Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #180

| Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2020 | 45 να διαχειρίζονται αποτελεσματικά και αποδοτικά τόσο τους δικούς τους πόρους, εφόσον δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά, όσο και αυτούς του συστήματος υγείας. Για να το πετύχουμε θα πρέπει τα προγράμματα σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο να εμπλουτιστούν με μαθήματα σύγχρονου μάνατζμεντ, μάρκετινγκ, χρηματοοικονο- μικών και ανάπτυξης προσωπικών ικανοτήτων (επικοινωνίας κ.ά.). Παράλληλα, σε μεταπτυχιακό επίπεδο θα πρέπει να δημιουργηθούν ολοκληρωμένα προγράμματα διοίκησης επιχειρήσεων με εστίαση στο φαρμακευτικό κλάδο (Pharma MBA’s). Τα προγράμματα αυτά μπορούν να δημιουργηθούν με διατμηματική συνεργασία μεταξύ τμημάτων φαρμακευτικών σχολών και τμημάτων διοίκησης επιχει- ρήσεων των ΑΕΙ, όπως γίνεται ήδη σε πολλές χώρες. Είναι όμως ώριμο το ελληνικό περιβάλλον για την υιοθέτηση τέ- τοιων προγραμμάτων; Από την πλευρά των φοιτητών αλλά και των «μάχιμων φαρμακοποιών» νομίζω πως είναι. Δεν είμαι όμως βέβαιος ότι συμβαίνει το ίδιο και εντός της κοινότητας των διδα- σκόντων στις φαρμακευτικές σχολές. Πρόσφατα, στο πλαίσιο ενός διαλόγου στο facebook με αφορμή τη δημοσίευση ενός άρθρου του φαρμακοποιού Βασίλη Μπιρ- λιράκη με θέμα τα προγράμματα σπουδών των φαρμακευτικών σχολών, ένας πανεπιστημιακός, αφού αναφέρθηκε στην ποιότητα της εκπαίδευσης που προσφέρει το τμήμα που υπηρετεί και που κανείς από αυτούς που συμμετείχαν στο διάλογο δεν αμφισβή- τησε, έκλεισε το σχόλιο του ως εξής: «Τέλος θα πρέπει να κα- τανοήσουμε ότι τα τμήματα Φαρμακευτικής (και όχι σχολές) δεν βγάζουν φαρμακοποιούς για φαρμακείο αλλά επιστήμονες». Εναλλακτική επιλογή ενάντια σε τέτοιου είδους απόψεις, που δι- αχωρίζουν τους φαρμακοποιούς –εμμέσως πλην σαφώς– σε επι- στήμονες και εμπόρους, είναι η δημιουργία εκπαιδευτικών προ- γραμμάτων όπως αυτά που προαναφέρθηκαν. Τέτοια προγράμματα μπορούν να δημιουργηθούν και να λειτουρ- γήσουν με πρωτοβουλία των μεγάλων φαρμακευτικών συλλόγων της χώρας σε συνεργασία με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης. Η διεθνής εμπειρία δείχνει το δρόμο. ● Δ εν θα έλεγα ότι οι δικές μας φαρμακευτικές σχολές αποτελούν κραυγαλέα εξαίρεση τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, δηλαδή την εισαγωγή στα προγράμματα σπουδών νέων επιστημονικών γνώσε- ων και τη συνακόλουθη πληρότητά τους. Ωστόσο άλλοι, πιο ειδικοί από εμένα, υποστηρίζουν ότι το περι- εχόμενο των προγραμμάτων σπουδών είναι εστιασμένο κυρίως στο πεδίο της φαρμακοχημείας, της τεχνολογίας φαρμάκων, της φαρμακογνωσίας και πολύ λιγότερο της φαρμακολογίας και της φαρμακοθεραπείας. Η άποψη αυτή ενισχύει τη δική μου πεποί- θηση ότι οι προσαρμογές των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, όταν γίνονται, εστιάζονται αυστηρά στο στενό πεδίο γνώσεων της φαρμακευτικής επιστήμης αφήνοντας έξω άλλα σημαντικά γνωστικά πεδία. Οι περισσότεροι απόφοιτοι των φαρμακευτικών σχολών δεν πρόκειται να εργαστούν μέσα σε ένα απομονωμένο ερευνητι- κό εργαστήριο χωρίς καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Η μεγάλη πλειοψηφία τους θα αναζητήσει εργασία στον ιδιωτικό τομέα και ειδικότερα στα φαρμακεία, όπου θα εργαστούν ως στελέχη ή ιδι- οκτήτες, και στη φαρμακοβιομηχανία. Ένα άλλο μικρό ποσοστό θα αναζητήσει εργασία σε νοσοκομεία ή άλλους φορείς του δημοσίου και κάποιοι αναγκαστικά θα κα- ταλήξουν στην ετεροαπασχόληση. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι απόφοιτοι των φαρμακευτικών σχολών για να μπορέσουν να απο- κτήσουν μια καλή θέση εργασίας και να τη διατηρήσουν, εκτός από τη γνώση της φαρμακευτικής, θα πρέπει να έχουν ηγετικές ικανότητες και πρόσθετες δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την αποτελεσματική διαχείριση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων. Με άλλα λόγια χρειάζεται να έχουν γνώσεις, ικανότητες και δεξι- ότητες σύγχρονου μάνατζμεντ τις οποίες δεν διδάσκονται και δεν αποκτούν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Σε άλλες χώρες οι φαρμακευτικές σχολές έχουν συμπεριλάβει στα προγράμματά τους μαθήματα μάνατζμεντ, μάρκετινγκ και χρημα- τοοικονομικών με εστίαση και εφαρμογή στη διαχείριση του φαρ- μακείου (Pharmacy Management) από τις αρχές της δεκαετίας του 1970… δηλαδή, είμαστε πίσω μισό αιώνα! ΤΙ ΠΡΈΠΈΙ ΝΑ ΓΙΝΈΙ Αν θέλουμε υγιή φαρμακευτικό τομέα, εκτός από άξιους επιστή- μονες, θα πρέπει να έχουμε και ικανούς μάνατζερ που θα μπορούν Νίκος Καζάζης Επαγγελματίας του Μάρκετινγκ, εκπαιδευτής στελεχών επιχειρήσεων και συγγραφέας των βιβλίων «Φαρμακευτικό Μάρκετινγκ» και «Κερδοφόρο Φαρμακείο» Οι απόφοιτοι των φαρμακευτικών σχολών θα πρέπει να έχουν ηγετικές ικανότητες και πρόσθετες δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την αποτελεσματική διαχείριση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, χρειάζεται να έχουν γνώσεις σύγχρονου μάνατζμεντ