δεν επιτυγχάνουν το στόχο με τα φάρμακα πρώτης επιλογής (οι αναστολείς PCSK9 διατίθενται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ). Από την άλλη, δεν παύει να είναι μια χρόνια νόσος φθοράς που μπορεί να αποβεί μοιραία χωρίς σωστή διαχείριση, ενώ οι ασθε- νείς με Σ/Δ λαμβάνουν συνήθως περισσότερα από πέντε φάρμακα για την πρόληψη ή αντιμετώπιση των επιπλοκών της (αντιδιαβητι- κά, αντιυπερτασικά, αντιαιμοπεταλιακά, αντιλιπιδαιμικά κοκ). Αυτά την καθιστούν σχεδόν ιδανικό στόχο για ένα δομημένο πρόγραμ- μα διαχείρισης της φαρμακοθεραπείας με βάση το φαρμακείο. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως ο Σ/Δ αποτελεί βασικό αντικείμενο των κλινικών φαρμακοποιών της ΠΦΥ σε χώρες όπως είναι το Ηνωμένο Βασίλειο. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, θα μπορούσε κανείς να κατα- λήξει στις εξής σκέψεις: Ο Σ/Δ δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξειδικευμένου φαρμακείου με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Ωστόσο, η διαχείριση της φαρμακοθεραπείας, η εκπαίδευση και η τακτική παρακολούθηση των ασθενών με Σ/Δ θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μιας ασθενοκεντρικής υπηρεσίας από το φαρμακείο. Προκειμένου να συμβεί αυτό, θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: Εκπαίδευση και πιστοποίηση του προσωπικού σε προκαθορι- σμένες δεξιότητες, με βάση ένα επίσης προκαθορισμένο καθη- κοντολόγιο στο πλαίσιο της φαρμακευτικής υπηρεσίας. Οι δε- ξιότητες αυτές είναι πρωτίστως κλινικές και αφορούν τόσο την ενδεδειγμένη φαρμακοθεραπεία, σύμφωνα με την τρέχουσα βέλτιστη κλινική πρακτική, όσο και την επικοινωνία με τον ασθε- νή αλλά και τον θεράποντα ιατρό του. Με δεδομένο τον ασθε- νοκεντρικό χαρακτήρα του μοντέλου περίθαλψης, στο οποίο και θα ανήκει μια τέτοια υπηρεσία, η συμβολή του εξειδικευμένου φαρμακοποιού ως προς την εκπαίδευση του ασθενούς θα μπο- ρούσε να περιλαμβάνει ενδεικτικά: Καθοδήγηση για την κατανόηση της χρονιότητας της νόσου. Συμφωνία ως προς τους στόχους της θεραπείας. Διερεύνηση τυχόν επιφυλάξεων γύρω από τα φάρμακα. Επεξήγηση των φαρμάκων, του σχήματος, του τρόπου λήψης τους, των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών και του ενδεδειγ- μένου τρόπου αντιμετώπισής τους. Ιδιαίτερη εκπαίδευση στην έγκαιρη αντιμετώπιση των συμπτωμά- των της υπογλυκαιμίας και του τρόπου αντιμετώπισής της. Επαρκής και βιώσιμη χρηματοδότηση της ενέργειας. Η εκπαί- δευση του προσωπικού, η συνεχής επικαιροποίηση των δεξι- οτήτων και η επένδυση σε χρόνο με τον ασθενή συνεπάγεται σημαντικό κόστος για την επιχείρηση, το οποίο θα πρέπει να υπολογιστεί και να εξασφαλιστούν αξιόπιστοι πόροι εξαρχής, ειδάλλως το εγχείρημα είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Ίσως τα αμιγώς εξειδικευμένα φαρμακεία να μην είναι ρεαλιστι- κά σε μια χώρα με το μέγεθος και τα οικονομικά δεδομένα της Ελλάδας. Ωστόσο, η συμπερίληψη προσεκτικά σχεδιασμένων και προϋπολογισμένων ασθενοκεντρικών υπηρεσιών στο «χαρτοφυ- λάκιο» του φαρμακείου, μια εκ των οποίων μπορεί κάλλιστα να είναι η διαχείριση της φαρμακοθεραπείας του Σ/Δ, είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση που έτσι κι αλλιώς έχει πάρει το φαρμακευ- τικό επάγγελμα παγκοσμίως εδώ και καιρό. Παράλληλα, μπορεί υπό προϋποθέσεις να εξοικονομήσει πόρους στο σύστημα υγείας μέσω της βελτίωσης της υγείας ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού των χρόνιων ασθενών της χώρας. ●