Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #180

52 | Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2020 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Σύμφωνα με το φαρμακοποιό και πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πέλλας, Πάνο Ζαρογουλίδη, η υπηρεσία διακοπής κα- πνίσματος του φαρμακείου βασίζεται στη βαρύτητα του δείκτη καπνίσματος, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από το «τεστ» του Fagerstrom και των συνεργατών του. Πρόκειται για μια κλίμακα δύο στοιχείων για την αξιολόγηση της εξάρτησης από τη νικοτίνη, με βάση το χρόνο για το πρώτο τσιγά- ρο της ημέρας και τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίστηκαν ανά ημέρα. Το εν λόγω τεστ καταδεικνύει τη χαμηλότερη πιθανότητα απόπειρας διακοπής καπνίσματος των περισσότερο εθισμένων σε σχέση με τους λιγότερο εθισμένους στο κάπνισμα (Borland R, Yong HH, O’Connor RJ, Hyland A, Thompson ME Nicotine Tob Res. 2010 Oct; 12 Suppl (): S45 – 50). Ο σχεδιασμός της υπηρεσίας περιλαμβάνει: 1. Εφαρμογή της διαδικασίας αναγνώρισης των καπνιστών: Περιλαμβάνει την online δημιουργία ερωτηματολογίου του Fagerstrom, καθώς και την ανάπτυξη εφαρμογής για smartphones. Μετά την απάντηση του ερωτηματολογίου, το οποίο γίνεται είτε ηλεκτρονικά (οπότε ο καπνιστής θα επι- σκέπτεται το φαρμακείο που έχει δηλώσει εξαρχής για να παραλάβει το σκορ του και τις συμβουλές διακοπής καπνί- σματος), είτε επιτόπου κατά την επίσκεψή του στο φαρμακείο. Στη συνέχεια, αναλόγως με την εξάρτηση του ασθενή, επιλέγε- ται η κατάλληλη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης και ξεκινά η παρακολούθησή του. Ο ασθενής εβδομαδιαίως θα επισκέ- πτεται το φαρμακείο για να γίνει εκτίμηση της συμμόρφωσης αλλά και σταδιακή απομείωση της δόσης για ένα χρονικό διά- στημα όχι μικρότερο των 4 εβδομάδων. 2. Παροχή εκπαίδευσης και πόρων για την προαγωγή της στο- χευμένης παρέμβασης του φαρμακοποιού: Η εκπαίδευση του φαρμακοποιού είναι στοχευμένη στην προσέγγιση του καπνι- στή μέσα από ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας που θα λαμβάνει υπόψη την εκτίμηση της διάθεσης για διακοπή καπνίσματος, την αντιμετώπιση φαρμακογενών αλληλεπιδράσεων, την ψυ- χολογική υποστήριξη και την παραπομπή σε ειδικό για κλινικό έλεγχο. 3. Αφιέρωση χώρου εντός του φαρμακείου για την παροχή των υπηρεσιών αντικαπνιστικής καμπάνιας, τοποθέτηση σήμανσης και σταντ, καθώς και του έντυπου ενημερωτικού υλικού. 4. Δημιουργία βάσης δεδομένων για τη συλλογή των στοιχείων. 5. Συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης για την ανάλυση των στοιχείων. 6. Κατάθεση των συμπερασμάτων στο υπουργείο Υγείας με στό- χο την αποζημίωση της υπηρεσίας απεξάρτησης από τον κα- πνό και τη συμπερίληψή της στα συμβατικά καθήκοντα του φαρμακοποιού. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ Σε υψηλό & μέτριο επίπεδο εξάρτησης από τη νικοτίνη προτεί- νονται: Επιθέματα (διαδερμικό έμπλαστρο): 21mg/24hr ή 15mg/16hr Εισπνεόμενα: 6-12 φυσίγγια/ημέρα Παστίλιες: 4mg Τσίχλες: 4mg Συνδυαστικά μπορεί να χορηγηθούν επιθέματα 21mg/24hr ή 15mg/16hr και παστίλιες ή τσίχλες: 2mg. Σε χαμηλό προς μέτριο επίπεδο εξάρτησης από τη νικοτίνη προ- τείνονται: Επιθέματα (διαδερμικό έμπλαστρο): 14mg/24hr ή 10mg/16hr Παστίλιες: 2mg Τσίχλες: 2mg Σε χαμηλό επίπεδο εξάρτησης προτείνεται θεραπεία με υποκα- τάστατα νικοτίνης ενδεχομένως μόνο για τη διαχείριση των συ- μπτωμάτων στέρησης, η οποία είναι: Επιθέματα: 7mg/24hr ή 5mg/16hr Παστίλιες: 2mg Τσίχλες: 2mg ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ο φαρμακοποιός, αφού εκπαιδευτεί στο βασικό πρόγραμμα, προ- χωρά σε εκτίμηση των βασικών του γνώσεων για την πρακτική δι- ακοπής καπνίσματος μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας ή γραπτών εξετάσεων, υπεύθυνος για τις οποίες είναι ο φαρμακευτικός σύλ- λογος. Η αξιολόγηση αφορά 24 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, στις οποίες πρέπει να πετύχει ένα σκορ 70%. Από τη στιγμή που ολο- κληρώσει επιτυχώς την αξιολόγηση, το φαρμακείο του και ο ίδιος αναφέρονται στο επίσημο site διακοπής καπνίσματος ως πιστοποι- ημένος επαγγελματίας υγείας διακοπής καπνίσματος και λαμβάνει σχετική αυτοκόλλητη σήμανση στην είσοδο του φαρμακείου. ●