Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #180

70 | Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2020 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο σε περιβάλλον χαμηλών ποσοστών υγρασίας. Αυτό θεωρείται ότι επιτρέπει στις λιπιδικές διπλοστοιβάδες να παραμένουν στην υγροκρυσταλλική κατάσταση ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες. Προπυλενογλυκόλη: Χρησιμοποιείται συχνά ως έκδοχο στα σκευάσματα αυτά, ενώ παράλληλα έχει αξιόλογες διυγραντικές ιδιότητες. Ουρία: Ως συστατικό του Φυσικού Παράγοντα Ενυδάτωσης έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες συγκεντρώσεις για την αντιμετώπι- ση μεγάλου εύρους παθολογικών καταστάσεων. Έχει αναφερθεί η χρήση σκευασμάτων με περιεχόμενη ουρία μέχρι 20% για την αντιμετώπιση κνίδωσης που προκλήθηκε πειραματικά. Τα συνήθη ποσοστά που χρησιμοποιούνται στην πράξη κυμαίνονται από 10% για την αντιμετώπιση ιχθύωσης και καταστάσεων υπερκερατώ- σεων μέχρι πολύ μικρότερα ποσοστά (5%) για την αντιμετώπιση λιγότερο σοβαρών καταστάσεων, όπως η ατοπική δερματίτιδα. α-υδροξυοξέα (ΑΗΑ): Η περιεκτικότητά τους στα σκευάσματα αυτά μπορεί να φτάσει μέχρι 12%. Τα κυριότερα μέλη της ομάδας αυτής είναι το γαλακτικό οξύ, το γλυκολικό οξύ και το τρυγικό (ταρταρικό) οξύ. Ειδικά το πρώτο, λόγω της ύπαρξής του στον Φυσικό Παράγοντα Ενυδάτωσης, χρησιμοποιείται πολύ. Μείωση του κνησμού Τα συστατικά που προκαλούν μείωση της αίσθησης κνησμού χρη- σιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ξηρο- δερμίας (αίσθηση κνησμού, τσιμπήματος και πόνος) καθώς και για τη μείωση των βλαβών της επιδερμίδας που μπορεί να προκαλέ- σει ο ίδιος ο πάσχων, λόγω του κνησμού. Στα καλλυντικά η επιλογή των συστατικών αυτών πρέπει να γί- νεται με προσοχή, ώστε να μην μετατρέπει το καλλυντικό προϊόν σε φάρμακο. Για το λόγο αυτό προτιμάται η χρήση φυσικών συστατικών με αντικνησμώδη δράση, τα οποία είναι καλά ανεκτά σε μακροχρόνια χρήση, όπως το εκχύλισμα χαμομηλιού. Προσοχή! Ουσίες με αντιισταμινική δράση όπως η γλυκίνη (INCI: GLYCINE CAS # 56-40-6) έχουν χρησιμοποιηθεί επίσης για το σκο- πό αυτό. Στη βάση δεδομένων των συστατικών των καλλυντικών προϊόντων CosIng ως δράσεις της γλυκίνης έχουν δηλωθεί μόνο οι ακόλουθες: antistatic, buffering, hair conditioning, skin conditioning και όχι η αντικνησμώδης (antiitching), η οποία δεν είναι συμβατή με τα καλλυντικά προϊόντα. Ανάταξη του δερματικού φραγμού Προκειμένου να επιτευχθεί η ανάταξη του φραγμού του δέρματος μπορεί να χρησιμοποιηθούν λιπαρά συστατικά που δεν υπάρχουν στη φυσιολογική κεράτινη στιβάδα. Χαρακτηριστικά παραδείγμα- τα είναι το παραφινέλαιο και η βαζελίνη, η οποία διαθέτει εξαι- ρετικές αποφρακτικές ιδιότητες σε περιπτώσεις που απαιτείται μείωση της άδηλης απώλειας ύδατος. Πολύ σημαντικά είναι τα λιπίδια που προσομοιάζουν τη σύσταση της κεράτινης στιβάδας (κεραμίδια, χοληστερόλη και ελεύθερα λιπαρά οξέα), τα οποία σε αντίθεση με τα πρώτα, έχουν την ικα- νότητα να ενσωματώνονται ευκολότερα στο μεσοκυττάριο χώρο, δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές λιπιδικές διπλοστοιβάδες της φυσιολογικής κεράτινης στιβάδας, ενώ παράλληλα ρυθμίζουν τη διαφοροποίηση των επιδερμικών κυττάρων (κερατινοποίηση). ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Η επιλογή της κατάλληλης καλλυντικοτεχνικής μορφής του προϊό- ντος τοπικής εφαρμογής γίνεται με βάση τη δερματική κατάσταση, την ανατομική περιοχή αλλά και την εποχή του χρόνου (Πιν. 2). Με βάση αυτά τα κριτήρια, μια αλοιφή μπορεί να προταθεί για χρήση στα χέρια κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ μια κρέμα εί- ναι καταλληλότερη για το πρόσωπο, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. ΠIΝΑΚΑΣ 2: ΚΡΙΤHΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓHΣ ΤΟΥ ΚΑΤAΛΛΗΛΟΥ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΟY Κρέμα (πλούσια σε νερό) Αλοιφή (πλούσια σε λιπαρά) Ανατομική περιοχή Πρόσωπο Άκρα Παθολογική κατάσταση Οξεία δερματίτιδα Χρόνιο έκζεμα Εποχιακές ανάγκες Καλοκαίρι Χειμώνας ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Η δομή του φυσιολογικού δέρματος είναι τέτοια που παρέχει τη μέγιστη δυνατή προστασία. Η τοπική εφαρμογή σκευασμάτων σε δέρμα με κατεστραμμένο φραγμό δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη φυσιολογική λειτουργία του αλλά μπορεί να παρέχει σημαντική βοήθεια στην αποκατάστασή της. Η ιδανική αντιμετώπιση υπαγο- ρεύει τη χρήση εξατομικευμένων σκευασμάτων, τα οποία απευθύ- νονται σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Σήμερα πάντως υπάρχει η δυνατότητα της εκλογής του κατάλληλου σκευάσματος που καλύ- πτει τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περίπτωσης. ●