Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #181

Λόγω της ταχείας επέκτασης των διαθέσιμων θεραπευτικών παραγόντων για τη θεραπεία του διαβήτη, ο ρόλος του φαρμακοποιού στη φροντίδα των ασθενών με διαβήτη και στον έλεγχο της νόσου έχει διευρυνθεί. Η συμβουλευτική του φαρμακοποιού για τον έλεγχο και τη διαχείριση του διαβήτη Και στις δύο περιπτώσεις είναι σημαντικό να αναφερθεί στον ασθενή ότι δεν πρέπει να παραλείπει γεύματα και να ακολουθεί τακτικές δια- τροφικές συνήθειες για την πρόληψη της υπογλυκαιμίας. Τα φάρμακα από του στόματος είναι σε γενικές γραμμές ασφαλή και καλά ανεκτά και συνήθως λαμβάνονται μαζί με το γεύμα, εκτός από τη γλιβενκλα- μιδη που λαμβάνεται 15-30 λεπτά πριν από το φαγητό, τη μετφορμίνη που λαμβάνεται αμέσως μετά τα γεύματα και την ακαρβόζη που λαμ- βάνεται αμέσως πριν από το γεύμα. Αναφορικά με την ινσουλίνη, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα ποικίλα σκευάσματα μπορεί να διαφέρουν ως προς την έναρξη της δράσης, το χρόνο υψηλότερης συγκέντρωσης και τη διάρκεια της δράσης. Ο φαρμακοποιός καλείται να διευκρινίσει πώς γίνεται η ένεση, πότε να τη λαμβάνει (συνήθως μισή ώρα πριν από τα γεύματα) και να δώσει οδη- γίες για την αποθήκευση των συσκευών και τυχόν αλληλεπιδράσεις. Δ. Οξείες επιπλοκές: Η υπογλυκαιμία προκαλείται από τη λανθα- σμένη λήψη αντιδιαβητικών φαρμάκων, την απώλεια ή την καθυστέ- ρηση ενός γεύματος, την άσκηση περισσότερο από το συνηθισμένο ή την κατανάλωση αλκοόλ. Εκδηλώνεται με εφίδρωση, τρόμο, ναυτία, έμετο, ζάλη, αλλαγή διάθεσης, αδυναμία, ενώ εξελίσσεται με συμπτώ- ματα σύγχυσης, κακό συντονισμό, πονοκέφαλο και διπλή όραση. Τα προχωρημένα συμπτώματα είναι απώλεια αισθήσεων και επιληπτικές κρίσεις. Ο ασθενής θα πρέπει να λάβει άμεσα κάτι γλυκό (π.χ. 2 ή 3 δισκία γλυκόζης, 1 ή 2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή μέλι, μισό φλιτζάνι αναψυκτικό ή συμπυκνωμένη υγρή γλυκόζη), ενώ για σοβαρές περι- πτώσεις απαιτείται ιατρική παρέμβαση. Άλλες οξείες επιπλοκές, στις οποίες ο φαρμακοποιός μπορεί να βοη- θήσει προληπτικά, είναι η διαβητική κετοξέωση (αύξηση των κετόνων του ορού λόγω υπεργλυκαιμίας που προκαλείται κυρίως στο ΣΔ1) και το μη κετωτικό υπερωσμωτικό σύνδρομο (συνδυασμός σοβαρής υπεργλυκαιμίας και αφυδάτωσης) που εμφανίζεται συνήθως σε ηλικι- ωμένους ασθενείς με αδιάγνωστο διαβήτη τύπου 2. ● Δ εδομένου ότι ο διαβήτης είναι μια χρόνια κατάσταση που επηρεάζει τον ασθενή σε διάφορα επίπεδα, οι συμβουλές του φαρμακοποιού θα πρέπει να αφορούν όλα τα πα- ρακάτω. Α. Η φύση της νόσου: Ο φαρμακοποιός πρέπει να εξηγήσει ότι η ασθένεια παραμένει δια βίου, εξελίσσεται και απαιτεί αλλαγές στον τρόπο ζωής. Πρέπει να τονίσει την ανάγκη για αυστηρή συμμόρφωση στην αγωγή και να διευκρινίσει ότι η νόσος οδηγεί σε χρόνιες επιπλο- κές, εάν δεν ελεγχθεί σωστά. Β. Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Διατροφή, άσκηση, διακοπή καπνί- σματος και περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ είναι οι 4 άξονες της συμβουλευτικής του φαρμακοποιού σχετικά με τον τρόπο ζωής. Η διατροφή είναι ο νούμερο 1 θεραπευτικός παράγοντας και απαιτεί προσοχή στη λήψη των υδατανθράκων και της ζάχαρης, αντικατάστα- ση των κορεσμένων λιπών με ακόρεστα και λήψη πολλών φυτικών ινών. Η άσκηση βοηθά στην απώλεια και στη διατήρηση του βάρους, αλλά δεν συνιστάται σε ελεγχόμενα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης και σε ασθενείς επιρρεπείς στην υπογλυκαιμία. Γ. Φαρμακευτική αγωγή: Η αγωγή για το σακχαρώδη διαβήτη εί- ναι είτε υπογλυκαιμικοί παράγοντες από του στόματος είτε ινσουλίνη. Αναστασία Σαράφη 58 | Oκτώβριος - Νοέμβριος 2020 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο